Materiały do ćwiczeń z parazytologii
piast. Dobrze jest widoczna wić wolna, wychodząca na biegunie przednim. W niektórych komórkach można dostrzec krótką błonę falującą.
Rysunek: narysować: 1. postać trypomastigota; 2. kilka typowych postaci epimastigota z zaznaczeniem widocznych elementów budowy.
3. Gatunek: Leishmania donovani (Laveran et Mesnil) Ross
Występowanie. Jest to pasożyt człowieka i niektórych zwierząt (gryzonie, pies) w Azji Południowej i Wschodniej oraz w Ameryce Południowej i Środkowej, w Afryce; sporadycznie w basenie Morza Śródziemnego. W Polsce nie występuje.
Budowa. Tworzy dwie postacie: promastigota i amastigota (ryc. 3.), ta ostatnia ma średnicę 2-5 pm.
Zarażenie. Postacią inwazyjną dla człowieka (i innych kręgowców) jest promastigota. Zarażenie następuje w czasie ssania krwi przez moskita z rodzaju Phlebotomus lub przez wtarcie ciała tego owada w uszkodzoną skórę.
Moskity (patrz też str. 105) są owadami występującymi w krajach śródziemnomorskich oraz w Azji i Ameryce. Samice pasożytują czasowo na człowieku i zwierzętach. Przebywają w wilgotnych mieszkaniach i kryjówkach zwierząt.
Rozwój. Postać promastigota przekształca się w komórkach układu siateczkowo-śródbłonko-wego wątroby, śledziony i szpiku kostnego zarażonego ssaka w wewnątrzkomórkową postać amastigota. Komórka może zawierać 100-200 pasożytów.
Samica moskita zaraża się w czasie ssania krwi człowieka chorego (postać amastigota, bytująca w leukocytach). W przewodzie pokarmowym owada postać amastigota przekształca się w postać promastigota.
Ryc. 3. Leishmania donovani, postacie amastigota w szpiku:
a - komórka siateczki zawierająca pasożyty, b - granulocyt, c - erytrocyt, d - erytroblasty, e - pasożyty poza komórką, f- jądro pierwotniaka, g - kinetoplast (wg 27).
18