Każde przedsiębiorstwo jako system społeczno-techniczny zawdzięcza istnienie swojemu otoczeniu, z którym dokonuje wymiany energii i informacji. Wymiana ta polega na przekazaniu do otoczenia rezultatów działalności przedsiębiorstwa w postaci wyrobów i usług, za które firma otrzymuje czynniki niezbędne do działania.
Otoczenie w literaturze ujmowane jest różnie. Przedsiębiorstwo jest systemem otwartym, to znaczy pozostaje w interakcjach z otoczeniem przyrodniczym (naturalnym) i otoczeniem społecznym. Zamknięcie powiązań przedsiębiorstwa z otoczeniem ma wpływ na oba, z tym że w dłuższym okresie dla przedsiębiorstwa oznacza to upadek. Takie postawienie sprawy zwraca uwagę na kluczową rolę otoczenia dla prowadzenia przedsiębiorstwa.
Według słownika języka polskiego „otoczenie to, to co się znajduje dookoła czego, okrąża coś, otacza ze wszystkich stron (np. zabudowania, przyroda), środowisko, okolica”.
Otoczenie firmy to, to co znajduje się na zewnątrz niej, poza jej granicami i oddziały wuje na nią. Jest to środowisko, w jakim działa firma. Można powiedzieć, że otoczenie przedsiębiorstwa to całokształt zjawisk, procesów i instytucji kształtujących jego stosunki wymienne, możliwość sprzedaży, zakresy działania i perspektywy rozwojowe.
Rozmiary przedsiębiorstwa i otoczenia można opisać w rozmaity sposób, na przykład przyjmując ujęcie lokalne i globalne. Lokalny obejmuje w tym wypadku przedsiębiorstwo działające na bardzo ograniczonym obszarze otoczenia społeczno - gospodarczego, zaś globalny odnosi się do otoczenia całkowitego.
Każde przedsiębiorstwo ma swoiste otoczenie, właściwe dla niego, które w rozmaitym stopniu pokrywa się ze swoistymi otoczeniami innych przedsiębiorstw. Otoczenie stanowi siłę zewnętrzną wobec przedsiębiorstwa, które nie ma na część czynników wpływu. Otoczenie przedsiębiorstwa może generować dla niego zarówno szanse i zagrożenia, dlatego też musi być brane pod uwagę przy budowie strategii firmy oraz wyznaczaniu jej celów. Z reguły czynniki składają się na otoczenie przedsiębiorstwa, podlegają nieustannym zmianom, konieczne jest więc ciągłe monitorowanie.