1437211760

Diagnoza społeczna 2005

₌20_

mniejsze niż wydatki na zakup leków, na zakup usług na oficjalnym tynku usług czy na różne oficjalnie ponoszone opłaty towarzyszące pobytom w szpitalu. Wydatki na piywatnie opłacane usługi ambulatoryjne były wyższe w gospodarstwach pracowniczy ch, pracujących na własny rachunek, w dużych aglomeracjach

1 dużych miastach, podobnie jak wydatki na tzw. dowody wdzięczności i na dowody szczerej wdzięczności.

69. Wartość kulturowo uwarunkowanych prezentów wręczanych w podziękowaniu za już uzy skaną opiekę stanowi 63 proc. wartości opłat w celu ..załatwienia” sobie lepszej opieki (dwa lata temu — 58 proc.). Gdy liczbę gospodarstw domowych korzy stających z opieki zdrow otnej przyjmiemy za 100. to gospodarstw , w których wnoszono opłaty nieformalne, było 6 proc., a gospodarstw wręczających prezenty, aby wyrazić kulturowo uwarunkowaną wdzięczność za sprawowanie opieki, było trochę więcej (9 proc.). Rozmiaiy tzw. szarej strefy, mierzonej czy to odsetkiem gospodarstw, w któiych poniesiono wydatki nieformalne, czy wyrażoną w pieniądzu wartością tych nieformalnych opłat nie są tak duże. jak mogłoby to wynikać z nagłaśnianych przez media przypadków' wręczania tego typu opłat pracownikom służby zdrowia czy też z tzw. barometrów korupcji.

70. Odsetek osób, które doświadczyły braku pieniędzy' na wykupienie leków. jest ciągle duży (33 proc., dwa lata temu 34 proc.), ale tylko połowa z tej grapy tak naprawdę nie skorzystała z leków (wśród rencistów ten odsetek wynosił 70 proc. i był najwyższy). Znaczna część osób zwróciła się bowiem do lekarza o przepisanie tańszych leków, inni skorzystali z rady aptekarza i wykupili tańsze leki, a jeszcze inni postarali się o dodatkowe środki i też leki wykupili.

71. 42 proc. gospodarstw nie jest zainteresowanych zakupieniem jakichkolwiek polis ubezpieczenia zdrowotnego, a 44 proc. uważa, że ich na takie wydatki nie stać (wyniki są zbliżone do tych sprzed 2 lat). Ewntualne zainteresowanie takimi ubezpieczeniami widać jedynie wtedy, gdyby cena polisy nie przekraczała 100 zł miesięcznie (17 proc. gospodarstw kupiłoby takie ubezpieczenie). W grapie pracujących na własny rachunek skłonnych byłoby kupić polisę o wartości do 100 zł. 21 proc. gospodarstw, w gospodarstwach pracowniczych 16 proc., ale wśród rencistów' tylko 4 proc.. Większe niż przeciętne zainteresowanie polisami o wartości do 100 zł. występuje w rodzinach z 1 i z 2 dzieci oraz w miastach powyżej 500 tys. mieszkańców. Liczba gospodarstw, które byłyby skłonne kupić polisy o wyższej wartości, jest minimalna i na pewno mewy starczająca, aby firmy ubezpieczeniowe mogły rozłożyć ryzyka na odpow iednio dużą populację.

72. Jedyną formą wspólplacema (spośród kilku, jakie poddaliśmy ocenie badanych), dla której politycy mogliby oczekiwać pozyskania w miarę dużej grapy sojuszników, jest oplata za korzystanie w szpitalu z pokoju o podwyższonym standardzie. Ogółem 42 proc. uważa taką opłatę za uzasadnioną — nieco więcej w grapie pracujących na własny rachunek i w gospodarstwach pracowniczych. Pracujący na własny rachunek i w przypadku innych opłat uważali częściej od pozostałych grap gospodarstw, że dany rodzaj opłaty' byłby uzasadniony.

73. Niepokoi utrzymujące się w licznych gospodarstwach domowych odczucie, że dostęp do usług zdrow otnych jest trudniejszy niż poprzednio, ale odsetek respondentów, którzy uw ażali, że dostęp pozostał bez zmian, jest podobny jak tych. którzy uznali go za trudniejszy. Można powiedzieć, że obecnie niespełna połowa społeczeństwa uważa, że w zakresie dostępu do opieki finansowanej ze środków publicznych dostęp jest podobny jak 2 lata temu. a dostrzegający ch popraw ę jest teraz nieco mniej aniżeli w roku 2003, gdy porównywano sytuację z pierwszym rokiem funkcjonowania kas chorych. Zbliżone do sytuacji sprzed

2 lat opinie o trudności w dostępie do świadczeń finansowanych ze środków publicznych mają miejsce mimo to, że w ostatnich latach rosły nakłady na opiekę zdrowotną ze środków publicznych i rosło korzy stanie z tej opieki. Osiągalność (rozumiana jako istnienie danej usługi i zapewnienie do niej dostępu bez istotnych barier ekonomicznych) rosła w ostatnim okresie w wyniku w zrostu nakładów publicznych na opiekę zdrowotną.

74. Łącznie osób w różnym stopniu zadowolonych z opieki zdrowotnej w miejscu zamieszkania było prawie 75 proc. Widać wyraźnie, że gdy za pomocą takiego pytania badano opinie na temat opieki zdrowotnej, bez wskazywania na to, z jakich źródeł opieka ta jest finansowana, obraz jest zdecydowanie bardziej pozytywny. Tak wiele osób zadowolonych (choć w różnym stopniu) oznacza, że mają one poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego w miejscu zamieszkania, co pr/y kulturowo uwarunkowanym ciążeniu do korzy stania z opieki blisko miejsca zamieszkania wskazuje, że wbrew wielu medialnym i potoczny m opiniom większość społeczeństwa, choć kryty czna generalnie wobec systemu opieki zdrowotnej, z opieki w^: miejscu zamieszkania jest ogólnie zadow olona.

75. Znajomość zasad korzystania z opieki zdrowotnej jest dość duża i nie zmieniła się istotnie w ciągu ostatnich 2 lat (w roku 2000 ta wiedza była znacznie uboższa). Aż 78 proc. gospodarstw odpow iedzialo. żc ma informacje o zasadach korzystania ze świadczeń finansowanych przez NFZ (w roku 2000. zaraz po wprowadzeniu kas chorych i nowych zasad korzy stania, odpowiedzi pozy tywnych było znacznie mniej — 58 proc.). Niceo gorzej poinformowane czują się gospodarstwa rolników (70 proc. deklaruje znajomość zasad korzystania z opieki zdrowotnej).

76. Badanie osób indywidualnych, podobnie jak badanie gospodarstw domowych, wskazuje na wysoką intensywność korzystania zarówno z usług zapewnianych przez lekarzy, jak i z usług opieki szpitalnej. Ogółem 73 proc. osób dorosłych korzy stało w okresie trzech miesięcy przed badaniem z usług lekarzy