§1. ORGANIZACJA WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI 1) Postępowanie cywilne czynności właściwych organów oraz występujących przed nimi stron i innych osób zainteresowanych zmierzające do wydania merytorycznego rozstrzygnięcia, a w razie, gdy nie będzie ono dobrowolnie zrealizowane - zastosowanie środków przymusu państwowego Rodzaje postępowania cywilnego:
1. Kryterium: organ orzed którym toczy sie postępowanie
2. Kryterium: przedmiot postępowania
3. Kryterium: cel postępowania art. 1
2} Sprawy cywilne sprawy ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których z mocy szczególnych ustaw stosuje się przepisy KPC
-definicja sprawy cywilnej opiera się na dwóch kryteriach:
• kryterium materialnoprawne odwołuje się do charakteru danego stosunku prawnego -sprawami cywilnymi w znaczeniu materialnoprawnym są sprawy z zakresu prawa cywilnego, prawa rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy
• kryterium formalnoprawne odwołuje się do charakteru (typu) postępowania
-sprawami cywilnymi w znaczeniu formalnoprawnym są te sprawy, które należy rozpoznawać w trybie przepisów KPC lub innych ustaw związkowych -do spraw takich zaliczyć należy:
• sprawy z zakresu przeciwdziałania praktykom monopolistycznym
• sprawy z zakresu przepisów o przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego
-ponadto z mocy innych ustaw do spraw cywilnoprawnych zalicza się:
• sprawy o sprostowanie, unieważnienie i ustalenie treści aktu stanu cywilnego
• sprawy o umorzenie weksli
• sprawy o umorzenie utraconych dokumentów
• sprawy z zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej
3) Droga sądowa kompetencje sądów powszechnych do rozpoznawania spraw cywilnych art.2
-obowiązuje zasada nadrzędności sadowego wymiaru sprawiedliwości
-zgodnie z nią do rozpoznawania spraw cywilnych powołane są sądy powszechne, o ile sprawy te nie należą do właściwości sądów szczególnych, oraz SN
-droga sądowa należy do bezwzględnych przesłanek procesowych (sąd ma obowiązek brać ją pod uwagę z urzędu)
-zarzut niedopuszczalności drogi sądowej jest zarzutem formalnym -w wypadku rozpoznania sprawy pomimo niedopuszczalności drogi sądowej zachodzi nieważność postępowania
-rozpoznanie sprawy mimo braku drogi sądowej jest podstawą do złożenia skargi kasacyjnej, gdyż jest to naruszenie, które powoduje uchylenie orzeczenia bez względu na wynik sprawy -dopuszczalność drogi sądowej musi zachodzić zatem na każdym etapie postępowania Niedopuszczalność drogi sadowej niedopuszczalność drogi sądowej w chwili wytoczenia powództwa powoduje odrzucenie pozwu