Kwestionariusz jest to lista pytań na jeden lub więcej tematów, uporządkowana merytorycznie i graficznie, które należy zadać respondentowi. Spełnia ona następujące funkcje:
• ułatwia prowadzenie badań, a tym samym pracę ankietera;
• sprawia, że wywiad jest interesujący dla respondenta;
• zmusza do utrzymania dyscypliny, czyli zadania wszystkich pytań i we właściwej kolejności;
• wspomaga pamięć;
• upraszcza zapisywanie danych.
Wyróżniamy następujące rodzaje kwestionariusze ankietowe:
• ankiety ustrukturowane,
• ankiety częściowo ustrukturowane,
• ankiety nieustrukturowane.
Ankiety ustrukturowane to takie ankiety, które nie pozostawiają ankieterowi żadnej swobody co do sposobu czy kolejności zadawania pytań Są one używane w badaniach, w których trzeba przeprowadzić bardzo dużą liczbę wywiadów. Ustalenie porządku pytań i sposobu ich zadawania nadają ankiecie sztywną strukturę. Ankiety ustrukturowane składają się najczęściej z pytań zamkniętych. Umożliwia to ich szerokie zastosowanie w badaniach rynków konsumpcyjnych, a także w większych badaniach rynków przemysłowych. Ustrukturowanej ankiecie brak elastyczności, co ogranicza obie strony - ankietera i respondenta.
Ankiety częściowo ustrukturowane są bardziej elastyczne. Pytania są ułożone tak, jak w ustrukturowanej ankiecie, ale ankieter ma prawo rozpocząć wywiad od dowolnego pytania. Może też pomijać niektóre z nich i wracać do nich później; może też je przeformułować jeśli respondent ich nie rozumie. Jednak występuje tu niebezpieczeństwo, że ankieterzy będą w różny sposób interpretować pytania i odpowiedzi. Taką formą powinien posługiwać się doświadczony ankieter, który wie jak najlepiej można wykorzystać jej zalety.
Ankiety nieustrukturowane. Stosowane są w wywiadach nieustrukturowanych, w których informacje otrzymuje się raczej w wyniku dyskusji niż sformalizowanego wywiadu.