3236691649

Podstawy organizacji i ekonomiki transportu - wybrane zagadnienia

Klasyfikacja w układzie poziomym odnosi się do rodzajów transportu. W tym aspekcie transport dzielony jest według różnych kryteriów, z których najważniejsze to:

•    przedmiot przewozu - transport osób i ładunków,

•    funkcjonalność - transport regularny i nieregularny,

•    organizacja przewozów - transport bezpośredni i pośredni,

•    zasięg geograficzny - transport krajowy i międzynarodowy,

•    odległość przewozu - transport bliskiego, średniego i dalekiego zasięgu.

Świadczenie usług przewozowych opiera się na wykorzystaniu infrastruktury transportu. Jej istnienie warunkuje funkcjonowanie gospodarki. Stanowi ona podstawowy składnik techniczny umożliwiający przemieszczanie w wymienionych wyżej gałęziach transportu. W literaturze spotyka się szereg określeń odnoszących się do infrastruktury transportu. Jako klasyczną warto przytoczyć definicję zaproponowaną przez A. Piskozuba: „infrastruktura to zatem stworzone przez człowieka, trwale zlokalizowane, liniowe i punktowe obiekty użytku publicznego, stanowiące podstawę życia społeczno-gospodarczego, z uwagi na ich funkcje przemieszczania osób i ładunków (transport), wiadomości (łączność), energii elektrycznej (energetyka) i wody (gospodarka wodna)”⁸. Odnosząc powyższe tylko do transportu można przyjąć, iż infrastruktura transportu to zespół obiektów związanych z przestrzenią, które umożliwiają przewóz osób i ładunków, a także wykonanie czynności niezbędnych do sprawnego przeprowadzenia procesu transportowego.

Infrastruktura transportu wyróżnia się pewnymi cechami, do których zalicza się:

•    niepodzielność techniczną i ekonomiczną,

•    długi okres realizacji i długi okres zwrotu nakładów na inwestycje,

•    długi okres użytkowania,

•    wysoką kapitałochłonność,

•    pierwotność nakładów na infrastrukturę,

•    immobilność przestrzenną i funkcjonalną,

•    występowanie efektów zewnętrznych.

Niepodzielność techniczną można określić jako konieczność wykonania całego przedsięwzięcia technicznego, aby dany składnik infrastruktury osiągnął

A. Piskozub, Gospodarowanie w transporcie. Podstawy teoretyczne, WKiŁ, Warszawa 1982, s. 41. -11 -