1109145478

Rachunkowość jako baza informacyjna controllingu 53

Z wymienionych elementów sprawozdania „pro forma” istotny wpływ na realizację podstawowej funkcji controllingu, jaką jest sterowanie wynikami finansowymi, ma planowany rachunek zysków i strat. Jest on opracowany, podobnie jak sprawozdawczy rachunek wyników, w przekroju podstawowej i pozostałej działalności operacyjnej oraz działalności finansowej z uwzględnieniem podatku dochodowego i ewentualnie innych obciążeń wyniku finansowego. Nie planuje się natomiast strat i zysków nadzwyczajnych, ze względu na ich losowy charakter⁶¹. W wyodrębnionych poziomach rachunku zysków i strat znajduje odbicie przyjęta strategia zarządu jednostki gospodarczej⁶². Bez względu na sposób opracowania rachunek wyników „pro forma” musi ujmować koszty i przychody w przekroju ośrodków odpowiedzialności⁶³.

Planowany rachunek przepływów pieniężnych najczęściej przyjmuje formę obowiązkowego sprawozdania i dotyczy operacyjnego, inwestycyjnego i finansowego obszaru działalności przedsiębiorstwa. Rzeczywiste przepływy pieniężne porównuje się z pozycjami ujętymi w wersji planowanej, a ustalone odchylenia stanowią podstawę oceny zarządzających przedsiębiorstwem⁶⁴. Omawiany rachunek ma istotne znaczenie dla zapewnienia właściwych relacji między przyszłymi płatnościami finansowymi a przyszłymi nadwyżkami środków pieniężnych. Planowanie przepływów pieniężnych może zakładać różny horyzont czasowy. Planowanie krótkoterminowe dotyczy bliższej przyszłości (do jednego roku) i w tym przypadku plan powinien ukazywać w miarę szczegółowo wyrażone przepływy środków pieniężnych w powiązaniu z celami i zadaniami jednostki gospodarczej. W przypadku długoterminowego planu rachunku przepływów pieniężnych (powyżej jednego roku) należy uwzględnić strategie jednostki gospodarczej oraz tendencje w ramach jej otoczenia⁶⁵.

Bilans „pro forma” jednostki gospodarczej obejmuje prognozę zasobów majątkowych i źródeł ich finansowania. Po zamknięciu roku sprawozdawczego pozycje bilansu planowanego porównuje się z rzeczywistymi pozycjami bilansowymi, a powstałe odchylenia wyjaśnia się jako skutki procesów oraz decyzji podjętych w analizowanym roku⁶⁶.

Istnieje ścisły związek pomiędzy prognozowanymi pozycjami omawianych sprawozdań. Sporządzając bilans „pro forma” należy uwzględnić planowane

⁶¹    Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów.... 1. 2, s. 11.50.

⁶²    Controlling funkcyjny..., s. 273.

⁶³    Ibidem, s. 276.

^M Ibidem, s. 287.

⁶⁵    Współczesna analiza..., s. 288.

⁶⁶    Controlling funkcyjny..., s. 282.