PS YCHOTERAPIA wykA
l
Paz
dziernik 04. 2000.
Należy przeczytać trzy pozycje książkowe :
l/ książka pod redakcją Lidii Grzesiuk  Psychoterapia"
11 Jerzy Aleksandrowicz  Psychoterapia medyczna"
3/ Czabała  Czynniki leczące w psychoterapii"
EGZAMIN- TEST Proponuję abyście Państwo po każdych zajęciach mieli zadane coś do
przygotowania.
Nie jestem w stanie nauczyć Państwa psychoterapii, gdyż psychoterapia to w ogromnej mierze wiedza praktyczna ,
dlatego też Ci, którzy chcą zajmować się psychoterapią muszą uzyskać certyfikat, lub licencjat Ja mogę jedynie
zachęcić Państwa , abyście chcieli być psychoterapeutami.
TEMATY , którymi chciałbym się zająć w I semestrze:
l-  Psychoterapia jako metoda leczenia - odróżnienie od innych form pomocy psychologicznej.
11 Podstawowe informacje o zamierzeniach teoretycznych, leżących u podłoża czterech głównych
szkół psychoterapii, na których najczęściej opiera się praktyka psychoterapeutyczna(psychoanaliza ,
neopsychoanaliza, psychoterapia psychodynamiczna )
3/ Teorie behawioralne , które leżą u podstaw wielu metod i technik psychoterapii poznawczych i
behawioralnych.
4/ Teorie psychologii humanistycznej
5/ Teorie systemowe ( pomoc rodzinie , praca z pacjentem i jego rodziną)
67 Próba pokazania, co robią mądrzy ludzie w zakresie , tzw. integracji psychoterapeutycznej.
H semestr:
Przebieg procesu psychoterapii ( specyficzne, charakterystyczne zjawiska , które zachodzą na różnych etapach
psychoterapii, tj. przygotowanie pacjenta do psychoterapii, nawiązywania kontaktu obranie celu psychoterapii,
zmiana zachowań).
Najczęściej stosowaną formą pomocy psychologicznej poza psychoterapią jest, tzw
poradnictwo psychologiczne .Poradnictwo psychologiczne nie jest najlepszym określeniem , po angielsku jest to , tzw.
counseling. Ta forma pomocy jest bardzo powszechna w USA i W. Brytanii. Poradnictwo psychologiczne jest to
pomoc osobom zdrowym w poradzeniu sobie z bieżącą trudną sytuacją której oni sami rozwiązać nie mogą.
Warunki, które muszą być spełnione , aby móc powiedzieć , iż danej osobie jest potrzeba pomoc psychologiczna:
osoba nie może być chora w rozumieniu klasyfikacji chorób i zaburzeń , z jednym wyjątkiem , a mianowicie , iż
poradnictwo psychologiczne jest najczęściej stosowane wobec osób chorych na choroby, które nie są zaburzeniami
psychicznymi. Oznacza to , iż problem bieżący , który pacjent ma, nie jest bezpośrednim , życzeniowym
uwarunkowaniem zaburzeń psychicznych , lecz jest problemem , który wynika np. z faktu , że jest on chory , np.
terminalnie lub jest inwalidą itd.
* A
atwy do zidentyfikowania czynnik, który sprawił, że powstał aktualny problem pacjenta. Ten problem może być
bardzo różny, najczęściej jest on jasny do określenia , np. lęk dziecka przed chodzeniem do szkoły , tzw. fobia
szkolna, co wynika z określonego zdarzenia , określonej sytuacji .
Najczęściej mówi się , iż poradnictwo psychologiczne jest metodą pomagania ludziom , którzy znajdują się w
etapie kryzysu rozwojowego . Kryz rozwojowy łączy się z pojęciem przechodzenia z fazy do fazy rozwojowej,
np. przejście z okresu dziecka w okres wczesnej młodzieńczości, tzw. okres adolescencji, itd Kryzysów
normatywnych , rozwojowych doświadcza każdy z nas , tego się nie da uniknąć, najzdrowszy człowiek reaguje
albo lękiem , albo depresją, a najczęściej jednym i drugim , co skutkuje w efekcie tym, że ma poczucie
bezsilności wobec problemu, który stoi na przeszkodzie w normalnym funkcjonowaniu.
PORADNICTWO PSYCHOLOGICZNE SKA
ADA SI
Z ETAPÓW UDZIELANIA POMOCY:
* identyfikacja problemu (np. problem ze znalezieniem sobie pracy ,problem z wywiązywania się z obowiązków
rodzinnych itd.)
* znalezienie czynników , które podtrzymują utrzymywanie się tego problemu (najczęściej są one ulokowane w
kontekście społecznym )
* zaproponowanie takich działań , które maja usunąć przyczyny utrwalania, utrzymywania się owej niemożności
INTERWENCJA KRYZYSOWA
Ten rodzaj oddziaływań stosuje się wobec osób , które nie mają problemów rozwojowych , a u których w życiu
wydarzyło się coś traumatycznego .Wydarzenie to nastąpiło w sposób niespodziewany i zaburzyło
dotychczasowe widzenie sensu własnego życia , np. w wyniku pożaru , powodzi, katastrof. Interwencje
kryzysowe, stosujemy w sytuacjach ostrego kryzysu , np. w małżeństwie, rodzinie , po utracie pracy , utracie
kogoś bliskiego w wyniku śmierci jak i porzucenia. Wydarzenia traumatyczne są tak silne , że odcinają
świadomość , dlatego też poprzez interwencję kryzysową staramy się odtworzyć przeżycia i jeszcze raz , w
sposób świadomy doprowadzić do ich przeżycia w towarzystwie osoby zaufanej.
W momencie , gdy przeżyje się raz jeszcze traumatyczne przeżycie , odblokowuje się świadomość i cała sytuacja
staje się przyswajalna.
WSPARCIE PSYCHOSPOA
ECZN E
Bardzo wielu ludzi doświadcza w wyniku,( np. strat różnego rodzaju , chorób , defektów związanych z
chorobami) samotności, poczucia bezradności. Dla wielu ludzi, jedyną formą pomocy jest zmniejszenie
negatywnych konsekwencji zdarzeń , których
doznali. Najczęściej jest to forma wsparcia psychicznego ,społecznego, poprzez stworzenie im takich warunków ,
aby nie byli sami i mieli poczucie przynależności . Każdy potrzebuje poczucia tożsamości. Ludzie upośledzeni w
jakiś sposób , tacy , którzy mają zmniejszone możliwości realizowania swoich potrzeb , muszą znalez
ć takie
warunki, które chociażby w ograniczonym stopniu dadzą im okazję do doświadczania tego , iż są oni ważni i
potrzebni. Aby temu sprostać, organizuje się grupy samopomocy np. grupy amazonek .
PSYCHOEDUKACJA
Psychoedukacjajest to taka metoda w pomocy psychologicznej , która uczy poprzez dostarczanie wielu
informacji, dzięki której ludzie mogą rozwiązywać problemy , które niesie życie. Najczęściej w psychoedukacji
występują tzw. kluby psychoedukacyjne dla rodzin osób chorych na poważne schorzenia psychiczne i
somatyczne . Angielscy naukowcy zauważyli, iż najczęściej nawrót chorób psychicznych np. schizofrenii,
związany jest z jakością i ilością ujawnianych emocji poprzez rodzinę i otoczenie, w którym chory przebywa .
Najczęściej wiąże się to z ciągłym krytykowaniem chorego , lub z nadmierną opiekuńczością wobec niego . W
oparciu o te obserwacje zaczęto myśleć o metodach , które miałyby doprowadzić do zmniejszenia poziomu
intensywności uczuć członków rodziny w stosunku do chorego. Po pierwsze okazało się , że podstawową .ważną
informacją jest nauczenie członków rodzin psychopatologii ( np. chory pod wpływem urojeń staje się niekiedy
agresywny i nie wynika to z faktu , iż kogoś nie lubi, lecz boi się on np. prześladowcy, którego widzi w którymś z
członków rodziny). Często osoba chora czuje się winna i ma poczucie , iż swoją chorobą obciąża innych
członków rodziny. Rodzina w takiej sytuacji stara się zazwyczaj chorego pocieszyć .stara się mu pomóc ,
zagadać , rozweselić i niestety efekt tego jest odwrotny , gdyż chory widząc ile wysiłku wkłada rodzina w bycie z
nim, czuje się jeszcze bardziej winny .Tak naprawdę rodzina nie powinna w sposób wyjątkowy interesować się
chorym, musi nauczyć się uszanowania prywatności świata chorego, a jego chorobą najlepiej aby zajęli się
lekarze, psychoterapeuci.
Rodzina musi znać , tzw. objawy zwiastujące nawrót choroby . Psychoedukacja dotyczy również rodziców ,
którzy mają problemy z dziećmi. Psychoedukacja najczęściej odbywa się w grupie poprzez poruszanie emocji,
dostarczamy wiedzę poruszając emocje . Co to znaczy ? np. jeżeli mówimy o grupach psychoedukacyjnych dla
członków rodzin osób chorych na schizofrenię , to wówczas nie lekarz, psycholog jest tym ,który przekazuje
wyłącznie wiedzę lecz członkowie rodzin . Opowiadają oni o tym co przeżyli, jakie mają doświadczenia ,
spostrzeżenia i robią to w sposób silnie emocjonalny .Mówiąc o tym w jaki sposób poradzili sobie z problemem
takim a takim, podnoszą resztę grupy na duchu i jest to bardzo przekonywujące , gdyż mówią o tym ludzie ,
którzy tego problemu doświadczyli. Psycholog powinien dbać o klimat emocjonalny w grupie , o to aby poziom
emocjonalny utrzymywał się, gdyż jest to narzędzie do przyjmowania wiedzy przez członków grupy
psychoedukacyjnej.
REHABILITACJA-RESOCJLIZACJA
Rehabilitacja jest to przywracanie pewnych umiejętności, które człowiek stracił w wyniku czegoś.
Przykładem może być rehabilitacja neuropsychologiczna , która najczęściej jest stosowana wobec osób po
różnego rodzaju ubytkach mózgowych , co wiąże się z utratą pewnych funkcji np. mowy .niedowłady , problemy
związane z wagą itd. Znaleziono sposób uruchamiania utraconych funkcji poprzez inne obszary mózgu
Innym przykładem rehabilitacji psychiatrycznej jest trening umiejętności społecznych, gdzie np. schizofrenia skutkuje
utratą wykonywania najprostszych funkcji np. robienia zakupów , przygotowywania posiłków, dbania o higienę
osobistą i wówczas poprzez rehabilitację staramy się nauczyć chorego zachowań , które na wskutek choroby utracił.
Resocjalizacja w gruncie rzeczy jest troszkę inna , ale ma to samo założenie , gdyż tu również próbujemy
nauczyć pacjenta umiejętności podstawowych, których albo się nie nauczył np. przestrzeganie norm , albo
utracił te umiejętności w wyniku przebywania w danej grupie np. przestępczej. Resocjalizacja to nic innego jak
uczenie się na nowo rzeczy , które pacjent utracił, albo nie nabył. Większość tych działań , które nazywają się
rehabilitacją lub resocjalizacją jest to pomoc poprzez działanie tu nie ma oddziaływania na wiedzę , emocję , czy
też poznawcze struktury człowieka, lecz stosuje się cały wachlarz technik behawioralnych - w tych przypadkach
działanie polega na ćwiczeniu .Człowiek musi się zachować , aby zobaczyć konsekwencję swojego zachowania .
POMOC W ROZWOJU
Jest to uczenie człowieka pewnych umiejętności, które są mu potrzebne na różnych etapach rozwoju To nie jest tak
jak w sytuacjach poradnictwa psychologicznego , gdzie człowiek mówi nie wiem co robić . W przypadku pomocy w
rozwoju są to sytuacje ,gdzie ludzie mówią, ja chcę być lepszym, bardziej sprawnym, bardziej przekonywującym w
rozmowach o pracę itd. .Ludzie w tym przypadku, w sposób świadomy szukaj ą możliwości nauczenia się, np.
rozpoznawania swoich emocji i używania tych emocji, aby napędzać własne działanie , jak i posiąść umiejętność
wpływania na innych,
PROMOCJA ZDROWIA PSYCHICZNEGO
Polega na dostarczaniu wiedzy ludziom, jak powinni żyć aby zachować zdrowie psychiczne. Jest to nowa
forma zapobiegania chorobą psych. i według wielu osób, bardziej opłacalna aniżeli póz
niejsze leczenie .
Ważniejsze elementy promocji zdr psych. to :
* edukacja dla zdrowia psychicznego w szkole . Jest to uczenie dzieci jak radzić sobie z sytuacjami trudnymi, jak
zamieniać zadania narzucane na własne , na takie zadania, gdzie motywacja wykonania zadania jest osobista.
* kształcenie profesjonalistów wprowadzających ów program , np. do szkól
*tworzenie warunków zewnętrznych, w jakich funkcjonuje człowiek , zmniejszających ryzyko utraty zdrowia
psychicznego (np. atmosfera w szkole, w miejscu pracy).
* zmniejszyć stres wypływający z ciągłej konkurencji, gdzie konkurencja powinna być wyzwaniem
pobudzającym człowieka do pracy , a nie do niszczenia siebie i innych.
* stwarzanie ekologicznych warunków życia .