Podstawy gospodarki przestrzennej  zagadnienia do samodzielnego opracowania
przez studentów
I. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami  proszę zwrócić uwagę na dwie
kwestie:
1. Czego dotyczy ustawa (art. 1)
2. Jakie są cele publiczne w rozumieniu tej ustawy (art. 6)
3. Co to jest tzw. wartość katastralna nieruchomości i jaką formę jej określania przewiduje ustawa?
(Art. 150 oraz Rozdział 2 Ustawy)
Proszę pamiętać, że Ustawa obejmuje przede wszystkim problematykę gospodarowania
nieruchomościami zurbanizowanymi, ze szczególnym uwzględnieniem nieruchomości stanowiących
własność podmiotów administracji publicznej.
Co do zasady, jej regulacje nie obejmują zatem gruntów rolnych i leśnych; jedynie pewne
przepisy maja charakter wiążący także dla tego typu nieruchomości (zasady wyceny nieruchomości,
powszechnej taksacji, wywłaszczania, ograniczonego prawa rzeczowego związanego z instalowaniem
urządzeń infrastruktury technicznej, z poszukiwaniem i wydobywaniem kopalin, wykonywaniem
ustawowego prawa pierwokupu).
II. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa:
1. Czego dotyczy ustawa? (art. 1)
2. W jaki sposób następuje ustalenie przeznaczenia terenu w przypadku braku miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego? Innymi słowy, co to jest:
a. Decyzja o warunkach zabudowy
b. Decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego
3. Proszę też zapamiętać, że najważniejszy związek tej ustawy z gospodarką gruntami polega na
tym, że miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ma wiążące i nadrzędne
znaczenie dla gospodarki nieruchomościami.
III. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny:
1. Pojęcie nieruchomości wg art. 46 KC (przypomnę, że to zdążyliśmy zrobić podczas wykładu)
2. Użytkowanie wieczyste (to również zdążyliśmy zrobić podczas wykładu);
3. Proszę zapoznać się, czym są tzw. ograniczone prawa rzeczowe (użytkowanie, służebność,
zastaw, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, hipoteka)  proszę przynajmniej raz
przeczytać przepisy regulujące wykonywanie powyższych praw; te przepisy to kilkadziesiąt
krótkich artykułów KC  od 266 do 305. Nie zajmujemy się zastawem, gdyż to ograniczone
prawo rzeczowe nie dotyczy nieruchomości. Nie zajmujemy się też spółdzielczym
własnościowym prawym do lokalu (choć zainteresowani mogą oczywiście zgłębić to
problematykę); przepisy dotyczące hipotek  patrz punkt IV
4. W części III KC pt.  Zobowiązania , proszę zapoznać się z następującymi głównymi formami
władania i przenoszenia własności nieruchomości, jak:
a. sprzedaż
b. zamiana
c. najem
d. dzierżawa
e. darowizna
f. dziedziczenie
Powyższe kwestie są ponadto dobrze opisane w polecanej przeze mnie na pierwszych zajęciach książce
por redakcją Ryszarda Brola pt. Ekonomika i zarządzanie miastem, Wydawnictwo AE we Wrocławiu,
Wrocław 2004.
Proszę też zapamiętać, że umowa sprzedaży nieruchomości oraz umowa darowizny nieruchomości w
polskim prawie zawsze wymagają formy aktu notarialnego.
1
IV. Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece
1. Definicja księgi wieczystej i jej rola w gospodarce nieruchomościami (artykuły 1 5 Ustawy)
2. Struktura księgi wieczystej  ile części ma księga wieczysta i co zawiera każda z tych części 
artykuł 25 Ustawy
3. Kto prowadzi księgi wieczyste?
4. Definicja hipoteki  artykuł 65 Ustawy, artykuł 68 Ustawy
V. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. prawo geodezyjne i kartograficzne:
1. Jakie kwestie reguluje ta Ustawa? (artykuł 1)
2. Podstawowe pojęcia (artykuł 2)  proszę nie uczyć się ich na pamięć, a jedynie zapoznać się z
nimi
3. Rozdział 4 pt.  Ewidencja gruntów i budynków  całość rozdziału, w tym kto prowadzi
ewidencję.
Va. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. o
ewidencji gruntów i budynków określa:
1. Co to jest: jednostka ewidencyjna, obręb ewidencyjny, działka ewidencyjna  paragrafy od 6 do 9
Rozporządzenia.
2. W celu zapoznania się ze specyfiką funkcjonowania ewidencji gruntów i budynków, polecam
również wejście na stronę internetową: www.mapa.lodz.pl, zainstalowanie wtyczki ActiveX wg
znajdującej się na tej stronie instrukcji, i  zabawę z mapą A
odzi (w szczególności
identyfikowanie obrębów oraz działek ewidencyjnych)
VI. Ustawa z dnia 3 lutego1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych:
Nie ma konieczności zapoznania się z ustawą. Proszę jednak zapamiętać, że w przypadku chęci
przekształcenia gruntów rolnych i leśnych w grunty pod zabudowę, wymagana jest, mocą tej ustawy,
tzw. zgoda na wyłączenie gruntu z produkcji rolniczej lub produkcji leśnej. Poprzedza ona wniosek o
pozwolenie na budowę
W przypadku gruntów rolnych pozwolenie wydaje:
1. 1 3 klasa bonitacyjna  minister właściwy ds. rolnictwa;
2. 4 klasa bonitacyjna  wojewoda;
3. 5 6 klasa bonitacyjna  wójt, burmistrz, prezydent.
W przypadku gruntów leśnych pozwolenie wydaje:
1. lasy państwowe  minister właściwy ds. środowiska;
2. lasy prywatne  wojewoda.
IX. Ustawa z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców z
póz
niejszymi zmianami
1. Ogólne warunki nabywania nieruchomości przez cudzoziemców (artykuł 1 Ustawy)
2. Kiedy nabycie nieruchomości przez cudzoziemca nie wymaga zezwolenia (artykuł 8 Ustawy)
W przypadku pytań i wątpliwości, zapraszam na konsultacje, których terminy znajdują się na stronie:
http://www.region.uni.lodz.pl/Mariusz_Sokolowicz.html
Dr Mariusz E. Sokołowicz
2