skanuj0015

Brzeziński

całościowej, spójnej teorii nauczania; A Study ofThinking (1956, z J.J. Goodnow i G.A. Austinem), Studies in Cognitwe Growth (1966, z R.R. 01ver i P.M. Greenfield), Proces kształcenia (1960, wyd. poi. 1964), W poszukiwaniu teorii nauczania (1966, wyd. poi. 1974), Poza dostarczone informacje (1973, wyd. poi. 1978).

Brzeziński Jerzy Marian (ur. 13 IV 1947, Pelpin), psycholog, metodolog; prof. UAM w Poznaniu; 1981-85 dziekan Wydziału Nauk Spoi., 1990-96 dyr. Instytutu Psychologii; 1996 przewodn. Sekcji Nauk Humanist. Centr. Kom. ds. Tytułu Nauk. i Stopni Nauk. oraz wiceprzewodn. Pol. Tow. Psychol.; red. nacz. „Poznańskich Studiów z Filozofii Nauki” i „Series in Behavioural Sciences”; zajmuje się strukturą procesu badawczego, me-todol. przesłankami pomiaru oraz zastosowaniem wielowymiarowych modeli statyst. w psychologii i naukach spoi.; gl. dzieła: Metodologiczne i psychologiczne wyznaczniki procesu badawczego w psychologii (1978), Elementy metodologii badań psychologicznych (1984), Edukacja wobec zmiany społecznej (red. 1994), Metodologia badań psychologicznych (1996).

Buber Martin (ur. 18 II 1878, Wiedeń, zm. 13 VI1965, Jerozolima), filozof żydowski; od 1923 prof. uniw. we Frankfurcie n. Menem; 1938 wydalony z Niemiec osiadł w Jerozolimie; znawca judaizmu i kult. eur.; działacz na rzecz ponownego utworzenia państwa izrael. i pokojowej koegzystencji izrael.-arabskiej; twórca filozofii dialogu; podkreślał nieredu-kowalny charakter ludzkiego „ja”, które jest transcendentne wobec „ty” drugiego człowieka; stąd też — miast uprzedmiotowiać drugiego człowieka (np. poprzez próbę podporządkowania go sobie przy pomocy presji fiz., psych, bądź adm.-slużbowej), traktując go w kategoriach „ono” — należy wejść z nim w relację; autentyczne spotkanie pomiędzy „ja” i „ty”, dokonujące się w dialogu, stanowi przesłankę humanist. pedagogii (-> pedagogika dialogu); gl. dzieła: Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych (1923, wyd. poi. 1992), Opowieści chasydów (1927, wyd. poi. 198( lem człowieka (1962, wyd. poi. 199.1|,l

Buisson Ferdinand Edouard (ur.

1932), fr. pedagog i działacz polit.; prj bony; współtwórca reform szkolnych J| ry’ego; współzal. Ligi Praw Człowiek

laureat Pokojowej Nagrody Nobla.

Bujwidowa Kazimiera (ur. 1867, /.mil żona Odona, działaczka spoi. i pilliljl czołowa przedstawicielka ruchu Ittlh w Galicji; 1896-1906 przewodn. Slow,, cy Nauk. im. J.I. Kraszewskiego, c/iĄ Pedag.; inicjatorka utworzenia i wspńtjj zatorka (1896) pierwszego w Galicji ź(j go gimnazjum ogólnokształcącego W | wie; przyczyniła się do uzyskania |)f# biety prawa wstępu na UJ (1897). I

Bureau International d’Educatlf

Międzynarodowe Biuro Oświaty.

burnout syndrom [ang.j symbt)H palenia zawodowego.

bursa [łac. bursa 'sakiewka’], zaklatl, 1 rym ucząca się młodzież otrzymuje mł| nie i ewentualnie utrzymanie; ob. czpllf internatem; pierwsze b. powstawały W j niowieczu przy uniw.; najstarszą w była Bursa Ubogich, zał. 1402 przy AkatU kowskiej; od 2. poi. XIX w. istniały W Pj b. dla uczniów gimnazjów, prowait przez stów. rei., spoi. i dobroczynne.

burza mózgów (ang. brainstormlng)| toda dydakt., zw. giełdą pomysłów, |)ll| czona do zespołowego i samodzielnogl myślania przez uczniów hipotez; opf, j przez A.F. Osbome’a; składa się z naidi cych etapów: 1) wytworzenia sytuacji jtjf mowej, 2) prezentacji pomysłów, 3) w| kacji pomysłów; po przedstawieniu nauczyciela problemu, do którego nalt odnieść, uczniowie w sposób inlii|| i spontaniczny zgłaszają propozycje j«f wiązania, nawet te najbardziej zasktlltj| aby następnie poddać je racjonalnej my

IU

_l.,|,,l,uv_; n.iue/.yeiel W. i A. Hurn-, , nmpiilpiacowałz J.B. Base-

l l 16 1785-91) i jed

i.,.....o

.IM Muli Im IX 1933, Odpo-|'t:iU(.i!|, 111111 /w. UMCS w Lubli-»mii I l inii IVil.ig. PAN; zajmuje

UlMimiliiini ilyil.ildyki wczesnoszkol-ll i«l i Uiwhi i/Yltmia i pisania w fii) |l"flłl. IV poszukiwaniu opty-iiiti.f lii • ■Irin,•murza (1984), Roz-ini> r,i,i,ni t,‘I,.iłowych (1990), Na-)iri!-i)iliiii'|i u' polskim systemie liii,, r"i|l| 11 ')91).

Ji limin/nnle (nauczanie łącz-ll|te|i. ii 11 v 11' i ■■ l liaklująca treści i me-

iii ii',.....w procesie kształcenia

i(l4(H»i> i limit i inn.ilyczne; powstała (ij fi lt ni i I tyl.i próbą dostosowania min ..mii ilu ii.iltiralnego sposobu itnH "uiil.i pr/iv. dziecko, które

ii|.,i(ml.il..... r.iluściowo, zgodnie z

jrtli ij,i«H(|,|ili ,•<•1111-111 i zainteresowania-iilltii i n ¹1 u ni.*,|i podział na poszcze-jlHfiltlilnly u-■ In>lni‘. koncentruje cały *ę ,{,,1411 nnilinl nlueślonych tematów mlliliiil luli AUi.irji występujących w liIltleiM V¹ nin7„i|.|cyin je bezpośred-lt!i(iml/i|ui pi .'V¹ i tipol.; pojęcie „nauki iimłl iii| ii i iiv.ii l/,l I do dydaktyki na it liii III |it'd.i|;og B. Otto; do naj-igj ,|un,, |i hiIiiii.iii lego kierunku nale-l_ttl,liiili i mi 11<litów zainteresowań łhiltilirR"    ‘ ni'‘lnila projektów W.H.

.(,(,(,4    .....'loda ośrodków pracy

Jui'fciil't-wil'1' I, III UH upuja c.n. wywarła „pi, iv o.i leformę programów

'y.FiiIs .......|iluiwir,o w wielu krajach;

j.-ii) li|r ilu iitrl łownie/, wspólcz. idea na-...li.il „liili-nliiw iiiego. kjjMf timililiii I lei i ii inl i (ur. 1746, zm. „|V„| |ieiiiii"g i pisarz; przedstawiciel

. tdii.i"

Y',',,    ni pmw.iil/.il własny zakład

•    ,    ,_M(„|H|. | |.lu|ieiliiwiedzypedag. [AU-nego z pierwszych słowników języka niem.

(Wórterbuch der dentschen Sprache 1807-11); własną adaptacją Przypadków Robinsona Crusoe (1779) zapoczątkował w Niemczech rozwój literatury dla młodzieży; znany również w Polsce dzięki licznym przekładom (m.in. Teophron, czyli doradca doświadczony dla młodzi niedoświadczonej 1783, wyd. poi. 1830, Ojcowska rada dla mojej córki 1789, wyd. poi. 1848).

„Catechesi tradendae”, adhortacja apostolska poświęcona problemom współcz. katechezy, ogłoszona 16 X 1979 przez papieża Jana Pawła II; katecheza zostaje ujęta w kategoriach działalności kościelnej (jej podstawowym celem jest budzenie wiary i włączenie katechizowanych do wspólnoty Kościoła katol.); adhortacja podkreśla znaczenie katechezy i wychowania jako ważnej „posługi”, w której można stosować różne metody dy-dakt.; zadaniem, przed którym stoi Kościół, jest oprać, nowych podręczników i materiałów katechetycznych.

Cattel Raymond Bernard (ur. 20 III 1905, Staffordshire, zm. 1998), psycholog amer., pochodzenia ang.; 1945-74 prof. University of Illinois w Urbana; teoretyk osobowości; jako jeden z pierwszych zastosował -> analizę czynnikową do badań nad osobowością; autor znanego kwestionariusza diagnostycznego osobowości; prowadził także badania nad strukturą motywacji i inteligencji; gl. dzieła; Personalny (1950), Personality and Motiua-tion (1957), The Meanirtg and Measurement of Neuroticism andAwdety (1961), Handbook of Multwariate Experimental Psychology (1966), Abilities (1971); Personality and Lear-ningTheory (t. 1-2, 1979-80).

cecha psychiczna, względnie stała właściwość człowieka, charakteryzująca pod pewnym względem jego zachowanie; podstawowa kategoria tzw. czynnikowych teorii osobowości.