Autoreferal, Marcin Gruszczyński
skuteczność modeli kryzysów walutowych oraz kryzysów bankowych. Modele te prawidłowo identyfikują przyczyny oraz zjawiska towarzyszące (deformacje rynku, rachuby polityczne itp.) wstrząsom. Oczywiście największym problemem jest przewidzenie momentu wybuchu kryzysu, tu jednak podejścia teoretyczne nie dysponują obiektywną, bieżącą wiedzą na temat rzeczywistych procesów zachodzących w gospodarce, szczególnie gdy dane statystyczne są udostępniane z opóźnieniem lub niewiarygodne.
W rozdziale trzecim przedstawiono autorskie badania empiryczne weryfikujące drugą hipotezę badawczą. Być może obiektywna trudność przewidzenia kryzysów wynika nie z błędów modeli czy ich niewłaściwych zastosowań, a może raczej ze zmieniającego się otoczenia rynkowego. Większa liczba uczestników rynku, większe fundusze zaangażowane w grę rynkową mogą zmienić nie tylko parametry makroekonomiczne takie jak kurs walutowy czy stopa procentowa, ale mogą zmienić samą naturę rynku. Kluczem do wyjaśnienia zmieniającej się natury kryzysów walutowych oraz dobrym sygnałem ostrzegawczym - prócz analizowania parametrów makroekonomicznych i sugerowanych przez literaturę wskaźników wyprzedzających - może być analiza efektywności rynku walutowego w okresie przedkryzysowym. Wydaje się, że rosnąca liczba uczestników, coraz większe zaangażowanie kapitałowe wzmacniane przez efekt dźwigni płynący z rozbudowywanej oferty instrumentów pochodnych i terminowych może nieść za sobą konsekwencje zarówno pozytywne jak i negatywne.
Celem pierwszego badania jest przyjrzenie się problemowi efektywności rynku w okresie przedkryzysowym. Początkowo można oczekiwać rynku nieefektywnego, skłaniającego uczestników rynku do otwierania jednostronnych pozycji walutowych (przeciw lub na korzyść waluty krajowej). Następnie, efektywność rynku uniemożliwiająca uzyskiwanie zysków nadzwyczajnych świadczyłaby o zwiększaniu się liczby uczestników stopniowo eliminujących okazje inwestycyjne pozbawione ryzyka i łatwe do wykorzystania. Wtedy presja powinna ustępować. Dlatego warto sprawdzić w którym momencie nastąpiło załamanie kursu walutowego i czy miało ono związek ze zmianą poziomu efektywności rynku. W tym celu przeprowadzono badanie rynku w okresach poprzedzających kryzys walutowy w Korei Południowej, Rosji, Malezji, Meksyku, Włoszech, Hiszpanii oraz Wielkiej Brytanii. We wszystkich przypadkach nastąpiły charakterystyczne zmiany współczynnika korelacji stóp zwrotu, przed i w czasie kryzysu, co sugeruje, że współczynnik ten może być niezłym wskaźnikiem wyprzedzającym pojawienie się kryzysu. Wydaje się także, że rynek jest dość efektywny właśnie przed kryzysem. Potwierdzają to przypadki Polski, Węgier i
S