Liczenie macierzy odwrotnej metodą Gaussa-Jordana Dla macierzy wymiaru 4 X 4 i większych liczenie ze wzoru macierzy odwrotnej jest bardzo pracochłonne. Metoda Gaussa-Jordana jest szybsza, chociaż też wymaga czasu.
Do macierzy A dopisuję po prawej stronie macierz jednostkową.
m
Następnie wykonuję tylko na wierszach takiej macierzy operacje elementarne, czyli
- dodanie do dowolnego wiersza innego wiersza pomnożonego lub nie przez liczbę,
- pomnożenia dowolnego wiersza przez liczbę różną od zera,
- zamiana miejscami dwóch wierszy.
Celem jest uzyskanie po lewej stronie macierzy jednostkowej.
m
Macierz B otrzymana po prawej stronie będzie macierzą odwrotną do A.
B = A~l
• 2 |
1 |
0 |
3 ‘ |
i |
3 |
2 |
0 |
-1 |
1 |
0 |
-1 |
. 1 |
0 |
2 |
1 . |
Przykład:
Z macierzy
chcę otrzymać
’ 2 |
1 0 |
3 |
1 |
0 |
0 | |
1 |
3 2 |
0 |
0 |
1 |
0 | |
-1 |
1 0 |
-1 |
0 |
0 |
1 | |
. 1 |
0 2 |
1 |
0 |
0 |
0 | |
•1 |
0 |
0 0 |
* |
* |
* |
*■ |
0 |
1 |
0 0 |
* |
* |
* |
* |
0 |
0 |
1 0 |
* |
* |
* |
* |
.0 |
0 |
0 1 |
* |
* |
* |
*. |
gwiazdki po prawej stronie to elementy szukanej macierzy odwrotnej A-1
- 2 |
1 |
0 |
3 |
1 |
0 |
0 |
0- |
1 |
3 |
2 |
0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
-1 |
1 |
0 |
-1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
. 1 |
0 |
2 |
1 |
0 |
0 |
0 |
1. |
Zamiast 2, chcę otrzymać 1, aby w następnym kroku tą jedynką wyzerować wszystkie elementy pierwszej kolumny znajdujące się poniżej 2. W tym celu od pierwszego wiersza odejmuję drugi wiersz, co oznaczam — w2.
-w2 : 2-1 = 1. 1-3=-2, 0-2 =-2, 3-0 = 3, 1-0 = 1,
• |
1 -2 -2 |
1 |
-1 |
0 |
0- | ||||
13 2 0 |
0 |
1 |
0 |
0 |
~W\ | ||||
-110- |
1 |
0 |
0 |
1 |
0 |
+Wl | |||
• |
10 2 1 |
0 |
0 |
0 |
1. |
-W 1 | |||
-W\ : |
1-1 = 0, |
3 |
-(-2) = 5. 2 |
— |
(-2) |
= |
4, |
0- |
- 3 = -3, |
!-(-!) = 2, |
0-0 = 0, 0 |
- |
0 = 0 | ||||||
+w 1 : |
-1 + 1= 0, |
1 + (—2) = —1. |
0 + ( |
-2) = |
-2 |
-1+3 | |||
0 + (—i) = |
-1 |
1 + 0 = 1, |
0 + 0 = |
0 | |||||
-Wi : |
1-1 = 0, |
0 |
- (-2) = 2, 2 |
- |
(-2) |
= |
4, |
1- |
-3 = -2, |
0 — (—1) = 1. |
0-0 = 0, 1 |
— |
0 = 1 | ||||||
-1 |
-2 -2 3 |
1 |
-1 |
0 |
0- | ||||
0 |
5 4-3 |
-1 |
2 |
0 |
0 |
+4w;3 | |||
0 |
-1 -2 2 |
1 |
-1 |
1 |
0 | ||||
.0 |
2 4-2 |
-1 |
1 |
0 |
1. |
Zamiast 5, chcę otrzymać 1, aby w następnym kroku tą jedynką wyzerować wszystkie elementy drugiej kolumny znajdujące się poniżej 5. W tym celu do drugiego wiersza dodaję trzeci wiersz pomnożony przez 4, co oznaczam +4t03.
0 + 4-0 = 0, |
5 + 4 |
•(- |
-1) = |
1, |
4 + 4 |
•(- |
-2) |
= -4, -3 + 4-2 | |
-1+4- 1 = |
= 3, |
2 + 4- |
(-D |
= - |
2, 0 + 4 |
• 1 |
= 4, 0 + 40 = 0 | ||
■1 |
-2 |
-2 |
3 |
1 |
-1 |
0 |
0- | ||
0 |
1 |
-4 |
5 |
3 |
-2 |
4 |
0 | ||
0 |
-1 |
-2 |
2 |
1 |
-1 |
1 |
0 |
+w2 | |
.0 |
2 |
4 |
-2 |
-1 |
1 |
0 |
1. |
—2w2 |
'I |
-2 |
-2 |
3 |
1 |
-1 |
0 |
0- |
0 |
i |
-4 |
5 |
3 |
-2 |
4 |
0 |
0 |
0 |
-6 |
7 |
4 |
-3 |
5 |
0 |
.0 |
0 |
12 |
-12 |
-7 |
5 |
-8 |
1. |
Nie muszę —6 zamieniać na 1 aby wyzerować znajdujące się poniżej 12. Wystarczy jak do czwartego wiersza dodam trzeci wiersz pomnożony przez 2.
+2w3: 0 + 2-0 = 0, 0 + 2-0 = 0, 12 + 2 • (-6) = 0, -12 + 2-7 = 2,
-7 + 2-4 = 1, 5 + 2 • (—3) = —1, -8+ 2-5 = 2, 1+2-0= 1
1 |
-2 |
-2 |
3 |
1 |
-1 |
0 |
0- |
0 |
1 |
-4 |
5 |
3 |
-2 |
4 |
0 |
0 |
0 |
-6 |
7 |
4 |
-3 |
5 |
0 |
.0 |
0 |
0 |
2 |
1 |
-1 |
2 |
1. |
Połowa pracy za mną. Mam wyzerowane elementy poniżej głównej przekątnej macierzy A. Teraz chcę mieć na głównej przekątnej tylko 1 a powyżej 0.
Zamiast 2, chcę otrzymać 1, aby w następnym kroku tą jedynką wyzerować wszystkie elementy czwartej kolumny znajdujące się powyżej 2. W tym celu czwarty wiersz mnożę przez
—3w4 : 1—3 1-3
—5w4 : 0 — 5
3- 5
-7w4 : 0-7
4- 7
•ł |
II p 0 tol~ |
= 0, 2-5 = 1, | ||
1 ' 2 |
_ 1 - 2 •1 -2 -2 |
3 |
1 -1 0 0- | |
0 1 -4 |
5 |
3 -2 4 0 | ||
0 0-6 |
7 |
4-350 | ||
.0 0 0 |
1 |
1 j | 1 2 2 1 2 - | ||
= 1 |
-2-3-0 |
= |
-2, -2-3-0 |
= |
CO 1 *“H 1 -|C4 |
(- |
ł) = 3- 0-3 |
-1 | |
= 0 |
1-5-0 = |
1, |
-4 - 5 - 0 = - |
-4, |
_ 2 |
. 2 5 - ( |
-i) = i, 4-5- |
1 = | |
= 0 |
0-7-0 = |
0, |
-6 - 7-0 = - |
-6, |
_ 2 |
. —3 ~ 7 • ( |
1 2 |
1 to -ići 1 II |
• 1 |
1 |
-2 -2 0 |
_ |
1 1 0 22-3- |
3 2 |
0 |
1 -4 0 |
, |
1 . 2 _1 ~ |
5 2 |
0 |
0-6 0 |
1 -2 - 2 z |
7 2 | |
.0 |
0 0 1 |
_i 1 i 2 1 |
Zamiast —6, chcę otrzymać 1, aby w następnym kroku tą jedynką wyzerować wszystkie elementy trzeciej kolumny znajdujące się powyżej —6. W tym celu trzeci wiersz mnożę przez (—g).
-1.1 = -1 1 2 2'
3 - 3 - 1 = 0.
0 —5-± = —§
12
1 -2 |
-2 |
0 |
1 2 |
3 -3 |
3 2 |
+2w3 | |
0 |
1 |
-4 |
0 |
1 2 |
5 "I |
5 “2 |
+4w3 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 12 |
1 1 12 3 |
7 12 | |
.0 |
0 |
0 |
1 |
ł |
-3 * |
1 2 J | |
= 1, - |
2 + 2 |
-0 |
= -2, |
-2 + 2- |
1 =0 |
, 0 + 2 |
— 2 + 2'(—A) = _§• 5 + 2-(-A) = 3. —3 + 2-± = —I
_2 +9•X - _i 2 T * 12 3
-f+4-A = -S
1 |
-2 |
0 |
0 |
2 3 |
1 3 |
7 3 |
1 3 |
+2 w2 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 G |
1 G |
1 3 |
1 6 | |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 12 |
1 12 |
1 3 |
7 13 | |
.0 |
0 |
0 |
1 |
1 2 |
1 2 |
1 |
1 2 - |
+2w2 : 1 + 2 ■ 0 = 1, -2 + 2 ■ 1 = 0, 0 + 2 • 0 = 0, 0 + 2 • 0 = 0,
_2 4_0.1__1 1+2. 1-2 Z + 2 • 1 — —
3 ' z 6 3' 3 ' ^ G 3' 3 T ^ 3 — 3
-ł+2-(-*) = -i
-1 |
0 |
0 |
0 |
3 |
3 |
3 |
3 |
0 |
1 |
0 |
0 |
1 G |
1 G |
1 3 |
1 6 |
0 |
0 |
1 |
0 |
1 12 |
1 -73 |
ł |
7 12 |
.0 |
0 |
0 |
1 |
1 2 |
1 -3 |
1 |
1 3 |
Ostatecznie otrzymuję po lewej stronie | macierz jednostkową a po prawej szukaną macierz
odwrotną. |
•2 10 3 |
1 2 5 2 -, 3 3 3 3 | |
Macierzą odwrotną do |
13 2 0 -110-1 . 1 0 2 1 . |
jest macierz |
1111 G 6 3 6 1 117 12 12 3 12 1 -I 1 i 2 2 1 2 |
Zadania + Rozwiązania