Trudności określenia s.k. wynikają przede wszystkim z wieloznaczności samego
pojęcia kultury, z jego szerokiego i niejednolitego zakresu, ze szczególnego nasilenia postaw wartościujących odnoszących się do zjawisk objętych tym pojęciem
oraz z różnorodności tych postaw. Wieloznaczność jest cechą pojęcia
kultury niemal od samych początków jego wprowadzenia do języka
humanistyki. Już HERDER napisał:,, Nie ma nic bardziej nieokreślonego niż słowo kultura". CYCERON użył wyrażenia culturaanimi
Teoria G. PUFENDORFA reprezentuje nurt racjonalistycznych rozważań nad
stanem i prawem natury, charakteryzuje się empiryczną orientacją i realizmem.
Stan natury, objawiający się najwyraźniej w obrazie odnajdywanych niekiedy dzieci
ludzkich wychowanych poza wpływami ludzkiego społeczeństwa, określał
Pufendorf przez przeciwstawne kulturze. Włączał zaś do niej wszystkie wynalazki
i urządzenia zastosowane w ludzkim życiu, a więc ubranie, język, obyczaje, różnorodne sztuki, a zwłaszcza cała organizację społeczeństw obywatelskich.
Pufendorf wprowadza Cyceroniański termin culturaanimi, który odnosi się do uniwersalnego w obrębie ludzkości moralnego postulatu o racjonalistycznym charakterze kultury. Kultura ducha , stanowiąca moralne zobowiązanie człowieka, polega na tym, aby „decyzje dotyczące jego obowiązków były podejmowane na właściwej drodze, aby sądy i opinie w sprawach budzących zwykle jego pożądanie były właściwie kształtowane i aby popędy jego ducha były regulowane i rządzone zasadą sprawiedliwego rozumu”.
W uwagach Pufendorfa na temat kultury występuje wyodrębnienie dziedzin kultury, wśród których wyraźnie uwypuklona jest sfera organizacji społecznej i moralnej powinności o racjonalistycznym zabarwieniu.
J. G. HERDER posługuje się pojęciem kultury o wiele bardziej świadomie i refleksyjnie aniżeli Pufendorf. Pojawienie się kultury ujmuje jako etap ewolucyjnego procesu bytu związany z powstaniem gatunku ludzkiego. Szerokie i ważne z socjologicznego punktu widzenia rozważania Herdera o kulturze
można podsumować w następujący sposób:
1. Kultura stanowi uniwersalną gatunkową właściwość ludzką.
2. Do jej osiągnięcia zbliżają się już najbliższe człowiekowi gatunki zwierzęce,