8
Część A. Prawo pracy
1 1 2 | |
Zasada uprzywilejowania pracownika | |
Art. 18 § 1 i2 |
Odnosi się do semiimperatywności norm prawa pracy. Dopuszczalne jest kształtowanie treści stosunku pracy koizystniej od minimalnych standardów wyznaczonych przez przepisy prawa pracy. Postanowienia mniej korzystne są automatycznie zastępowane powszechnie obowiązującymi przepisami prawa pracy. |
Zasada pomocniczego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego | |
Art. 300 |
W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. |
Dla prawa pracy doniosłe znaczenie ma zasada zakazu dyskryminacji w stosunkach pracy. Jakakolwiek dyskryminacja bezpośrednia lub pośrednia jest sprzeczna z zasadą równouprawnienia pracowników.
Zakazane jest dyskryminowanie pracowników w szczególności ze względu na pleć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 183a § 1 KP). Dyskryminacja bezpośrednia istnieje wówczas, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn wymienionych powyżej był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy. Artykuł 183a § 1 KP wymienia przykładowe sytuacje, w których może dojść do dyskryminacji na podstawie wymienionych kryteriów. Są nimi: nawiązanie lub rozwiązanie stosunku pracy, awansowanie pracowników, ustalanie warunków zatrudnienia, dostęp do szkoleń i możliwość podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Przykładem tego rodzaju dyskryminacji może być decyzja pracodawcy o różnym wynagradzaniu kobiet i mężczyzn wykonujących prace tego samego rodzaju. Jest to dyskryminacja ze względu na płeć.
Dyskryminacja pośrednia istnieje wówczas, gdy na skutek: pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują lub mogłyby wystąpić niekorzystne dysproporcje albo szczególnie niekorzystna sytuacja w zakresie: nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych wobec wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn określonych w art. 183a § 1 KP.
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne (art. 183a § 4 KP).
Czerniak-Swędziol, Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, wyd. 1, Repetytoria C.H.Beck