2740389636

internet jako nowe dobro wspólne > wprowadzenie >

Na użytek nowych zasobów powstał termin „nowe dobra wspólne” (ang. new commons), określający dobra nowego rodzaju, które zachowały pewne cechy naturalnych dóbr wspólnych, ale jednocześnie mają wiele nowych właściwości. Wprowadzenie nowego pojęcia miało również na celu pokazanie, że dyskusja na temat gospodarowania dobrami wspólnymi może wykraczać poza tradycyjne problemy pasterzy czy rybaków borykających się z trudnościami gospodarowania wspólnymi dobrami. Niewątpliwie w grupie nowych dóbr wspólnych kluczową rolę odgrywają dobra informacyjne występujące w przestrzeni internetu (tzw. infomiation commons). Wielu autorów wprost definiuje sam internet jako jedno wielkie dobro wspólne, podkreślając wyjątkowość tego medium i postulując wprowadzenie odpowiednich regulacji, które umożliwiałyby ochronę internetu przed zakusami sił dążących do prywatyzacji tej przestrzeni. Tak ujmowany internet staje się również potencjalnym „trzecim miejscem” - obszarem działań jednostek, w którym możliwe jest tworzenie wspólnot i budowanie kapitału społecznego w oderwaniu od ograniczeń obecnych w świecie rzeczywistym. W tym wypadku internet postrzegany jest jako kolejne narzędzie demokracji, które należy chronić na równi ze swobodą wypowiedzi i wolnością indywidualną.

Podejmując sformułowany na wstępie problem, staram się odpowiedzieć na następujące, kluczowe pytania:

■    Jakie dobra wchodzące w skład internetu mają charakter dóbr wspólnych i do jakich kategorii dóbr wspólnych można je zaliczyć?

■    Czy internet jako całościowa struktura jest dobrem wspólnym w rozumieniu tradycyjnego dorobku teoretycznego nauk społecznych?

■    Na czym polega specyfika dóbr internetowych jako dóbr wspólnych?

■    Czy pojawienie się internetu dodaje nowe wymiary do tradycyjnej kategorii dobra wspólnego?

■    Jak dalece dorobek koncepcyjny oraz narzędzia badawcze neoinsty-tucjonalizmu są użyteczne dla interpretacji zjawisk występujących w obszarze internetu, a zwłaszcza jego wspólnotowego charakteru?

Podstawę teoretyczną rozważań stanowi teoria nowego instytucjonalizmu, ze szczególnym uwzględnieniem analizy zarządzania dobrami