3307665787

25/06/08	Raport z realizacji zadania badawczego: A.5 Tytuł raportu: Analiza i ocena metod subiektywnych i obiektywnych badania jako-	PBZ
	ści sygnałów audio i wideo

1 Wprowadzenie

1.1    Metody badania jakości

We współczesnych systemach i sieciach telekomunikacyjnych i teleinformatycznych stosowanych jest wiele rozwiązań, w których sygnał mowy , sygnały akustyczne i sygnały wideo podlegają różnego rodzaju przekształceniom i przetworzeniom w celu jego sprawnego i efektywnego przesyłania, gromadzenia, rozpoznawania i syntetyzowania. Stosowanych jest wiele różnych typów koderów, sieci dostępowe i transmisyjne opierają się na nowych rozwiązaniach, a integracja sieci telekomunikacyjnych i informatycznych stała się faktem, również w kontekście realizacji połączeń telefonicznych (VoIP - Voice over IP). Specyfika stosowanych rozwiązań oraz różnorodność systemów i sieci wykorzystywanych do tworzenia połączeń telefonicznych powoduje, że sygnały podlegają wielokrotnemu przetwarzaniu, przekodowywaniu i przeładowywaniu zanim dotrą do odbiorcy. Wszystko to może w rezultacie wpływać na ich jakość. Wpływ ten jest z reguły negatywny, a co gorsze czasami trudny lub niemożliwy do przewidzenia. Jakość mowy SQ (Speech Quality) jest jednym z elementów ogólnej oceny QOS (Quality Of Sernice) jakości usługi telekomunikacyjnej związanej z tworzeniem połączeń telefonicznych. Ocena jakości mowy SQ nie obejmuje na przykład skuteczności nawiązywania połączeń, częstości ich zrywania, czy skuteczności rozpoznawania mowy, które to parametry razem z SQ wpływają na ogólną ocenę QOS jakości usługi.

Przesyłanie sygnału wizyjnego wykorzystuje się w usługach typu Wideo na żądanie, Wide-ostreaming, Wideokonferencja. Miarą zadowolenia klienta z tych usług jest w głównej mierze jakość odbieranego obrazu i skojarzonego z nim dźwięku. Jakość tę mierzy się metodami subiektywnymi, najczęściej w skali MOS (mean opinion score) od 1 do 5. Wymaga to przeprowadzania sformalizowanych odsłuchów dźwięku i pokazów ruchomego obrazu, co jest trudne od strony organizacyjnej, długotrwałe i kosztowne. W tej sytuacji dąży się do zastąpienia metod subiektywnych oceny jakości metodami obiektywnymi, polegającymi na obliczeniu parametru MOS na bazie automatycznego porównania sygnału oryginalnego (starannie dobranego, o dobrej jakości) i sygnału docierającego do klienta. Tego typu metody obiektywne, wymagające znajomości oryginału, są nazywane „intruzyjnymi” (ang. intrusive). Trudniejsze do opracowania i z reguły mniej dokładne, są metody „nieintruzyjne” (ang. nonintrusive), nie wymagające znajomości oryginału.

Inną grupę metod oceny jakości stanowią metody parametryczne, pozwalające na oszacowanie jakości usługi na podstawie parametrów połączenia telefonicznego. Należy do nich E-model (zalecenie G.107 dla telefonii) i algorytm P.VTQ (dla VoIP).

W kolejnych podrozdziałach raportu skoncentrowano się na prezentacji wybranych subiektywnych i obiektywnych metod oceny jakości mowy, sygnału audio i sygnału wideo dla potrzeb badania różnego rodzaju połączeń, którymi są przesyłane te sygnały oraz urządzeń, systemów i sieci realizujących takie połączenia. W podsumowaniu sformułowano wnioski dla realizacji projektu.

1.2    Stan normalizacji

Większość norm odnosi się do subiektywnej oceny jakości mowy, sygnałów akustycznych i wizyjnych. Warunki przeprowadzania badań wyrazistości mowy dla potrzeb telefonii określa Pol-

5