3582469113

PROBLEMY PODSTA WOWE (rozdział 1)

Podstawowe procesy poznawcze:

1) spostrzeganie - wyodrębnianie, wykrywanie podstawowych właściwości otoczenia

2) uwaga - selekcjonowanie informacji, podtrzymywanie zaangażowania poznawczego

3) pamięć krótkotrwała (i operacyjna) - krótkotrwałe przechowanie potrzebnych informacji

4) rozpoznawanie wzorców - integrowanie poszczególnych cech w większe całości w celu odróżnienia ich od innych zbiorów cech

5) wyobraźnia - tworzenie kopii spostrzeżeń pod nieobecność realnego przedmiotu

6) pamięć trwała - długotrwałe przechowanie dużych porcji informacji

7) myślenie - tworzenie wewnętrznego modelu sytuacji w celu wysunięcia i sprawdzenia hipotez

8) pojęcia - tworzenie abstrakcyjnych reprezentacji kategorii

9) posługiwanie się językiem w celach komunikacyjnych oraz zapisu i przechowywania wiedzy Prekursorzy psychologii poznawczej

George Berkeley, David Hume i John Stuart Mili wyodrębnili trzy typy wewnętrznych reprezentacji umysłowych:

1-    bezpośrednie spostrzeżenia (zdarzenia sensoryczne)

2-    blade kopie spostrzeżeń (dziś nazwalibyśmy je wyobrażeniami) i reprezentacje przechowywane w pamięci

3-    transformacje owych bladych kopii oraz połączenia ich elementów pojawiające się w myśleniu skojarzeniowym David Hume zwracał uwagę na względną łatwość dokonywania tych transformacji. Dzięki nim można tworzyć obrazy wewnętrzne nowych, nieznanych wcześniej istot. Nie pochłaniało to (jego zdaniem) więcej wysiłku aniżeli pojmowanie dobrze znanych istot i obiektów.

Edward Tolman (1948), jeden z przedstawicieli behawiorystów twierdził, że badane wcześniej w sposób behawioralny szczury nie uczą się zbioru nawyków, ale opanowują mapę poznawczą labiryntu. Tolman przeprowadził wiele badań wskazujących na fakt, że zachowanie nie jest wyłącznie opanowywaniem systemu nawyków, lecz procesem ukierunkowanym na osiągnięcie pewnego celu. Przygotowując się do realizacji tego celu, organizm może tworzyć różnego rodzaju reprezentacje, w tym między innymi mapy poznawcze. To bvł przełom w myśleniu behawiorystów. edvż po raz pierwszy w ich koncepcjach pojawiły sie procesy pośredniczące miedzy bodźcami i reakcjami.

George Miller na spotkaniu w MIT (Massachusetts Institute of Technology) w 1956 roku miał właśnie za sobą pracę nad słynnym artykułem „The magical number seven, plus or minus two". Pokazał w nim, że istnieją wyraźne ograniczenia w zdolności do przetwarzania informacji przez człowieka - wąskim gardłem okazała się pamięć krótkotrwała, w której jednocześnie nie mogło bvć więcej niż 7±2 elementy. Gdy wprowadza się do niej nowe elementy, stare muszą zostać usunięte.

Test Turinga (1950)- próbował znaleźć empiryczne kryterium odpowiedzi na pytanie-czy komputer może myśleć. Dalszy rozwój psychologii poznawczej wiąże się z osobą Ulrica Neissera. Jego publikacje wytyczyły kierunek myślenia i kierunki poszukiwań psychologów poznawczych. W 1967 opublikował Cognitive psychology. Ta książka sprawiła że psychologia poznawcza pojawiła się na rynku intelektualnym, stała się przedmiotem studiów nie tylko dla zaawansowanych badaczy, lecz także dla studentów. Kolejna książka Neissera Cognition and reality jest zapowiedzią ewolucji jego poglądów - Neisser odchodzi od traktowania umysłu wyłączenie jako narzędzia przetwarzania informacji i rejestracji tego co się zdarzyło wcześniej. Argumentuje, że ważnym elementem życia jest nie tylko reagowanie na zaszłe zmiany, ale też aktywne planowanie i tworzenie sytuacji, w których jednostka może zaspokajać swoje potrzeby czy realizować siebie.

Szerokie i wąskie rozumienie procesów poznawczych

Szerokie rozumienie procesów poznawczych ujawnia się w pracy Hazel Markus (1993), która twierdzi, że jeśli chcemy rozumieć i przewidywać zachowanie człowieka, musimy najpierw zrozumieć to, w jaki sposób odbiera on i rozumie otaczający go świat. To samo zachowanie może mieć zupełnie inne znaczenie wtedy, kiedy potrafimy rozpoznać leżące u jego podstaw motywy, zamiary czy emocje.