43
„Kapitał podstawowy” (wg umowy lub statutu spółki),
„Należne wpłaty na kapitał podstawowy”.
Druga informacja może być umieszczona w aktywach bilansu lub w pasywach ze znakiem minus (jako korekta kapitału podstawowego). Umieszczenie pozycji korygującej w aktywach powoduje zawyżenie sum bilansowych w stosunku do realnej wartości majątku. Wady tej pozbawiony jest drugi sposób prezentacji informacji, czyli umieszczenie pozycji korygującej w pasywach ze znakiem minus. Poznanie realnej wartości kapitału podstawowego wymaga w obu wypadkach odczytania i powiązania dwóch wymienionych informacji. Sprawozdanie w układzie brutto charakteryzuje się większą wartością poznawczą i mniejszą (trudniejszą) czytelnością.
W przeciwieństwie do układu brutto sprawozdanie finansowe w układzie netto zawiera jedną informację o określonej wielkości ekonomicznej. W odniesieniu do powyższego przykładu, byłby to:
„Kapitał podstawowy” (w wartości wniesionej).
Wartość poznawcza sprawozdania w układzie netto jest zdecydowanie mniejsza niż w układzie brutto. Sprawozdanie jest jednak bardziej czytelne.
Mając na uwadze przedstawione wyżej zalety i wady układu brutto i układu netto prezentacji informacji w sprawozdaniach finansowych, najczęściej stosuje się w praktyce układ mieszany. Informacje o zasadniczym znaczeniu dla czytelnika sprawozdania prezentuje się w układzie brutto. Przykładem takiej informacji jest wspomniany wcześniej:
„Kapitał podstawowy” (wg umowy łub statutu spółki).
Jeżeli kapitał nie został wniesiony w całości, to w oddzielnej pozycji podaje się:
„Należne wpłaty na kapitał podstawowy”.
Zgodnie z wcześniejszymi wyjaśnieniami, zamieszczenie tej pozycji w sprawozdaniu finansowym nie może zniekształcać (w tym wypadku zawyżać) realnej wartości majątku. Stąd „Należne wpłaty na kapitał podstawowy” prezentuje się po stronie pasywów bilansu ze znakiem minus. Pozycją zmniejszającą realną wartość kapitału podstawowego są również „Udziały (akcje) własne”. Nabycie przez spółkę udziałów (akcji) własnych sprawia, że wartość jej kapitału zmniejsza się o kwotę równą ich wartości. Informacja o udziałach (akcjach) własnych stanowi zatem pozycję korygującą in minus „Kapitał podstawowy”.
Inną informacją o zasadniczym znaczeniu dla czytelnika sprawozdania finansowego jest:
„Zysk (strata) netto”.
Prezentując ją w pasywach bilansu w pełnej wartości, zamieszcza się równocześnie informację:
„Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)”.