3582323506

Konspekty wykładów

Jak określić filozofię nie tracąc nic z jej bogatego dziedzictwa? Wymyślenie nazwy „filozofia" przypisuje się Pitagorasowi. Pochodzi ona ze złożenia słów philein - kochać, miłować i sophia - mądrość. Oznacza zatem umiłowanie mądrości. Filozofowie greccy określali się tym mianem dla podkreślenia, że mądrość jest dostępna tylko bogom, a ludzie mogą ją tylko miłować i trochę się do niej przybliżyć. Początkowo filozofia obejmowała wszelką wiedzę, ale już w czasach Arystotelesa zakres wiedzy i specjalizacja były na tyle rozwinięte, że zaczął się proces wyodrębniania nauk szczegółowych. Filozofia pozostała przy najogólniejszych, najbardziej podstawowych problemach dotyczących świata, człowieka i poznania. Ogólność filozofii odnosi się do skali poruszanych problemów dających pogląd na świat; teorie i argumentacje osiągają najwyższy poziom szczegółowości i finezji.

Zainteresowania filozoficzne zmieniały się z biegiem czasu i do dzisiaj nie ustaliły się na tyle aby można było bezspornie określić jej przedmiot i problematykę. Filozofia zaczęła się od zagadnień kosmologicznych, następnie pojawiło się zainteresowanie człowiekiem i jego żydem, a już od IV w. pne. opracowywane były systemy, tj. spójne koncepcje obejmujące całokształt różnorodnych kwestii filozoficznych. Szybki rozrost dorobku filozoficznego spowodował potrzebę wyodrębnienia silnie wewnętrznie powiązanych kręgów zagadnień, tzw. działów filozofii. Współcześnie najczęśdej wyróżnia się następujące działy:

a1 antologię (metafizykę), czyli teorię bytu. Stawia ona mirL zagadnienia natury bytu, przysługujących mu właściwośd, jego struktury, ilośd bytów oraz ich relacji do siebie, zmienności bytu, a także stosunku bytu do świadomości,

b/ epistemologię (gnoseologię), to jest teorię poznania analizującą pochodzenie poznania, sposoby zdobywania wiedzy, możliwośd poznawcze, jak również zagadnienie prawdy,

c/ antropologię filozoficzną, czyli filozoficzną koncepcję człowieka. W jej ramach dąży się do odpowiedzi na pytanie: kim jest człowiek, jaka jest jego struktura? Stawiane są też zagadnienia miejsca człowieka w przyrodzie, stosunku jednostki do zbiorowości, szczęścia i sensu żyda. Badane są również najdonioślejsze dla człowieka fakty, jak np. śmierć, cierpienie, odpowiedzialność, miłość itcL,

d/ filozofię społeczną, rozpatrującą min. problem natury zmian w żytiu zbiorowym, funkcjonowanie społeczeństwa, kierunek sens i uwarunkowania procesów dziejowych, relacja między wytworami żyda duchowego ludzi a materialnymi warunkami ich egzystencji,

1