Administracja tradycyjna (biurokratyczna)
Model Weberowski (legalistyczny) należy do kierunku zarządzania administracyjnego i opiera się na:
• podziale pracy i hierarchii autorytetu (biurokracja)
• dokumentach identyfikujących powody polityki i uzasadniających decyzje
• systemie prawnym i procesie administracyjnym
• bezosobowych stosunkach (depersonalizacja)
Słabe strony zarządzania biurokratycznego (tradycyjnego)
• nastawione na spełnienie prawa a nie na osiąganie celów (sformalizowanie)
• nieelastyczne i nieodpowiednie dla organizacji, które wymagają rozwoju ekonomicznego i społecznego w warunkach turbulentnego otoczenia
• minimalizujące ryzyko związane z podejmowaniem decyzji i maksymalizujące własną wygodę urzędników
• wielu uznaje je za model nieefektywny i kosztowny oraz korupcjogenny
NPM ma być odpowiedzią na igavernment faiłure i fakt, że sektor publiczny stanął wobec
ekonomicznego kryzysu i kryzysu finansów publicznych
Stąd powstała potrzeba poszukiwania nowych metod zarządzania, które byłyby
• bardziej efektywne
• lepiej odpowiadałyby potrzebom i oczekiwaniom obywateli
• mniej dolegliwe dla budżetów rządowych i samorządowych
Nowy model rządu i administracji, który ma charakter zarządczy (manageria!) a w istocie przeszczepiający zasady zarządzania w sektorze prywatnym do sektora publicznego stawiający na:
• kulturę zorientowaną na osiągnięcia (wskaźniki) i efektywność ekonomiczną
• urynkowienie i sektor publiczny bardziej zdecentralizowały
• zewnętrzny audyt a także
• na przełamywanie granic między sektorem publicznym i prywatnym przez różne alianse między sektorami, prywatne organizacje, dopuszczenie organizacji hybrydowych
Charakterystyczne trendy i wymiary NPM
• działanie poprzez autorytet, elastyczne, kooperacyjne i nastawione na reformy
• orientacja na rezultaty (wyniki) oraz na mierzenie osiągnięć i kosztów
• orientacja na mechanizm rynkowy, rozszerzenie konkurencji i możliwość wyboru
• orientacja na jakość usług i na zadowolenie klienta (podejście marketingowe)
• decentralizacja i umocnienie funkcji sterujących w centrach instytucji
• planowanie i zarządzanie w stylu sektora prywatnego
• wykorzystanie technologii informacyjnych (e-gavernment, e-administratian)
Urynkowienie (adaptacja rynkowych zasad prywatnego zarządzania nakierowanych na rezultaty, satysfakcjonujących obywateli)
• promocja konkurencji między producentami i dostawcami usług publicznych
• separacja roli nabywcy usług publicznych i regulatora od roli producenta i dostawcy usług