Zaczyny i zaprawy
1. Zaczyn  mieszanina spoiwa (gipsu lub cementu) z wodą
2. Zaprawa budowlana - mieszanina spoiw i drobnoziarnistych kruszyw z wodą i z dodatkami
Do zapraw stosuje się prawie wszystkie rodzaje spoiw: wapno, cement, gips. Materiałem
wią\
ącym mogą być tak\
e lepiszcza, np. glina, bitumy. Kruszywem do zapraw jest głównie
piasek, ale mo\
e być tak\
e drobny \
u\
el, trociny itp.
Woda do zapraw powinna pochodzić z wodociągów lub ze z
ródeł zdatnych do picia. Woda
pobrana z sieci wodociągowej nie wymaga badań. Wykluczone jest u\
ycie wody zanieczyszczonej
(tłuszcze, muł, szczątki organiczne) i nadmiernie zasolonej (woda morska, mineralna, ścieki).
Zaprawę w stanie plastycznym przed rozpoczęciem wiązania określa się terminem zaprawy
świe\
ej, a zaprawę w stanie stałym po odpowiednim okresie twardnienia  zaprawą
stwardniałą.
Poszczególne składniki zapraw dozuje się objętościowo (zaprawy przygotowywane na
budowie) lub wagowo (w wytwórniach zapraw). Jednak, na niewielkich budowach domów
jednorodzinnych najczęściej stosuje się dozowanie objętościowo-wagowe: spoiwa odmierzane są
wagowo, zaś piasek i woda objętościowo.
Ogólny podział zapraw jest wykonywany pod względem u\
ytego spoiwa. W praktyce większe
znaczenie mają zaprawy:
" cementowe (c),
" cementowo-wapienne (cw),
" wapienne (w),
" gipsowe (g),
" gipsowo-wapienne (gw),
" cementowo-gliniane (cgl).
Ze względu na zastosowanie zapraw w budownictwie wyró\
nia się zaprawy
murarskie, tynkarskie, szlachetne, ciepłochronne, wodoszczelne, \
aroodporne,
kwasoodporne itp.
Z technicznego punku widzenia zaprawy dzieli się na klasy  np. M03, M06, M1, M2, M4,
M7, M12, M15, M20 (mogą być inne wielkości liczbowe jednak oznaczać one będą to samo).
Liczba po symbolu M oznacza średnią 28-dniową wytrzymałość zaprawy na ściskanie, wyra\
oną w
MPa.
Inne rodzaje zapraw
" Zaprawy polimerowe  uzyskuje się przez zastosowanie jako wypełniacza \
ywic
syntetycznych. Zaprawy te mają min. zwiększoną odporność na agresję chemiczną, większą
wytrzymałość , szczególnie na rozciąganie i uderzenie, dobrą przyczepność do podło\
a.
Stosuje się je do wykonywania wypraw tynkarskich, zwłaszcza na zniszczonych podło\
ach,
posadzek w budownictwie przemysłowym, do uszczelniania budynków itp.
" Zaprawy ogniotrwałe  stosowane do budowy obiektów pracujących w podwy\
szonej
temperaturze. Do nich nale\
ą:
Zaprawy szamotowe  wytwarzane ze zmielonego szamotu i gliny ogniotrwałej. Stosuje się
je do łączenia elementów ogniotrwałych.
Zaprawy krzemionkowe - wytwarzane ze zmielonego kwarcytu, piasku oraz gliny
ogniotrwałej w ilości 20%. Stosuje się je do łączenia kształtek kamionkowych nara\
onych na
działanie temperatury do 1200oC.
Zaprawy termalitowe - wytwarzane z mieszaniny ziemi okrzemkowej i gliny ogniotrwałej.
Stosuje się je do łączenia murów wykonywanych z cegły termalitowej pracujących w
temperaturze do 900oC.
Dodatki do zapraw
" Dodatki uplastyczniające zaprawy cementowe to popioły lotne, mączki mineralne i
\
u\
lowe oraz związki chemiczne (np. Klutan). Oprócz wymienionych środkiem
uplastyczniającym jest tak\
e wapno w ka\
dej postaci. Większość tych dodatków zwiększa
jednocześnie wodoszczelność zaprawy, ich wytrzymałość i odporność na korozję.
Stosowanie dodatków nale\
y ograniczać do 10% masy cementu.
" Dodatki przyspieszające wiązanie  są równie\
stosowane głównie do zapraw
cementowych. Najczęściej jest stosowany chlorek wapniowy CaCl2 (maksymalnie do 2%
masy cementu). Inne środki to szkło wodne, soda (węglan sodowy) lub węglan
potasowy. W znacznym stopniu przyspieszają wiązanie, ale na ogół powa\
nie zmniejszają
wytrzymałość zaprawy, dlatego nale\
y stosować je w niewielkich ilościach oraz sprawdzić
doświadczalnie ich działanie. Zaletą tych dodatków jest to, \
e nie powodują korozji stali.
" Dodatki koloryzujące  rozjaśniające (białe mączki mineralne) i barwiące (odporne
na alkalia barwidła mineralne), stosuje się do elewacyjnych zapraw tynkarskich, zwiększając
walory estetyczne budowli. Dodatki te mo\
na mieszać z cementem lub dodawać
bezpośrednio do wody zarobowej (w zale\
ność czy są rozpuszczalne w wodzie.
Zastosowanie zapraw budowlanych:
Do budowy przegród budowlanych zło\
onych z elementów drobnowymiarowych;
Do wypełniania wszelkiego rodzaju ubytków obiektów zarówno mieszkalnych jak i
in\
ynierskich, np. spoiny, rysy;
Do uszczelniania obiektów wymagających du\
ej szczelności, np. podziemne ściany budynków
nara\
one na działanie wody gruntowej, ściany zbiorników na materiały płynne;
Do ochrony elementów budynków przed wpływami zewnętrznymi z jednoczesną poprawą
walorów estetycznych przez otynkowanie obiektu;
Do produkcji przemysłowej elementów budowlanych