3582279409

4. Wartości preferowane w wychowaniu

Spośród wartości uniwersalnych, o jakie należałoby zabiegać w procesie wychowania, na szczególną uwag*; zasługują między innymi, takie, jak altruizm, tolerancja, odpowiedzialność, wolność czy sprawiedliwość. Omawiam je tutaj właśnie w takiej kolejności.

Czym

jest

altruizm?

Możliwość niesienia pomocy w wielu sferach świadczeń

Altruizm

Jedną z nieocenionych wartości, które bezwzględnie warto przyswajać dzieciom i młodzieży, jest.altruizm (por. M. Lobocki. 1998). Termin „altruizm" po raz pierwszy użyty zastał około 1830 roku przez Augusta Comte'a. Oznacza na ogół troskę o dobro konkretnej osoby lub grupy asób. Traska ta polega zazwyczaj na wyświadczaniu komuś jakiejś przysługi w sposób świadomy, bezinteresowny i dobrowolny. Altruizm w powyższym rozumieniu utożsamia się:

1)    z niesieniem różnego rodzaju pomocy lub wsparcia jednej, kilku, a niekiedy i więcej asobom;

2)    z uświadomieniem sobie potrzeby okazywania im swej traski;

3)    z bezinteresownością tego typu świadczeń;

4)    z pełną ich dobrowolnością.

Niesienie innym pomocy czy wsparcia jest możliwe w wielu płaszczyznach. Na ogół wymienia się świadczenia w sferach:

materialnej, łącznie z różnymi czynnościami usługowymi, jak na prawa urządzeń technicznych, opiekowanie się dziećmi, robienie zakupów;

cielesnej, odnoszącej się do zaspokajania głodu i pragnienia pie lęgnowanie w czasie choroby i udzielanie pomocy w nagłym wy padku;

informacyjnej, związanej z przekazywaniem ważnych życiowo wiadomości;

moralnej, dotyczącej obrony jednostki przed naruszeniem przyna Ieżnych j ej praw;

motywacyjnej, czyli w podtrzymywaniu na duchu i dodawaniu otuchy;

• emocjonalnej, tj. okazywaniu swej serdeczności, współczucia, przyjaźni (por. S. Cohen i in., 1986; J. Reykowski, 1986; T. A. W i lis, 1985).

A zatem altruistą zgodnie z zasygnalizowanymi sferami wyświadczania innym swych przysług - jest nie tylko ten, kto ma do

108 Wartości źródłem wychowania