INSTRUKCJA POST
POWANIA Z ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI
W Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN powstają następujące rodzaje odpadów
niebezpiecznych:
1. odpady chemiczne,
2. odpady opakowaniowe po substancjach niebezpiecznych,
3. inne odpady niebezpieczne.
Organizacja stanowisk zbierania odpadów
Miejscami wytwarzania odpadów w IBB są:
·ð laboratoria badawcze,
·ð magazyny odczynników (odczynniki przeterminowane),
·ð biura Instytutu.
W obrębie laboratoriów zlokalizowano stanowiska zbierania odpadów niebezpiecznych.
Z pozostałych miejsc powstawania odpady są odbierane i gromadzone w magazynach odpadów.
Podstawowe wymogi, które muszą spełniać stanowiska zbierania odpadów to:
·ð zgodność z przepisami BHP i przeciwpożarowymi,
·ð nie mogÄ… być usytuowane w obrÄ™bie dróg ewakuacyjnych,
·ð powinny posiadać wyraz
ne oznakowanie,
·ð rodzaj i ilość pojemników do zbierania odpadów okreÅ›lany jest na podstawie analizy
specyfiki z
ródeł generujących odpady.
Ogólne zasady postępowania z odpadami chemicznymi
Biorąc jako kryterium stan skupienia odpady chemiczne można podzielić na trzy kategorie:
·ð odpady w postaci par i gazów,
·ð odpady ciekÅ‚e,
·ð odpady staÅ‚e.
Do odpadów gazowych można zaliczyć:
·ð substraty lub produkty reakcji chemicznych,
·ð pary rozpuszczalników opuszczajÄ…ce Å›rodowisko reakcyjne z gazami inertnymi lub gazami
wydzielajÄ…cymi siÄ™ podczas reakcji.
W skład odpadów ciekłych wchodzą:
·ð zużyte rozpuszczalniki organiczne,
·ð ciekÅ‚e substancje organiczne,
·ð roztwory staÅ‚ych i ciekÅ‚ych substancji organicznych,
·ð roztwory i zawiesiny wodne zawierajÄ…ce materiaÅ‚y nieorganiczne.
W skład odpadów stałych wchodzą:
·ð staÅ‚e substancje organiczne,
·ð pozostaÅ‚oÅ›ci organiczne i inne staÅ‚e odpadowe materiaÅ‚y organiczne,
·ð staÅ‚e substancje nieorganiczne,
·ð zużyty żel krzemionkowy, tlenek glinu, sÄ…czki, katalizatory.
1. Zgodnie z przepisami i zasadami nie wolno wprowadzać do systemu kanalizacyjnego ani do
atmosfery żadnych związków chemicznych mających toksyczne lub niebezpieczne dla środowiska
naturalnego właściwości, nie mając bezspornych dowodów, iż że ich degradacja w środowisku jest
szybka, całkowita, nieodwracalna i prowadzi do bezpiecznych produktów.
2. W trakcie pracy w laboratoriach powstają odpady chemiczne w postaci gazów i par, cieczy i
roztworów oraz ciał stałych. Postępowanie z tymi kategoriami odpadów chemicznych różni się, co
związane jest z różnymi ich właściwościami. Niezależnie od kategorii i formy odpadu istnieje
niewielka liczba związków chemicznych, które nie szkodzą środowisku naturalnemu i mogą zostać
usunięte razem z odpadami komunalnymi w postaci stałej, lub wprowadzone do systemu
kanalizacyjnego w postaci rozcieńczonych roztworów wodnych, o ile ich ilość nie przekracza
jednorazowo 100 g. Listę tych związków zebrano w poniższej tabeli.
Aminokwasy i ich sole
Borany Na, K, Mg, Ca
Bromki Na, K
Chlorki Na, K, Mg, Ca
Cukry
Fluorki Ca
Fosforany Na, K, Mg, Ca, NH4+
Jodki Na, K
Krzemiany Na, K, Mg, Ca
Octany Ca, Na, K, NH4+
Siarczany Na, K, Mg, Ca, NH4+
Tlenki B, Mg, Ca, Al, Si, Fe
Węglany Na, K, Ca
Wodorowęglany Na, K, Mg, Ca
3. Roztwory wprowadzane do kanalizacji muszą mieć bezwzględnie obojętny odczyn pH.
4. W skład odpadów niebezpiecznych wchodzą pozostałości substancji niebezpiecznych
oznakowanych zgodnie z polskim prawem na opakowaniach, a informacje o zagrożeniach zawarte
sÄ… w Kartach Charakterystyki dostarczanych wraz z substancjami.
5. Należy zwrócić uwagę, że substancje niebezpieczne mogą powstać w odpadzie w wyniku
reakcji chemicznych i dlatego podstawową zasadą jest nie łączenie odpadów, a w szczególności
odpadów niebezpiecznych z pozostałymi.
6. Odpady ciekłe gromadzone są na stanowiskach zbierania odpadów w oznakowanych
kanistrach, odpady stałe w oznaczonych zamykanych pojemnikach i przekazywane wyznaczonemu
pracownikowi Instytutu.
7. Odpady chemiczne w postaci w postaci gazów i par powstają w trakcie prowadzonych w
IBB prac laboratoryjnych w bardzo niewielkich ilościach i nie stanowią zagrożenia dla środowiska.
Ogólne zasady postępowania z opakowaniami po substancjach niebezpiecznych
Opakowania po substancjach niebezpiecznych oznakowane jako  OPAKOWANIE
ZWROTNE są przekazane do utylizacji podobnie jak pozostałości samych substancji. Do
opakowań zwrotnych zaliczane są opakowania po substancjach:
·ð bardzo trujÄ…cych,
·ð trujÄ…cych,
·ð rakotwórczych,
·ð mutagennych,
·ð wpÅ‚ywajÄ…cych na rozrodczość,
·ð niebezpiecznych dla Å›rodowiska naturalnego.
Wszelkie takie substancje muszą zgodnie z polskim prawem być oznakowane, a informacje o
zagrożeniach zawarte w Kartach Charakterystyki dostarczanych wraz z substancjami.
Opakowania po substancjach niebezpiecznych oddawane są do dostawców lub przekazywane
uprawnionej firmie.
Ogólne zasady postępowania z pozostałymi odpadami niebezpiecznymi
Do pozostałych odpadów niebezpiecznych zaliczamy zużyte:
·ð lodówki,
·ð sprzÄ™t naukowo-badawczy,
·ð sprzÄ™t biurowy,
·ð części wyżej wymienionych sprzÄ™tów,
·ð Å›wietlówki,
·ð akumulatory i baterie,
Wszystkie wymienione odpady są zgłaszane i oddawane do Działu Administracji celem
dalszego ich przekazania do utylizacji przez uprawnionÄ… firmÄ™. Odpady te gromadzone sÄ… i
przechowywane w pomieszczeniu gospodarczym w bud. C Instytutu.
Organizacja magazynów odpadów i opakowań zwrotnych
Na magazyny odpadów chemicznych i opakowań zwrotnych przeznaczone są: pomieszczenie
014 w bud A. na poziomie -1 oraz pomieszczenie techniczne w bud. C, na poziomie 0, w których
gromadzone są odpady chemiczne pochodzące z poszczególnych miejsc zbierania, odpadowe
(przeterminowane) odczynniki chemiczne oraz puste opakowania po substancjach niebezpiecznych.
Odpady ciekłe gromadzone są w atestowanych i odpowiednio oznaczonych kanistrach 5, 10
lub 20 litrowych.
Odpady stałe gromadzone są w oznakowanych, jednorazowych, atestowanych pojemnikach, o
poj. 60 litrów, specjalnie przeznaczonych do zbierania tego typu odpadów. Pojemniki wyposażone
są w zatrzaskiwane pokrywy, które po zamknięciu uniemożliwiają dostęp do odpadów.