3) atak przydechowy - powietrze wydechowe zaczyna się wydostawać przez szczelinę i dopiero potem wiązadła zaczynają drgać. Początek fonacji poprzedzony jest szmerem przydechu.
Atak twardy - przypominamy- to rozpoczęcie fonacji po .. zatrzaśnięciu się drzwi”, czyli po zwarciu wiązadeł głosowych. Nadużywanie tego sposobu, zarówno w mowie potocznej jak i w śpiewaniu, może doprowadzić do odcisków na wiązadłach głosowych: guzków
śpiewaczych, a więc i utraty głosu, a także innych schorzeń krtani.
Co można osiągnąć za pomocą różnych ataków dźwięku?
Przy pomocy ataku twardego można wyrazić, między innymi agresję, oskarżenie oraz gniew . Celem jest wstrząśnięcie słuchaczem, przekonanie go do własnej racji. W akcie komunikacyjnym mówiący ( nadawca) jest „powyżej” odbiorcy. Dominuje funkcja apelatywne wypowiedzi. Atak przydechowy obrazuje emocje własne mówiącego. Nadawca znajduje się .. poniżej" odbiorcy. Pierwszorzędną funkcją wypowiedzi jest funkcja ekspresywno -impresywna. Atak miękki stosowany jest w „zwykłej" wypowiedzi, nadawca i odbiorca znajdują się na tym samym poziomie. Dominuje funkcja referencyjna tekstu.
Kierow anie głosu na maskę
Kierowanie głosu na maskę, tzn. na sklepienie podniebienia twardego, w celu uzyskania maksimum rezonansu ma szczególne znaczenia nie tylko w śpiewie, ale i w mowie. Uważa się, że glos kierowany na maskę ma ładniejszą, tzn. pełniejszą barwę, jest mocny, wydobywany bez wysiłku. Drgania cząsteczek powietrza wywołują drgania kości czaszki oraz powietrza zawartego w zatokach, znajdujących się powyżej podniebienia twardego.
I. Styczek Logopedia s. 191
Istnieją dwa sposoby prowadzenia głosu : emisja krowia i emisja kozia.
Emis ję krowią cechują:
glos ciemny, głęboki, dźwięczny, podatny na modulację.
punkt koncentracji dźwięku znajduje się w przedniej części podniebienia twardego, skąd odbija się i spływa na wargi, wszystkie rezonatory są maksymalnie wykorzystane.
Emisja kozia :
glos jest płaski, męczący dla słuchacza, glos powstaje przy dodatkowym napięciu mięśniowym krtani, dźwięk jest zatrzymywany w krtani.
Propozycje ćwiczeń głosow ych
Celem ćwiczeń głosowych jest:
znalezienie własnej średnicy głosu, ustawienie miękkiego ataku dźwięku, nabycie umiejętności kierowania głosu „na maskę".
wyrobienie umiejętności prowadzenia głosu.
1. Poszukiwanie średnicy głosu ( przykłady)
♦ Wymów : i — i — i — a - a - a-u-u-u (swobodnym głosem, robiąc krótkie przerwy).
♦ Podłóż wyrażenia:
i i i - ile to kosztu'0 ? a a a - ależ to drogo ! u u u - tu - nie będziemy - kuponać.
(i------poziom i
i--------poziom a
u------poziom u )
♦ Ćwicz wszystkie samogłoski, każdą na jednym wydechu, nie spadając dźwiękiem z określonego poziomu.
♦ Ćwicz bez nadmiernej agresywności : i Skąd to masz ?
a Skąd to masz? u Skąd to masz?
2. Ustawienie miękkiego ataku
♦ Różnicowanie miękkiego i twardego ataku:
- atak miękki : wdech - otwarte gardło, podniebienie lekko napięte — początek (ułamek sekundy!) wydechu, pomyślenie o głosce a — zadźwięczenie w momencie przymykania się „drzwi” ( początek fonacji na mgnienie przed zwarciem wiązadeł) — dwie sekundy łagodnego. lecz zdecydowanego wybrzmiewania ( jest to uczucie wytoczenia dźwięku do przodu) — zakończenie dźwięczenia i wydychania czymś w: rodzaju ch — odpoczynek.
- atak twardy : pobranie powietrza ( jak poprzednio) — zamknięcie ( zwarcie) wiązadeł + pomyślenie o głosce a — zadźwięczenie a z jednoczesnym otwarciem wiązadeł — krótkie wybrzmienie —
19