DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA Zagadnienia egzaminacyjne 2009
1. Sposoby rozumienia terminu „diagnoza" w psychologii. Różnice między diagnozą a diagnozowaniem. Czym są retrognoza i prognoza, jakie zajmują miejsce w procesie diagnostycznym? Cele diagnozowania. Rodzaje danych diagnostycznych. Różnice między danymi predykcyjnymi a kiyterialnymi. Rodzaje diagnozy w zależności od przyjętego kryterium. Typy diagnozy wg Ziemskiego - który z typów jest najczęściej wykorzystywany w psychologii, jaka jest kolejność poszczególnych typów w procesie diagnozowania. Charakterystyka diagnozy psychometrycznej i klinicznej - różnice między nimi. Diagnoza nozologiczna, funkcjonalna, interakcyjna - cechy charakterystyczne, zalety każdej z nich, ograniczenia. Charakterystyczne cechy wiedzy zdroworozsądkowej.
2. Struktura procesu diagnozowania. Jakie są kolejne etapy diagnozowania, co należy zrobić na każdym z nich? Rodzaje zadań diagnostycznych. Wynik badania diagnostycznego — opis, interpretacja, interwencja — różnice między nimi. Rodzaje interwencji, ich charakterystyka. Czym są selekcja osobowa i selekcja warunków?
3. Orzekanie diagnostyczne - opinie i orzeczenia psychologiczne. Co to jest orzecznictwo psychologiczne? Co musi, a czego nie powinna zawierać opinia psychologiczna? Obszary orzecznictwa psychologicznego. W jakich placówkach związanych z każdym z obszarów orzecznictwa może pracować psycholog? Status psychologa orzecznika. Jego odpowiedzialność za wydawane orzeczenia w zależności od statusu. Rodzaje opinii psychologicznych.
4. Rozmowa psychologiczna - definicja. Podobieństwa i różnice rozmowy psychologicznej i rozmowy „prywatnej". Zalety i wady rozmowy w procesie diagnozowania. Etapy rozmowy - jakie zadania stoją przed psychologiem na każdym z etapów, jakie czynniki wpływają na relacje z klientem na każdym z etapów? Sposoby nawiązywania i podtrzymywania kontaktu z klientem. Co może wpływać na powstawanie błędów w procesie diagnozowania. Czym jest efekt Rosenthala? Jakie czynniki przyczyniają się do powstawania tego efektu? Jakie sa skutki efektu Rosenthala w pracy psychologa z klientem? Rodzaje pytań w rozmowie psychologicznej. Kiedy psycholog zadaje określone typy pytań? Sposoby ich zadawania. Jakich błędów należy unikać zadając pytanie klientowi (pacjentowi)? Plan rozmowy psychologicznej wg Suchańskiej.
5. Rozmowa w diagnozie dzieci i młodzieży. Od kogo zbiera się dane nt dziecka? Czynności niezbędne we wstępnej fazie rozmowy. Podstawowe pytania w diagnozie dziecka wg Goodmana i Scotta. Obszary funkcjonowania, o jakie pytamy w rozmowie z dzieckiem. Na czym koncentruje się psycholog zbierając wywiad rozwojowy i wywiad rodzinny?
6. Obserwacja psychologiczna - charakterystyczne cechy. Jak tłumaczą zasadność obserwacji teorie: analogii, konstytucjonalna, paralelizmu psychofizycznego. Ich użyteczność we współczesnej psychologii. Rodzaje obserwacji psychologicznej, przykłady zastosowań każdego z rodzajów. Rodzaje wskaźników obserwacyjnych, przykłady każdego z nich, wartość diagnostyczna poszczególnych rodzajów wskaźników. Zalety obserwacji psychologicznej, jej wady. Czym są skale ocen? Rodzaje skal ocen Ich zalety i wady. Jakie błędy można popełnić wypełniając skalę ocen?
7. Kwestionariusz osobowości - charakterystyczne cechy. Konstrukcja kwestionariusza -pozycje racjonalne, teoretyczne, empiryczne - podstawy rozróżniania trzech typów. Rodzaje kwestionariuszy ze względu na kryterium. Czym należy kierować się przy