3307665638

Czy kategoria systemu międzynarodowego może być przydatna dla analizy współczesnych problemów stosunków międzynarodowych?

Teorie systemowe są nadal potrzebne ponieważ procesy globalizacji i rozwoju technologicznego umożliwiają pogłębioną analizę problemów i współzależności stosunków międzynarodowych.

Kategoria systemu międzynarodowego w epoce globalizacji może być bardziej jednolita niż kiedykolwiek przedtem, a dynamika przemian świata możliwa jest do uchwycenia dzięki kompleksowemu podejściu systemowemu._

Niniejsza rozprawa składa się z siedmiu rozdziałów, tworzących wywód poświęcony różnym zastosowaniom kategorii systemu międzynarodowego w nauce o stosunkach międzynarodowych, zwłaszcza w zakresie teorii stosunków międzynarodowych (TSM). Teoria stosunków międzynarodowych jest tu rozumiana jako subdyscyplina NSM, zajmująca się zarówno podstawami ontologicznymi i epistemologicznymi NSM, jak też relacjami tej dziedziny wiedzy z innymi dziedzinami nauki takimi, jak: filozofia, historia czy ekonomia. Rozdział pierwszy przedstawia wprowadzenie do NSM jako dyscypliny badawczej, stanowi też wprowadzenie do    analizy    różnych ujęć systemów

międzynarodowych, których ewolucję przedstawiają rozdziały drugi i trzeci. Wskazuje ponadto, iż zastosowanie kategorii systemu międzynarodowego w badaniach nad stosunkami międzynarodowymi domaga się oddzielnej analizy teoretycznej.

Rozdział drugi rekonstruuje korzenie „refleksji systemowej", upatrując ich w pracach biologów i socjologów okresu międzywojennego. Zarysowuje również przegląd pierwszych koncepcji systemowych, powstałych na gruncie badania stosunków międzynarodowych (zwłaszcza traktowanych priorytetowo stosunków politycznych). Mowa tu o pierwszych pracach Mortona Kapłana (1957), Kennetha Waltza (1959), George Modelskiego (1961), Stanley a Hoffmana (kilka prac po 1959) i innych twórców teorii i metody systemowej na gruncie NSM. Monografie i artykuły tych autorów należą jednocześnie do kanonu prac postulujących tworzenie dyscypliny nauki o stosunkach międzynarodowych w ogóle. Rozdział wykaże, iż kategoria systemu międzynarodowego miała w myśli tych teoretyków grać pierwszoplanową rolę w wyznaczaniu obszaru badań nowej dyscypliny.

11