3833473829

Auloreferat, Marcin Gruszczyński

rzetelną ocenę głównych przyczyn wstrząsów, a także ich konsekwencji. Niektórym krajom udało się bardzo szybko wyjść z kryzysu, innym zajęło to dekady, bądź nie powiodło się wcale.

Pierwszym z opisywanych kryzysów jest wstrząs, który dotknął Europejski System Monetarny w latach 1992-1994. Aby zapobiec rozpadowi systemu kontrolowanych kursów walutowych utworzono wielopoziomowy system zabezpieczeń wyposażony w potężne fundusze banków centralnych. Wydawałoby się, że nie jest możliwe zdestabilizowanie takiego systemu, a nawet zgromadzenie funduszy spekulacyjnych, które mogłyby się z nim równać. Tu warto zwrócić uwagę na czynnik polityczny, wydaje się, że kilka z krajów mogłoby bez problemu utrzymać kurs pod kontrolą. Drugim opisanym kryzysem jest kryzys meksykański 1994 roku. W tym przypadku warto zauważyć, jak wielkiego, historycznego posunięcia starały się dokonać władze meksykańskie na początku dekady. Z jednej strony chciały przywrócić nadszarpniętą poprzednim kryzysem reputację międzynarodową, z drugiej - przywrócić wiarygodność oraz wartość pieniądza, z trzeciej - starały się za wszelką cenę wziąć udział w projekcie integracyjnym pod nazwą NAFTA. Efekty ich poczynań w pełni możemy docenić dzisiaj, gdy Meksyk jest wiarygodną i rosnącą gospodarką, stabilnym elementem gospodarki światowej - mimo właśnie tego, jakże dotkliwego kryzysu. Trzecim przedstawionym kryzysem jest kryzys, który dotknął kraje Azji Wschodniej. Krajów tych nie należy traktować jednakowo. W różny sposób starały się radzić z zagrożeniem błędnej absorpcji napływu kapitału - czy to preferując instytucje finansowe, czy to tworząc specjalne agencje, czy zdając się na rozsądek przedsiębiorców. Także w różny sposób starały się niwelować skutki, z pomocą międzynarodową lub samodzielnie. Przedstawiono także doświadczenia rosyjskie. Kryzys ten był końcem eksperymentu liberalnego w Rosji, który być może powiódłby się, gdyby odbicie na rynku ropy nastąpiło wcześniej, a kryzys azjatycki nie był tak dotkliwy. Warto zauważyć także komponent polityczny oraz skutki polityczne kryzysu, który stal się katalizatorem przemian struktury władzy w Rosji, tworząc system znany obecnie. Kolejnym opisanym wstrząsem jest kryzys brazylijski, który pokazał, że istnieją pewne mechanizmy ekonomiczne mogące uczynić kryzys mniej dotkliwym. Lekcją z tego kryzysu jest także empiryczny dowód na to, że nawet najszersze pasma kursowe mogą być niewystarczające, aby uniknąć presji spekulacyjnej na walutę. Pierwszy kryzys XXI wieku dotknął Argentynę. Zazwyczaj za przyczynę kryzysu uznawano zbyt długo utrzymywany sztywny kurs peso. Nie jest to ocena do końca właściwa. Otóż, jak się wydaje, jednym ze strategicznych celów władz argentyńskich było uczestnictwo w strefie NAFTA a i być może amero. Dla realizacji takiego celu warto było ponieść nawet daleko idące koszty.