34
Rozdział III
G. Krasowicz 1991). W procesie czytania za podstawowa sprawność poznawcza uważa się nadawanie znaczenia dekodowanej informacji. Tak więc w akcie odczytywania pojedynczego wyrazu i większych struktur tekstu oprócz rozpoznawania elementów wyrazów czytający musi przywoływać znaczenia, które one niosą-
Oceny umiejętności czytania dokonać można przy zastosowaniu odpowiednich sprawdzianów. Zaliczamy do nich: sprawdzian znajomości liter oraz badanie umiejętności czytania głośnego.
t
Pierwszym krokiem w pedagogicznym działaniu rozpoznawczym jest sprawdzenie znajomości liter. W tym celu nauczyciel przygotowuje zestaw obowiązujących wzorów liter małych i wielkich, drukowanych i pisanych (patrz: aneks nr 1). Próba dokonywana jest w 3 formach:
* nauczyciel pokazuje literę, dziecko ja nazywa,
* nauczyciel wymawia głoskę, dziecko wskazuje jej odpowiednik literowy,
* dziecko kopiuje liteiy.
Trzecia próba badania przeprowadzana jest tylko w odniesieniu do dziecka, które myli litery. Chodzi tu o ustalenie tego, czy zachodzą u badanego trudności we wzrokowym różnicowaniu liter, czy też z utrwaleniem związku pomiędzy literą, a głoską jako jej dźwiękowym odpowiednikiem. Negatywny wynik tej próby świadczy o trudnościach pierwszego typu, a pozytywny zaś sugeruje brak automatyzacji skojarzeń: głoska - litera.
Jako podstawowe narzędzie badawcze posłużyć tu może tekst bezsensowny w opracowaniu Jana Konopnickiego (patrz: aneks nr 2) oraz seria testów do czytania ze zrozumieniem dla klas I-III w opracowaniu T. Straburzyńskiej i T. Śliwińskiej (patrz: aneks nr 3).
1. 2. 1. Tekst bezsensowny
Tekst bezsensowny służy do badania tempa czytania. Jest to próba jednominutowa. Opis sposobu przeprowadzenia testu zamieszczony jest wraz z wzorem testu w aneksie nr 2. Tam też czytelnik może zapoznać się z normami tempa czytania przewidzianymi dla poszczególnych klas od I do VII.