3307665788

25/06/08

Raport z realizacji zadania badawczego: A.5

Tytuł raportu: Analiza i ocena metod subiektywnych i obiektywnych badania jako-

PBZ

ści sygnałów audio i wideo

ska Norma PN-90/T-05100 [PN-90], Badania odsłuchowe w skali MOS opisano w zaleceniu ITU-T P.800 [P.800]. Rozszerzono tę normę na cyfrowe łącza i kodeki - zalecenie ITU-T P.830. Metodę porównawczą określania jakości mowy definiuje zalecenie ITU-T P.810: ModulatedNoise Reference Unit [MNRU]. Do subiektywnego pomiaru jakości mowy odnoszą się też normy ETSI: ETSI ETR 250 [ETR250] i ETSI EG 201 377-1 [EG201],

Metodykę subiektywnych pomiarów jakości sekwencji wideo opisuje zalecenie ITU-R BT.500-7 [BT500], Dla potrzeb multimediów opracowano zalecenia [P.910] i [P.911] - to ostatnie łącznie traktuje dźwięk i obraz.

Dla sygnału mowy w paśmie telefonicznym opracowano odpowiednie testy obiektywne:

• Algorytm PSQM opisany w zaleceniu ITU-T P.861 [PSQM]

• Algorytm PESQ [PESQ] opisany w zaleceniu ITU-T P.862 - jest to ulepszona wersja PSQM. Oba algorytmy są intruzyjne, uwzględniają niektóre zjawiska psychoaku-styczne, np. maskowanie zakłóceń użytecznym sygnałem audio.

• Algorytm 3SQM - zalecenie P.563 [3SQM]. Jest to metoda nieintruzyjna, tym niemniej zapewniająca dużą korelację wyników MOS z wynikami otrzymanymi dokładniejszą metodą PESQ.

Dla sygnałów akustycznych o pełnym paśmie częstotliwości odbieranym przez człowieka opracowano metodę PEAQ - norma BS. 1387 [PEAQ]. Jest to metoda intruzyjna.

Inną grupę metod oceny jakości stanowią metody parametryczne, pozwalające na oszacowanie jakości usługi na podstawie parametrów połączenia telefonicznego. Należy do nich E-model (zalecenie G.107) [G. 107] i algorytm P.VTQ (Derimtion of voice transmission quality from non-intrusive 1P protocoI analysis - w opracowaniu). E-model został zmodyfikowany w zaleceniach ETSI [ETS101], [ETS102],

Mniej zaawansowane są prace nad obiektywnymi algorytmami oceny jakości ruchomego obrazu. Normy ANSI [ANSI801] nie uwzględniają maskowania i innych cech percepcji obrazu przez człowieka. Dopiero zalecenie J.144 [J. 144] opracowane dla telewizji kablowej ma cechy użytecznej metody intruzyjnej. Odnosi się ono do sygnałów o jakości telewizyjnej, zakłada obserwację obrazu na dużym ekranie, w związku z tym nie może być wykorzystane do badania jakości strumieni wideo przesyłanych np. w systemie UMTS i obserwacji obrazu na małym terminalu (telefonie komórkowym).