142 Kinga Bauer
starającego się o pozyskanie środków na inwestycje spoza firmy jest dbanie o dostarczenie właścicielom kapitału rzetelnej informacji o sytuacji finansowej firmy, co oznacza konieczność wykorzystania informacji pochodzących z różnych źródeł. W artykule została również zweryfikowana następująca hipoteza: „każdy przedsiębiorca, bez względu na wielkość firmy, ma możliwość wykorzystania niektórych narzędzi rachunkowości”.
Mając na względzie powyższe, za cel artykułu przyjęto pokazanie możliwości i ograniczeń wykorzystania rachunkowości oraz analizy' finansowej w biznesplanie mikro- i małego przedsiębiorcy.
Źródła finansow ania małych przedsiębiorstw
W literaturze można spotkać wiele definicji i kryteriów klasyfikacji przedsiębiorstw' do grupy małych, średnich lub dużych. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej określa, zgodnie z rekomendacją unijną {Zalecenie komisji z dnia 6 maja 2003 roku dotyczące definicji mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw), między innymi definicję mikro- i małego przedsiębiorcy. Zgodnie z artykułem 104 Ustawy, „za mikroprzedsiębiorcę uważa się tego przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro. lub sumy akty wów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły 2 milionów' euro".
W artykule 105 zdefiniowane zostały małe przedsiębiorstwa. „Za małego przedsiębiorcę
uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1. zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro”.
Ze względu na fakt, iż powyższe definicje zgodne są z rekomendacją Unii Europejskiej, w dobie integracji wydaje się słuszne przyjęcie ich jako podstawy do dalszych rozważań.
Cechą charakterystyczną małych przedsiębiorstw jest nieskomplikowana struktura organizacyjna, w której przepływ informacji odbywa się w sposób bezpośredni. Często są to przedsiębiorstwa rodzinne. Ich powstanie finansow ane jest zazwyczaj ze środków w łasnych i pożyczek zaciąganych u znajomych oraz członków rodziny. Cechą charakterystyczną tego typu organizacji jest również finansowanie większości inwestycji z kapitału własnego - osobistego majątku właściciela i jego rodziny, a także majątku wypracowanego w toku działalności firmy.
W trakcie swojej działalności małe przedsiębiorstwa mają utrudniony dostęp do środków' pochodzących z rynków kapitałowych. Samofinansowanie się małych przedsiębiorstw było jedną z przyczyn, które spowodowały, iż obecny kryzys gospodarczy nie dotknął Polski w tak dużym stopniu jak innych krajów Unii Europejskiej. Jednak takie działanie ma także wiele negatywnych cech. Niewątpliwie jest to przyczyna, która może spow alniać rozwój tego sektora. Dodatkowo utrudnienia w dostępie do kapitału obcego są czynnikiem ograniczającym konkurencyj ność przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwo, które nie wykorzystuje kapitałów obcych, ma niższy poziom rentowności, gdyż nie korzysta z efektu dźwigni finansowej. Finansując inwestycje tylko i wyłącznie ze środków własnych, w całości ponosi ryzyko inwestycyjne. Pozbawia się także możliwości dodatkowej kontroli projektu inwestycyjnego, np. przez kredytodawcę. Inwestor zewnętrzny.