ĆWICZENIE 1
Weryfikacja automatycznej kalibracji energetycznej spektrometru gamma
 Mucha X-Ray Test oraz sprawdzenie zakresu liniowości dla 131I.
I. Zagadnienia:
" Promieniowanie jonizujące, oddziaływanie promieniowania jonizującego z
materią
" Prawo rozpadu promieniotwórczego
131 57 137 133
" Schematy rozpadu promieniotwórczego izotopów: I, 99mTc, Co, Cs, Ba,
22
Na.
" Budowa i zasada działania detektorów scyntylacyjnych
" Kalibracja energetyczna
" Linowość układów pomiarowych
II. Przebieg ćwiczenia
- Przed rozpoczęciem ćwiczenia należy zapoznać się z instrukcją obsługi spektrometru
Mucha X-raytest oraz programu komputerowego  Gina Star 4 .
-wykonać pomiar tła (instrukcja MUCHA punkt 4.6.3)
- Umieścić z
ródło kalibracyjne 137Cs przed detektorem. Przeprowadzić automatyczną
kalibrację energetyczną (instrukcja MUCHA punkt 4.6.2)
- Podłączyć spektroskop  Mucha X-Ray Test do komputera
-Uruchomić program  Gina Star 4 (ikonka na pulpicie) i włączyć Measurement
Mucha
UWAGA!
Na ekranie spektrometrze powinna pojawić się informacja  REMOTE CONTROL
1. Weryfikacja automatycznej kalibracji energetycznej
a) Umieścić przed detektorem wybrane z
ródło promieniotwórcze, na podstawie
otrzymanego widma ustalić optymalną odległość z
ródła od detektora.
b) Ustalić czas pomiaru, wpisać nazwę pomiaru, włączyć start.
c) Po zakończeniu pomiaru nacisnąć save widmo zastanie zapisane w folderze
 MUCHA - skrót na pulpicie
d) kliknąć prawym przyciskiem myszy na widmo, wybrać:
View Values i eksportować widmo do notatnika
e) Ostatnie 4 punkty powtórzyć dla wszystkich wydanych z
ródeł
promieniotwórczych.
2. Liniowość
Do pomiaru liniowości należy użyć eppendorfów z izotopem 131I, średnia aktywność
w eppendorfie należy określić w [MBq]. Aby uzyskać zależność liczby zliczeń od
aktywności należy wykonać szereg pomiarów. W każdym pomiarze zwiększać liczbę
eppendorfów, zwiększając tym samym sumaryczną aktywność. Pomiary wykonać
według schematu:
a) Umieścić przed detektorem eppendorfy- dla wszystkich pomiarów stała odległość!
b) Włączyć Measurement Mucha, pisać nazwę pomiaru, ustalić czas pomiaru w
zależności od liczby zliczeń (im mniejsza liczba zliczeń na sekundę (CPS) tym
większy czas pomiaru), start.
c) Zapisać widmo i wyeksportować dane do notatnika - zapisać dane w notatniku do
analizy w sprawozdaniu
Sprawodzanie:
Sprawozdanie powinno zwierać, wstęp teoretyczny opisujący podstawy zastosowanej
metodyki pomiarowej i obliczeniowej. W drugiej części należy opisać szczegółowo
wykonane pomiary i zaprezentować otrzymane wyniki. Punkt 1 musi zawierać:
- wykres zależności pomiędzy energią rzeczywistą, a mierzoną,
- dopasowanie odpowiedniej zależności,
- analizę błędu pomiarowego
- wniosek dotyczący kalibracji energetycznej
Literatura
1) Massalski, J. M Detek cje promieniowania jonizującego. Warszawa : Państwowe
Wydawnictwo Naukowe, 1958.
2)Strzałkowski, A. Wstęp do fizyki jądra atomowego, PWN 1979