4130651720

Wstęp

Wykonywanie pracy w ramach zatrudnienia pracowniczego może, jak każda inna relacja prawna, wykraczać poprzez swoje elementy podmiotowe lub przedmiotowe poza terytorium Polski¹. W kontekście istnienia swobód traktatowych, zwłaszcza swobody przepływu pracowników, takie stany faktyczne nie są czymś wyjątkowym. Niezależnie od tego, czy relacja, na podstawie której świadczono pracę, ma charakter międzynarodowy, w przypadku sporu pomiędzy stronami najważniejszą dla nich kwestią jest ustalenie, czy możliwe jest wyegzekwowanie należnych praw przed organami państwa. Pytanie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy żądanie zostanie w świetle prawa materialnego uznane za zasadne.

Rozstrzygnięcie tego zagadnienia powinno być poprzedzone ustaleniem dwóch przesłanek. Polski sąd musi stwierdzić, czy ma kompetencję do orzekania w sprawie i w razie pozytywnej odpowiedzi ustala, zgodnie z niepisaną regułą stosowania własnych norm kolizyjnych², jakie prawo jest właściwe. Na ostatnim etapie sąd zgodnie ze wskazanym prawem merytorycznym orzeka w sprawie. Taki proces dotyczy przede wszystkim spraw, w których występuje tzw. element obcy. W sprawach czysto wewnętrznych (tzw. pure internal cases, purely internat situations) przyjmuje się za oczywistą właściwość sądów polskich i prawa polskiego.

Praca niniejsza dotyczy określenia jurysdykcji krajowej i koncentruje się na regułach jej ustalania dla spraw z zakresu prawa pracy.

1

   Ogólnie w tym przedmiocie np. P.E. Herzog, Private International Aspects ofLabour Relations, Am. J. Com. L. 1982, voL 30, s. 147 i n.; M. Bogdan, Labor Relations in the Swedish Conflict ofLaws, NordiskTidsskrift Int'l Ret 1982, vol. 51, s. 211 i n.; M. Forde, Transnational Employment and Employment Protection, Ind. L. J. 1978, vol. 7, s. 228 i n.

2

   P. Grzegorczyk, Jurysdykcja krajowa w sprawach z zakresu własności przemysłowej, Warszawa 2007, s. 108.