referat, Marcin Gruszczyński
Czech. W przypadku Hiszpanii i Włoch zmiany nie są zbyt widoczne, co sugeruje, że podczas kryzysu ERM istotny był czynnik polityczny. Potwierdza to także podręcznikowo efektywny rynek funta angielskiego przed i po kryzysie. Podsumowując, po skorzystaniu z analizy korelacyjnej, mającej charakter diagnostyczny, wydaje się, że można wyróżnić trzy główne prawidłowości charakteryzujące typy rynków walutowych. Do pierwszej grupy należą rynki dobrze umocowane w światowych rynkach finansowych, przeważnie efektywne, na których dominują uczestnicy finansowi eksploatujący nadzwyczajne okazje inwestycyjne - ponoszący znaczące straty w przypadku niespodziewanych, lub dużych, wstrząsów. Wstrząsy te są nie do końca w pełni niespodziewane, ponieważ, jak wskazuje analiza korelacji już wcześniej pojawiają się sygnały o nadchodzącym zakłóceniu. Wydaje się, że jest to normalna gra rynkowa, w której jedni gracze obstawiają załamanie, inni kontynuację trendu. Być może są też uczestnicy rynku lepiej poinformowani od innych, wtedy efektywności na poziomie słabym towarzyszyłaby nieefektywność na poziomie mocnym. Na drugim biegunie znajdują się rynki krajów, które najprawdopodobniej zostały zbyt ciężko doświadczone przez kryzys. Wtedy rynek walutowy pozostaje nieefektywny, możliwe okazje do zysku nie zachęcają uczestników rynku, co prowadzi do stagnacji. Ale i tu perspektywy mogą być różne - tak jak różna jest najnowsza historia gospodarcza Meksyku i Argentyny czy Malezji i Indonezji.
Oczywiście współczynnik korelacji może być niedoskonałą miarą analizy instrumentów finansowych, w tym kursów walut, które mogą charakteryzować się leptokurtozą. Dla Polski przeprowadzono test na integrację kursu EUR/PLN w poszczególnych latach. Mimo przynajmniej dwóch wstrząsów strukturalnych (2004 rok -akcesja do Unii Europejskiej, 2008 - światowy kryzys finansowy) kurs EUR/PLN wykazywał podobny stopień integracji we wszystkich latach.
Opieranie analizy jedynie na kursie spotowym i ewentualne modyfikowanie, czy komplikowanie aparatury badawczej może mieć swoje ograniczenia. Warto zatem nieco poszerzyć analiz rynku walutowego o dodatkowe elementy. Jednym z nich może być terminowy kurs walutowy, reprezentujący bieżące oczekiwania rynku. Badanie poszerzonego równania kursu walutowego sugeruje, że usuwanie trendu może być konieczne, a przyczyn ewentualnej nieefektywności należałoby upatrywać w naruszeniu parytetu.
W dalszej kolejności przeprowadzono badanie efektywności rynku walutowego w okresie przedkryzysowym. Okres przedkryzysowy ustalono na trzy miesiące, korzystano z danych dziennych. W przypadku krajów dotkniętych kryzysem ERM w 1992 roku można zauważyć, że wartości oszacowania równania są dalekie od oczekiwań i wartości postulowanych przez literaturę przedmiotu, co oznacza, że kryzys w tym przypadku mógł być