3582319151

Enzymy — wielkocząsteczkowe, w większości białkowe, katalizatory przyspieszające specyficzne reakcje chemiczne poprzez obniżenie ich energii aktywacji.

II. Budowa chemiczna enzymów:

-    hnlocnzym- cząsteczka enzymu będącego białkiem złożonym Składa się z części białkowej

-    apoenzymu i części niebiałkowej - kofaktora (koenzym lub grupa prostetyczna). Dopiero gdy obydwie te części są ze sobą połączone, enzym stanowi funkcjonalną całość Koenzymy - niebiałkowe składniki białek (np. enzymów) niezbędne dla ich aktywności, rodzaj kofaktorów. W przeciwieństwie do grup prostetycznych, są nietrwale (niekowalencyjnie), luźno związane z białkami. Koenzymy mogą mieć charakter zarówno organiczny jak i nieorganiczny

Grupy prnstetyczne - niebiałkowe składniki białek (np. enzymów) niezbędne dla ich aktywności, rodzaj kofaktorów. W przeciwieństwie do koenzymów, są trwale związane z białkami (np. miejscem aktywnym enzymów), często za pomocą wiązań kowalencyjnych lub koordynacyjnych, i nie opuszczają one swojego miejsca wiązania w trakcie reakcji.

-    Apnenzym- białkowy składnik enzymu będącego białkiem złożonym, uaktywniający się dopiero po połączeniu ze składnikiem niebiałkowym -grupą prostetyczną, np. z koenzymem. Apoenzym decyduje o swoistości enzymu i często o rodzaju katalizowanej przez niego reakcji. Połączenie apoenzymu z grupą prostetyczną nazywa się holoenzymem.

-    C entrum aktywne (katalityczne) enzymu- W enzymach centrum aktywne zlokalizowane jest w kieszeni łub szczelinie apoenzymu. Stanowi je grupa aminokwasów, które leżą blisko siebie w trójwymiarowej cząsteczce.

-    hemowe grupy prnstetyczne- Hem, żelazoporfiryna - grupa prostetyczna wielu enzymów. Występuje min. w hemoglobinie, mioglobinie oraz w cytochromach.

Część organiczna hemu posiada strukturę analogiczną do porfiryny, która jest plaska. W cząsteczce hemu odpowiednia porfiryna posiada związany kation żelaza (Fe2+ lub Fe3+) przez cztery wiązania N-Fe.

-    Kwas liponowy - organiczny związek chemiczny z grupy kwasów karboksylowych. Jest to ośmiowęglowy, nasycony kwas tłuszczowy, w którym atomy węgla 6, 7 i 8 wraz z dwoma atomami siarki tworzą pierścień ditiolowy.

-    Ubichinon (koenzym Q) - organiczny związek chemiczny z grupy chinonów, występujący w mitochondriach komórek roślinnych i zwierzęcych. Jest odpowiedzialny za przenoszenie elektronów w łańcuchu oddechowym. W ludzkich mitochondriach najpowszechniej występuje ubichinon Q10, w którym łańcuch boczny zbudowany jest z 10 jednostek izoprenowych.

1. Koenzymy przenoszące grupy atomów: a) przenoszące grupy jednowęglowe

-    S-Adenozylomelionina (SAM) - organiczny związek chemiczny, pochodna adenozyny i metioniny, najważniejszy substrat w procesach metylacji w organizmie człowieka. Po

przekazaniu rodnika metylowego z atomu siarki na akceptor powstaje z niej S-adenozylohomocysteina.

-    kwas tetrahydrofoliowy- metabolit kwasu foliowego. Koenzym przenoszący reszty jednowęglowe w wielu reakcjach enzymatycznych. Niezbędny w organizmie do syntezy min. puryn i metioniny.