4544139300

A. DRUK WYPUKŁY

a. 1. drzeworyt

Początki drzeworytnictwa sięgają czasów starożytnego Egiptu, gdzie technikę tą stosowano do odbijania wzorów na materiałach i tkaninach. W Chinach drzeworyt znany był już w VII wieku naszej ery. Sposób kolorowego zdobienia tkanin przy pomocy klocka drzeworytowego przywieźli do Europy krzyżowcy. Z techniki tłoczenia wzorów na tkaninach, z czasem rozwinął się druk kart do gry, a w dalszych etapach tą technikę zastosowano przy drukowaniu obrazów o tematyce religijnej.

Do początku XIX wieku wycinano klocek drzeworytnicy w desce z twardego drewna np. gruszy, o grubości około 20 milimetrów. Białą farbą rysowano na nim konturowo odwrócony rysunek, a następnie przy pomocy dłutek i noży usuwano z deski te miejsca, które nie były oznacone rysunkiem. W ten to najprostszy sposób powstawała forma drukarska, konturowa o cienkich lub grubych miejscach. Przy pomocy skórzanego tamponu, wypełnionego trawą morską lub końskim włosiem nakładano na klocek farbę drukarską, sporządzoną z sadzy i pokostu. Jako podłoża drukowego używano pergaminu, papieru lub tkanin. Odbijanie następowało poprzez silne pocieranie gładzikiem, wykonanym z kości lub poprzez tłocenie na ręcnej prasie śrubowej. Tak wykonaną odbitkę kolorowano ręcnie farbami wodnymi. W XV wieku klocki drzeworytowe cięto konturowo.

Do szcytowego punktu rozwoju, doprowadzony został drzeworyt, przez Albrechta Durera. Poza mniejszymi pracami wydał on u Kobergera w Norymberdze „Objawienie św. Jana", najwspanialsze dzieło sztuki drzeworytnicej. Ilustrację drzeworytową stosowały poza wydawnictwami książkowymi wysokonakładowe czasopisma. W Polsce ilustrowano w ten sposób w XIX wieku „Trygodnik Ilustrowany:" i „Kłosy". Umiesz-cali w nich swoje ilustracje tak wybitni malarze jak Franciszek Kostrzewski, Juliusz Kossak i Wojciech Gerson.

11