geotechnika
geotechnika
Nowa klasyfikacja gruntów
według normy PN-EN ISO
44 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11)
mosty
mosty
M
Mosty podwieszone w Polsce
o
s
t
y
p
o
d
w
i
e
s
z
o
n
e
w
P
o
l
s
c
e

 historia, stan
h
i
s
t
o
r
i
a
,
s
t
a
n
Fot. 1. Kładka nad Dunajcem w Sromowcach Niżnych.
Polsce pierwszy most podwieszony (kładkę dla
pieszych) zbudowano według projektu Józefa
WSzulca i Włodzimierza Główczaka [4] w roku 1959
przez Dunajec w Tylmanowej. Dalsze realizacje to przeważnie
kładki lub nieduże mosty drogowe, jak np. w Dębicy (1960),
Tylmanowej (1961), Ustroniu )1969), Warszawie (1972), Mikołaj-
kach (1976), Sieradzu (1979), Bydgoszczy (1979), itd.
W tab. 1 zestawiono w porządku chronologicznym powstałe
w Polsce obiekty podwieszone w okresie 1959 1990. W po-
czątkowym okresie wielki wkład we wdrożenie do polskiego
mostownictwa konstrukcji tego typu wniosła Pracownia Pro-
jektowa Krakowskiego Przedsiębiorstwa Konstrukcji Stalowych
i Urządzeń Przemysłowych MOSTOSTAL M5 w Krakowie. Za
Fot. 3. Kładka w Mszczonowie
Fot. 2. Obiekty podwieszane typu landmark (od góry): wiadukt w ciągu
ul. Obornickiej w Poznaniu, kładka nad S1 we Wrzosowej, kładka nad A4
w Rudzie Śląskiej, most nad Nysą Kłodzką w Skorogoszczy (wizualizacja).
60 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11)
mosty
mosty
e
s
t
a
n
obecny i perspektywy rozwoju
o
b
e
c
n
y
i
p
e
r
s
p
e
k
t
y
w
y
r
o
z
w
o
j
u
Fot. 4. Wiadukt nad ul. Robotniczą we Wrocławiu
polskich pionierów konstrukcji podwieszonych należy uznać
pracowników tej pracowni, J. Szulca i Wł. Główczaka.
Pierwsze obiekty to konstrukcje [4] całkowicie stalowe, czę-
sto z pomostami drewnianymi. Jedynym wyjątkiem jest żelbe-
towy pylon kładki w Ustroniu (1969).
Oceniając osiągnięcia tamtego okresu (rys. 2), należy pod-
kreślić, że pierwszy nowoczesny most podwieszony powstał
w Str�msund zaledwie 4 lata wcześniej. Szkoda, że osiągnię-
cia tego pionierskiego okresu nie zostały rozpowszechnione
w Polsce i na świecie.
Pierwsze polskie zastosowania żelbetu lub betonu sprężo-
nego na przęsła obiektów podwieszonych to realizacja nastę-
pujących kładek dla pieszych (rys. 3):
Fot. 5. Technologie stosowane do budowy polskich mostów podwieszonych.
GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11) 61
mosty
mosty
 nad ulicą Wilczą w Szczecinie (1999), obiekt z przęsłami
żelbetowymi, zaprojektowany przez K. Żółtowskiego [10];
 w Będzinie (1999), obiekt o przęsłach z betonu sprężonego
wykonany według projektu S. Jendrzejka;
 trzy kładki nad autostradą A4 (2000) o pomostach z betonu
sprężonego [1], zaprojektowane przez ZB-P MOSTY-Wrocław.
W pierwszych kilkunastu realizacjach do podwieszania stoso-
wano wielowarstwowo zwite liny stalowe polskiej produkcji.
Stan obecny
Na przełomie tysiącleci wybudowano w Polsce kilka nowo-
czesnych, ciekawych architektonicznie, podwieszonych kła-
dek dla pieszych. Niektóre z nich pokazano na rys. 3
W roku 2005 w Polsce było ponad 30 obiektów mosto-
Rys. 1. Przekroje poprzeczne i widoki lub wizualizacje polskich mostów:
wych o konstrukcji podwieszonej. W tab. 2 zestawiono naj-
a) Świętokrzyski w Warszawie, b) III Tysiąclecia im. Jana Pawła II w Gdańsku,
większe podwieszone konstrukcje mostowe ([3], [5], [6], [7], [8],
c) Siekierkowski w Warszawie, d) Tysiąclecia we Wrocławiu,
[9]) zbudowane w Polsce.
e) przez Wisłę w Płocku
Na rys. 1 i 4 pokazano największe obecnie (rok 2005) mosty
podwieszone w kraju: Świętokrzyski w Warszawie, III Tysiąc-
lecia im. Jana Pawła II w Gdańsku, Siekierkowski w Warsza-
wie, Milenijny we Wrocławiu oraz przez Wisłę w Płocku. Trzy
pierwsze mosty mają żelbetowe pylony i przęsła o konstrukcji
zespolonej. Most w Płocku wykonany został jako konstrukcja
całkowicie stalowa, a most wrocławski ma przęsła i pylony be-
tonowe. Most Siekierkowski w Warszawie i III Tysiąclecia im.
Jana Pawła II w Gdańsku, to konstrukcje wykonane według
polskich projektów.
Należy podkreślić, że w okresie kilku lat (1998 2005) po-
wstało w Polsce 5 dużych mostów podwieszonych. Porów-
nywalną liczbę dużych mostów podwieszonych w ostatnim
okresie wybudowano tylko w Chinach.
Wymienione mosty zostały wzniesione przy zastosowaniu
różnych technologii:
 most Świętokrzyski [5] i Siekierkowski [11] zmontowano
nasuwając ustroje nośne. Stosowano podpory montażowe.
W przypadku mostu Siekierkowskiego nasuwano konstruk-
cję stalową razem ze współpracującą płytą żelbetową;
 mostu III tysiąclecia im. Jana Pawła II [7], montowano przę-
sło nurtowe, wspornikowo podnosząc z barek segmenty
długości 12 m i masie 200 t (segmenty miały wykonaną płytę
żelbetową);
 przęsło nurtowe mostu w Płocku wykonano metodą mon-
tażu wspornikowego [13] podnoszono z barki segmenty
o długości 22,50 m i masie do 250 t.
Tablica 2. Największe mosty podwieszone w Polsce* (stan
w roku 2004).
* W roku 1976 rozpoczęto budowę mostu Toruńskiego
w Warszawie o konstrukcji podwieszonej i rozpiętości głów-
nego przęsła 240 m; budowę tą przerwano w roku 1977
zamieniając projekt na belkowy.
Rys. 2. Wybrane polskie realizacje z lat 1959-1982
** Wysokość pylonów stalowych mierzona od górnej po-
wierzchni betonowego trzonu filarów.
 most Milenijny we Wrocławiu [8,12] wybudowano metodą
betonowania wspornikowego, stosując segmenty długości
10,55 m.
Wszystkie pylony polskich dużych mostów, oprócz mostu
w Płocku, wykonano z żelbetu, stosując nawet beton klasy B-60.
Na podwieszenie użyto głównie kabli z nil 7"5. Tylko w mo-
ście Świętokrzyskim zastosowano wanty z drutów prostych.
Budowa i projektowanie odbyły się przy zaangażowaniu
nadzorów naukowych. Dla mostu III Tysiąclecia im. Jana Paw-
ła II i mostu Siekierkowakiego wykonano szczegółowe analizy
oddziaływania wiatru na te obiekty.
Fot. 6. Wiadukt nad autostradą A4
62 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11)
mosty
mosty
Rok
Lokalizacja lub nazwa Rozpiętości przęseł Liczba
Lp. Projekt ukończenia
obiektu w m pylonów
budowy
J.Szulc Wł.Główczak
I Kładka przez Dunajec
1 78,00 2 PPKPKSiUP MOSTOSTAL 1959
w Tylmanowej
Kraków
Kładka przez Wisłokę A.Mika PPKPKSiUP
2 18,00+60,00+18,00 2 1960
pod Dębicą MOSTOSTAL Kraków
II Kładka przez Dunajec
3 100,00 2 BIPROSTAL Kraków 1961
w Tylmanowej
Kładka przez Wisłę w A. Jarominiak J.M. Grycz
4 10,42+44,90+10,75 2 1969
Ustroniu H. Czudek J. Cebulok
K. Cywiński W.Witkow-
Kładka nad ul. Jagieloń-
5 2x32,00+11,60 1 ski TRANSPROJEKT 1972
ską w Warszawie
Warszawa
Kładka dla pieszych w R.Piekarski W.Humięcki
6 58,50+28,00 1 1976
Mikołajkach WPKSiUP Warszawa
Most przez Wartę w
7 9,13+75,88+3x19,00 1 Z.Holtoś Płockie PRM 1979
Sieradzu
Kładka dla pieszych T.Kabat Biuro Projektów
8 przez Brdę w Bydgosz- 16,00+50,00+16,00 2 Budownictwa Przemy- 1979
czy słowego w Bydgoszczy
Kładka dla pieszych nad Prawdopodobnie
9 53,35+34,75 1 Brak danych
Odrą w Raciborzu około roku 1979
Wł.Główczak W.Grygow-
Kładka nad ulicą Opol- ski COBPKM MOSTO-
10 2x39,00 1 1982
ską w Krakowie STAL COM Warszawa
Oddział Kraków
Most
Z.Białobrzeski K.Gej
11 przez Wkrę 15,00+20,00+65,00 1 1984
J.Żelaśkiewicz
w Goławicach
W.Grygowski COBPKM
IV Kładka przez Dunajec
12 20,50+72,00+21,50 2 MOSTOSTAL COM War- 1984
w Tylmanowej
szawa Oddział Kraków
W. Główczak
Akwedukt nad Wisłą w
13 156,00+156,00+39,00+40,50 1 MOSTOSTAL 1987
Krakowie
Kraków
A.Brudkowski
Kładka przez Wisłok w
14 64,00 2 COBPKM 1997
Rzeszowie
MOSTOSTAL COM
Tab.1. Pierwsze podwieszone obiekty mostowe w Polsce.
Perspektywy dowanych wiele mostów i kładek oryginalnie ukształtowanych
Na podstawie przeglądu ostatnich realizacji i projektów o konstrukcji podwieszonej.
czekających na urzeczywistnienie (rys. 1, 4; fot. 2, 5) można
stwierdzić, że: LITERATURA
- w Polsce zostały opanowane różne technologie wznoszenia [1] BILISZCZUK J., MACHELSKI Cz., ONYSYK J., W
GRZY-
mostów podwieszonych; montaż i betonowanie wsporni- NIAK M., PRABUCKI P.: Kładki dla pieszych jako punkty
kowe, nasuwanie podłużne oraz montaż i betonowanie na orientacyjne na autostradzie. Inżynieria i Budownictwo, nr
rusztowaniach; 11/2001.
- stosowano różne rozwiązania konstrukcyjne i materiały; [2] BILISZCZUK J. i inni: Examples of new buit footbridge
- opracowano metody monitoringu procesu budowy i eks- in Poland. Design and dynamic behaviour of footbridges.
ploatacji; Footbridge 2002. Proceedings. Paris, November 20-22, 2002.
- dysponujemy dość liczną kadrą inżynierów mających do- [3] FILIPIUK S., STEFANOWSKI T., BILISZCZUK J.: Projekt
świadczenie projektowe i realizacyjne w obszarze mostów mostu Siekierkowskiego w Warszawie. Inżynieria i Budow-
podwieszonych; nictwo, nr 9/1999.
- pojawiają się nowe ciekawe architektoniczne projekty [4] GA
ÓWCZAK W.: Wiszące i podwieszone kładki w Po-
(fot. 4); łudniowej Małopolsce. Monografia. Projektowanie, budo-
- istnieje przychylność inwestorów dla stosowania konstruk- wa i estetyka kładek dla pieszych. Politechnika Krakow-
cji podwieszonych. ska. Wydawnictwo Katedry Budowy Mostów i Tuneli PK.
Wydaje się, że w najbliższych latach zostanie w Polsce wybu- Kraków 2003.
GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11) 63
mosty
mosty
Rozpiętość
Wysokość pylo- Materiał kon- Materiał kon- Rok zakoń-cze-
Nazwa mostu najdłuższego Projektant
Lp nu w [m] strukcji przęseł strukcji pylonów nia budowy
przęsła w [m]
N.Hajdin
Most przez Wisłę B.Stipanic
1. 375 68,70** stal stal 2005
w Płocku J. Krawczyk
Budoplan Płock
S.Filipiuk
T.Stefanowski
Most Siekierkow- stal+beto-
E.Kordek
2. ski nad Wisłą w 250 90,00 n(konstrukcja beton 2002
H.Olczyk
Warszawie zespolona)
Transprojekt
Gdańsk
K.Wąchalski
M.Sudak
J.Kamiński
Most III Tysiącle- stal+beton A.Turkowski
3. cia im. Jana Paw- 230 99,89 (konstrukcja beton M.Pellowski 2001
ła II w Gdańsku zespolona) BP
Budownictwa
Komunalnego
Gdańsk
Most Święto- stal+beto- A.Czapski
4. krzyski nad Wisłą 180 87,50 n(konstrukcja beton P.Pulkkinen 2000
w Warszawie zespolona) BMJ Group
W. Główczak
Akwedukt nad
5. 156 ~ 40** stal stal MOSTOSTAL 1987
Wisłą w Krakowie
Kraków
P.Wanecki
Most Tysiąclecia
6. 153 50,00 beton beton R.Meichtry 2004
we Wrocławiu
BBR
Tab. 2. Największe mosty podwieszone w Polsce* (stan w roku 2004).
Lp. Nazwa obiektu Element mostu Klasa zastosowanego betonu Rok zakończenia budowy
Pylon B50
Most Świętokrzyski w War-
1. 1999
szawie
Płyta pomostu B40
Nogi pylonu B50
Most III Tysiąclecia im. Jana-
2. 2001
Górna część pylonu B60
-Pawła II w Gdańsku
Płyta pomostu B50
Pylony B60
Most Siekierkowski w War-
3. 2002
szawie
Płyta pomostu B45
Most Tysiąclecia we Wrocławiu
4. Ustrój nośny i pylony B50 2004
(część podwieszona)
Tab. 3. Klasa betonu zastosowanego w polskich mostach podwieszonych.
[5] KACZMARZYK T.: Budowa mostu Świętokrzyskiego Wisłę w ciągu Trasy Sucharskiego w Gdańsku. Inżynieria
w Warszawie. Mosty: projektowanie, budowa, utrzymanie. i Budownictwo, nr 6/1998.
Konferencja Naukowa Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej [10] ŻÓA
TOWSKI K.: Kładka dla pieszych nad ulicą Wil-
PAN i Komitetu Nauki PZiTB, Krynica 99. Wrocław 1999. czą w Szczecinie. Konferencja naukowo-techniczna, Mosty
[6] KRAWCZYK J., PAWELSKI S., BILISZCZUK J.: Rozpoczę- w drodze do XXI wieku. Wydział Budownictwa Lądowego
cie budowy największego w Polsce mostu podwieszonego. Politechniki Gdańskiej. Wrocław 1997.
Inżynieria i Budownictwo, nr 4/2003. [11] Budowa mostu Siekierkowskiego w Warszawie (praca
[7] Most III Tysiąclecia im. Jana Pawła II w Gdańsku zbiorowa pod redakcją S. Filipiuka). QAX Manufaktura Wy-
(praca zbiorowa pod redakcją J. Biliszczuka). Dolnoślą- dawnicza, Gdańsk-Bydgoszcz 2004.
skie Wydawnictwo Edukacyjne. Gdańsk-Metz-A
ódż-Wro- [12] Budowa mostu Tysiąclecia we Wrocławiu. Skanska,
cław 2003. Wrocław 2004.
[8] WANECKI P.: O projekcie nowego mostu przez Odrę we [13] PAWELSKI S., LEWIC
SKI J., RUDZE J.: Montaż wsporni-
Wrocławiu. Inżynieria i Budownictwo, nr 9/2003. kowy nurtowego przęsła drogowego mostu podwieszonego
[9] W
CHALSKI K., SOBCZYK M.: Most przez Martwą przez Wisłę w Płocku. Inżynieria i Budownictwo, nr 4/2005.
64 GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11)
mosty
mosty
Rys. 3. Przykłady współczesnych kładek dla pieszych zrealizowanych w Pol-
sce na przełomie tysiącleci.
Rys. 4. Największe mosty podwieszone w Polsce.
prof. dr hab. inż. Jan Biliszczuk
mgr inż. Wojciech Barcik
autor
Politechnika Wrocławska
GEOINŻYNIERIA drogi mosty tunele 04/2006 (11) 65