Psychologia makrostruktur społecznych
Psychologia makrostruktur społecznych
dr Katarzyna Growiec
Katedra Psychologii Osobowości
Instytut Psychologii Społecznej
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
Email: [e-mail]
Cele wykładu
·ð przeglÄ…d wybranych teorii z zakresu makrostruktur spoÅ‚ecznych
·ð pogÅ‚Ä™bienie znajomoÅ›ci problematyki oddziaÅ‚ywania makrostruktur spoÅ‚ecznych na
zachowanie ludzi
·ð pokazad procesy psychiczne i zachowania ludzi w szerszym kontekÅ›cie m.in. warstwy
społecznej, formacji kulturowej, społeczeostwa
·ð pokazad jak struktury spoÅ‚eczne formujÄ… i ograniczajÄ… zachowania ludzi; oraz jak zachowania
 w skali masowej  formują i zmieniają kulturę oraz strukturę społeczną
Zaliczenie
·ð warunkiem zaliczenia zajÄ™d jest uzyskanie ponad 50% punktów na teÅ›cie koocowym
Tematyka wykładów
Wykład 1
Wprowadzenie. Najnowsze tendencje w teoriach makrostruktur społecznych. Czym jest socjologia
codzienności? Co nam mówi o życiu innych ludzi?
Literatura:
Sztompka, P., (2008),  Życie codzienne  temat najnowszej socjologii , *w:+ P. Sztompka, M. Bogunia-
Borowska, Socjologia codzienności, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 15-50
Wykład 2
Kultura zaufania. Teorie i teoretycy zaufania. Zaufanie i nieufnośd jako  zakłady w ciemno.
Strukturalne przyczyny nieufności społecznej. Konsekwencje normy zaufania dla życia społecznego.
Literatura:
Hardin, R., (2008),  Zaufanie i społeczeostwo , *w:+ P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Socjologia
codzienności, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 525-556
1
Psychologia makrostruktur społecznych
Sztompka, P., (2006),  Kultura zaufania , [w:] P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeostwa,
Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 308-330
Uslaner, E. M., (2008),  Zaufanie strategiczne i zaufanie normatywne , *w:+ P. Sztompka, M. Bogunia-
Borowska, Socjologia codzienności, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 181-218
Wykład 3
Kapitał społeczny. Geneza zasobów kapitału społecznego i jego konsekwencje. Zasoby kapitału
społecznego a płed, wiek, dochody, wielkośd miejscowości zamieszkania. Konsekwencje zasobów
kapitału społecznego dla zadowolenia z życia i dochodów.
Literatura:
Czapioski, J. (2008),  Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks ,
ZarzÄ…dzanie Publiczne, 2, 5-27
Growiec, K. (2011), Kapitał społeczny. Geneza i społeczne konsekwencje. Warszawa: Wydawnictwo
Academica
Wykład 4
Nierówności społeczne. Dobra generujące nierówności społeczne. Warstwy społeczne. Klasy
społeczne. Ruchliwośd społeczna.
Literatura:
Sztompka, P., (2006), Socjologia. Analiza społeczeostwa, Kraków: Wydawnictwo ZNAK
Wykład 5
Wykluczeni ludzie i grupy. Przyczyny i konsekwencje wykluczenia dla życia społecznego. Nieufnośd
między grupami. Czynniki sprzyjające wytworzeniu się paranoi zbiorowej. Zjawisko pracujących
biednych.
Literatura:
Ehrenreich, B., (2006), Za grosze. Pracowad i nie przeżyd, Warszawa: Wydawnictwo WAB
Kramer, R. M., (2006),  Paranoja zbiorowa: nieufnośd między grupami społecznymi , *w:+ P.
Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Socjologia codzienności, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 225-252
Wykład 6
Więz
moralna. Normy i wartości. Siła regulacji. Kompleksy reguł: procedury, instytucje, role.
Podsystemy aksjo-normatywne: zwyczaj, moralnośd i prawo. Patologia więzi moralnej. Zjawisko
anomii. Konsekwencje patologii więzi moralnej dla życia społecznego. Stosowanie się do reguł:
konformizm i dewiacja.
Literatura:
Banfield, E.C., (2003),  The Moral Basis of Backward Society *w:+ M. Hechter, Ch. Horne, Theories of
Social Order, Stanford University Press, s. 33-48
2
Psychologia makrostruktur społecznych
Horne, Ch., (2003),  Explaining the Emergence of Norms , [w:] M. Hechter, Ch. Horne, Theories of
Social Order, Stanford University Press, s. 129-139
Sztompka, P., (2006),  System aksjo-normatywny , *w:+ P. Sztompka, Socjologia. Analiza
społeczeostwa, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 257-287
Sztompka, P., (2005),  Wyłanianie się norm: uniki i innowacje , *w:+ P. Sztompka, Socjologia zmian
społecznych, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 234-241
Wykład 7
Sieci społeczne. Rodzaje sieci społecznych. Podstawowe pojęcia związane z analizą sieci społecznych.
Reguły życia sieci. Supersied i wirtualna rzeczywistośd.
Literatura:
Christakis, N. A., J. H., Fowler, (2011),  ZaplÄ…tani w sied [w:] N. A. Christakis, J. H. Fowler,  W sieci.
Jak sieci społeczne kształtują nasze życie , Sopot: Smak słowa, s. 13-40
Christakis, N. A., J. H., Fowler, (2011),  Supersied [w:] N. A. Christakis, J. H. Fowler,  W sieci. Jak sieci
społeczne kształtują nasze życie , Sopot: Smak słowa, s. 243-274
Wykład 8
Zachowanie ludzi w organizacjach. Mechanizmy psychologiczne wpływające na pracę w zespole. Rola
małych grup zadaniowych. Komunikacja w grupie. Twórcze i krytyczne myślenie w małych grupach.
Procedury grupowego rozwiązywania problemów. Procesy psychologiczne w pracy zespołu.
Literatura:
Adams, K., G. J., Galanes, (2008), Komunikacja w grupach, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,
s. 113-178
Migdał, K., (2003),  Mechanizmy psychologiczne działające w zespołach pracowniczych , *w:+ K.
Migdał, Psychologia w praktyce społecznej, Warszawa: Wyższa Szkoła Ekonomiczna, s. 176-190
Wykład 9
Kultura: normy i wartości oraz ich wpływ na instytucje. Różnorodnośd sposobów życia i  fakty
społeczne . Pojęcie kultury. Obszary regulacji kulturowej. Uniwersalia kulturowe. Tworzenie kultury.
Przykład: siedem kultur kapitalizmu. Siedem sposobów tworzenia bogactwa.
Literatura:
Hampden-Turner, Ch., A., Trompenaars, (2003), Siedem kultur kapitalizmu, Kraków: Oficyna
Ekonomiczna
Sztompka, P., (2006),  Socjologiczne pojęcie kultury , *w:+ P. Sztompka, Socjologia. Analiza
społeczeostwa, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 229-256
Wykład 10
Sieci społeczne. W jaki sposób moi przyjaciele i przyjaciele moich przyjaciół wpływają na to jaki
jestem? Sieci społeczne a miłośd, przyjaz
o i rozsiewanie zarazków.
3
Psychologia makrostruktur społecznych
Literautra:
Christakis, N. A., J. H., Fowler, (2011),  Kochaj osobę, z którą jesteś [w:] N. A. Christakis, J. H. Fowler,
 W sieci. Jak sieci społeczne kształtują nasze życie , Sopot: Smak słowa, s. 67-98
Christakis, N. A., J. H., Fowler, (2011),  To boli mnie tak samo jak ciebie [w:] N. A. Christakis, J. H.
Fowler,  W sieci. Jak sieci społeczne kształtują nasze życie , Sopot: Smak słowa, s. 99-136
Wykład 11
Od działao masowych do ruchów społecznych. Struktura jako forma społeczna. Determinacja
strukturalna. Cztery aspekty struktury. Dynamika struktur. Ruchy społeczne jako siły zmiany: definicja
ruchów społecznych i ich typy. Wewnętrzna i zewnętrza dynamika ruchów społecznych.
Literatura:
Sztompka, P., (2006),  Od działao masowych do ruchów społecznych *w:+ P. Sztompka, Socjologia.
Analiza społeczeostwa, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 148-176
Sztompka, P., (2005),  Ruchy społeczne jako siły zmiany , *w:+ P. Sztompka, Socjologia zmian
społecznych, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 255-278
Wykład 12
Władza i autorytet. Władza jako odmiana nierówności. Odmiany władzy. Formy legitymizacji władzy.
Przywództwo. Zastosowanie zasad przywództwa.
Literatura:
Adams, K., G. J., Galanes, (2008), Komunikacja w grupach, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN,
s. 291-328
Sztompka, P., (2006),  Władza i autorytet , *w:+ P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeostwa,
Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 369-386
Wykład 13
Rewolucje społeczne. Przebieg rewolucji. Modele rewolucji. Główne teorie rewolucji.
Literatura:
Arendt, H., (1999),  O przemocy , *w:+ H. Adendt, O przemocy. Nieposłuszeostwo obywatelskie,
Warszawa: Fundacja ALETHEIA, s. 7-111
Milewska, M., (2005),  Kalendarium Termidora , *w:+ B. Baczko, Jak wyjśd z Terroru?, Gdaosk:
wydawnictwo słowo/obraz terytoria, s. 271-281
Sztompka, P., (2006),  Rewolucje: szczytowy przejaw zmiany społecznej , *w:+ P. Sztompka,
Socjologia. Analiza społeczeostwa, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 279-296
Wykład 14
Wielkie jednostki jako podmioty zmian społecznych. Historia jako wytwór człowieka. Stawanie się
bohaterem. Wpływając na historię.
4
Psychologia makrostruktur społecznych
Literatura:
Hayek, F. A., (2003),  Cosmos and Taxis [w:] M. Hechter, Ch. Horne, Theories of Social Order,
Stanford University Press, s. 221-236
Sztompka, P., (2005),  Wielkie jednostki jako podmioty zmiany , *w:+ P. Sztompka, Socjologia zmian
społecznych, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 242-254
Wykład 15
Ponowoczesna percepcja sukcesu. Sukces i co dalej? Szczęście jako osiągnięcie.
Literatura:
Annas, J., (2008),  Szczęście jako osiągnięcie , *w:+ P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Socjologia
codzienności, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 960-969
Pahl, R., (2008),  Neuroza sukcesu , *w:+ P. Sztompka, M. Bogunia-Borowska, Socjologia codzienności,
Kraków: Wydawnictwo ZNAK, s. 934-959
5