5038598682

Literatura Angielska

Rok I, semestr 1

Dr Anna Cichoń

Definicja:

Niełatwo jest zdefiniować co to jest ta literatura angielska. Przyjmuje się, że jest to literatura należąca do mainstreamu kultury angielskiej (nie separatystyczna), napisana po angielsku na Wyspach, albo przez kogoś, kto z Wysp pochodził.

Olei English Period:

Początki literatury angielskiej sięgają anglo-saksonów (anglo-saxons), którzy przybyli na Wyspy w połowie V wieku (około 450). Rozpoczęło się wtedy średniowiecze, które trwało aż do połowy XV wieku, czyli około 1000 lat. Czasy Old English skończyły się jednak dużo wcześniej, w 1066 roku inwazja Normanów rozpoczęła okres Middle English. Najstarszym zachowanym tekstem jest Caedmon’s Hymn Anglo-saksoni używali oczywiście języka staroangielskiego, toteż dzida z tamtego okresu muszą być tłumaczone na współczesny angielski. Ich autorzy byli poganami, wierzyli w przeznaczenie (Wyrd), a swoją literaturę przekazywali ustnie (nie zapisywali jej). Pod koniec VI wieku na Wyspy przybył St. Augustine i bardzo skutecznie nawrócił wyspiarzy na chrześcijaństwo. To właśnie chrześcijańscy’ mnisi-skrybowie utrwalili w manuskryptach staroangielską literaturę, przy okazji przerabiając ją i dodając chrześcijańskie morały. Dało to fascynujące, nieraz wręcz groteskowe, zderzenie kultur i wiar.

Najważniejszą postacią anglosaksońskiej kultury był król Alfred. Był to wielki miłośnik literatury', który zapoczątkował wielki projekt tłumaczenia dzieł łacińskich na lokalny dialekt, co uczyniło je zrozumiałymi dla ludności. Sam król także brał udział w tłumaczeniu. Jemu też zawdzięczamy zachowanie wielu staroangielskich tekstów, w tym Beowulfa.

Społeczeństwo anglo-saksonów składało się z arystokracji, czyli wodza (chief, chieftain) i Jego wojów (warriors), oraz z ludu, czyli free peasants i slaves. Główne zajęcia anglo-saksonów to polowania, rolnictwo, rybołóstwo, żeglowanie i wyrzynanie się nawzajem, czyli wojowanie.

Poezja staroangielska opisywała czyny dawnych bohaterów, w tym germańskich królów, stanowiąc pewien wzorzec dla słuchaczy, przekazując pewien kodeks etyczny. To była spuścizna kulturowa, którą przynieśli ze sobą na Wyspy i która była im bardzo bliska, toteż skutecznie konkurowała ze wzorcami chrześcijańskimi.

Poeci, by przybliżyć słuchaczom ten nowy, obcy i zupełnie odmienny świat Starego i Nowego Testamentu, zaadoptowali do niego stare, heroiczne formuły. Pierwsze chrześcijańskie poematy sławiły bohaterskie czyny Mojżesza, Chrystusa czy nawet samego Boga Ojca tak. jak wcześniej sławiono czyny Beowulfa. co miało stanowić zachętę do podążenia tą samą drogą. Specjalnością anglo-saksonów były jednak poemat)' czysto epickie, jak Beowulf, oraz opisy bitew.

Literatura staroangielska d/.ieli się na:

•    Vernacular - czyli pisanąprzekazywaną w lokalnych językach

•    Lat In - czyli pisaną po łacinie.

Latin literaturę:

•    Scholar

•    Religious

•    Historie

•    Philosophic

Vernacular literaturę:

•    Religious (hymny itp.)

•    S ecu lar (świecka)

Secular:

•    Arlstocratic

•    Folk

Secular aristocratic

•    Accounts of battles

•    Fpic poems

•    F.lcgies, lamnus

1