Podstawy organizacji i ekonomiki transportu - wybrane zagadnienia
w czasie i przestrzeni wydatki na cele produkcyjne i konsumpcyjne oraz na inne elementy infrastrukturalne. Bez określonego stanu obiektów sfery transportu nie jest możliwy rozwój innych działów gospodarki, czyli niedostateczny poziom infrastruktury może być barierą rozwoju gospodarczego.
Specyficzną cechą infrastruktury transportu jest jej immobilność. Oznacza ona, iż obiektów infrastrukturalnych nie można przenosić w przestrzeni. Składniki infrastruktury są związane z podłożem. Cecha ta, dodatkowo ściśle związana z niepodzielnością techniczną i ekonomiczną infrastruktury oraz długim okresem realizacji powoduje, iż zaległości w rozwoju obiektów nie można w krótkim okresie czasu zniwelować poprzez import, jak to możliwe jest w przypadku np. dóbr konsumpcyjnych.
Infrastruktura transportu powoduje występowanie efektów zewnętrznych. Określa się je jako negatywne oddziaływanie obiektów i urządzeń na środowisko, które może mieć charakter bezpośredni i pośredni. Do głównych obszarów tego oddziaływanie należy zaliczyć:
• wpływ na teren,
• zanieczyszczenie środowiska - emisję spalin,
• zagrożenie bezpieczeństwa,
• emisję hałasu.
Infrastrukturę transportu można klasyfikować według różnych kryteriów. Ze względu na lokalizację przestrzenną dzieli się ją na:
• infrastrukturę liniową,
• infrastrukturę punktową.
Infrastruktura liniowa obejmuje drogi transportowe wszystkich gałęzi transportu, po których odbywa się przemieszczanie, czyli drogi kołowe, kolejowe, rzeki, kanały, akweny morskie wraz z niezbędnym wyposażeniem technicznym warunkującym przemieszczanie, jak tunele, mosty, sieć trakcyjna. Do tego segmentu zalicza się również wszelkiego rodzaju urządzenia warunkujące bezpieczeństwo ruchu. W niektórych gałęziach transportu infrastruktura liniowa charakteryzuje się swoistą specyfiką, ma w dużej mierze charakter naturalny, jak transport morski.
Infrastruktura punktowa obejmuje punkty transportowe wykorzystywane we wszystkich gałęziach transportu. Jako przykład można tu wymienić porty morskie, terminale lotnicze, dworce kolejowe, terminale kombinowane wraz z ich wyposażeniem, jak: rampy, place składowe, magazyny, pasy startowe, perony, sprzęt przeładunkowy. W aspekcie funkcjonalnym między punktami transportowymi występują różnice. Wyodrębnić można punkty transportowe, które obsługują tyl-
-13-