3582324061

1

Ogólne wiadomości o prawie karnym

Prawo kamę jest najstarsze - już jak czytamy kodeks Hammurabiego to dominuje tam przede wszystkim prawo kamę. Szczyt jego rozwoju nastąpił w okresie Oświecenia.

Prawo kamę - zespół przepisów prawnych określających czyn stanowiący przestępstwa oraz grożące za ten czyn kary oraz inne środki karne.

Prawo karne - zespół norm należących do prawa represyjnego określających kompetencje organów władzy publicznej do orzekania sankcji karnych wobec sprawców określonych w tych normach zachowań. Ta definicja podkreśla aspekt normatywny prawa karnego.

Istota prawa karnego sprowadza się do opisu warunków w jakich można kogoś ukarać albo trzeba kogoś ukarać, czyli dotyka kwestii stosowania kar (sankcji karnych).Tym niemniej trzeba zdefiniować to pojęcie. Kiedy to mamy do czynienia z karą, bo przecież prawo roi się od przepisów, od norm adresowanych do organów władzy publicznej, np. mówi się, że jeżeli ktoś popełnił szkodę to sąd ma zasądzić odszkodowanie. Ale nie jest to norma prawa karnego, mimo że jest w niej opisane zachowanie (wyrządzenie szkody) jest wskazany organ, który ma kompetencje (sąd) jest powiedziane co ma robić (orzec odszkodowanie). Kiedy więc mówimy o karze a kiedy są to inne środki, których nie zaliczymy do środków penalnych Otóż prawo karne zalicza się do prawa represyjnego.

Istotą prawa represyjnego jest prewencyjny charakter stosowanych przez to prawo środków. Istota kary jako środka karnego, środka odpowiedzialności sprowadza się do jej prewencyjnej funkcji.

Celem kary, nakładania dolegliwości nie jest restytucja, przywrócenie stanu poprzedniego, celem nie jest również zabezpieczenie się przed pewnym niebezpiecznym działaniem Karą jest tylko taka dolegliwość, której cel leży w przyszłości, jest nim prewencja, po to by inni albo ten sam sprawca po raz drugi tego nie popełnili. Czyli normy prawne, szczególnie kompetencyjne przewidujące możliwość orzekania tego typu dolegliwości, których celem jest prewencja tzn. normy prawa karnego nazywamy normami sankcjonującymi.

Podstawowe podziały w prawie karnym

W pojęciu prawa karnego sensu largo rozumiemy (mieści się):

prawo kamę materialne opisujące zasady odpowiedzialności karnej oraz opisujące sankcje karne (za co i co dostaje się),

prawo kamę procesowe tzw. procedura kama - są to normy regulujące sposób postępowania organu orzekającego o odpowiedzialności karnej (jak należy orzec, w jakiej procedurze, w jaki sposób),

prawo karne wykonawcze (penitencjarne) - jest to zespół norm regulujący wykonywanie orzeczonych środków karnych (sankcji karnych).

Trzy strefy w prawie karnym materialnym: prawo karne sądowe prawo karne administracyjne prawo karne dyscyplinarne

Zasadniczym kryterium wyodrębnienia tych trzech dyscyplin prawa karnego jest charakter popełnionego czynu. Prawo karne sądowe dotyczy czynów posiadających najwyższy stopień ujemności, podczas gdy prawo karne administracyjne i dyscyplinarne dotyczy zachowań charakteryzujących się niższym stopniem ujemności. Drugie kryterium to dolegliwość sankcji karnej. W prawie karnym sądowym dolegliwość ta jest najwyższa (chroni w sposób najpełniejszy prawa i wolności podstawowe), odpowiednio w prawie karnym administracyjnym i dyscyplinarnym stopień tej dolegliwości jest niższy.

W konkretnym ustawodawstwie wprowadza się kryteria bardzo formalne, które dzielą nam całą sferę zachowań karalnych na:

przestępstwa (i to jest właśnie prawo karne materialne)

- wykroczenia (prawo karne administracyjne)

delikty dyscyplinarne (prawo kamę dyscyplinarne)

Przed reformą sądownictwa w prawie karnym sądowym sankcję kamą orzekał wyłącznie sąd. Teraz nie jest to już takie jasne, ponieważ w sprawach o wykroczenia także orzekają sądy.

Trzy wyspecjalizowane dziedziny prawa karnego materialnego:

1