5987093054

zakładów pracy kościołów, i in. Bardzo ważny jest w tym okresie tzw. samorozwój, samowychowanie, samorealizacja (jest to faza rozwoju człowieka tj. autonomia).

Nie można zdecydowanie określić, gdzie leżą granice oddziaływań wychowawczych na młodzież a gdzie zaczyna swą działalność oświata dorosłych. Nie istnieje bowiem wyraźny podział związany z wiekiem, wyznaczający wyraźny początek pierwszego lub drugiego rodzaju działalności (Z. Kwieciński, B. Sliwerski 2005). Wszelkie rozgraniczenia są w tym przypadku umowne. Również cele i metody pracy z młodzieżą oraz dorosłymi są podobne, nie można ich ściśle określić dla poszczególnych przedziałów wiekowych.

Przedmiotem badań pedagogiki są nie tylko wpływy wychowawcze organizowane świadomie i celowo lecz również wpływy niezamierzone i żywiołowe. Nie można być biernym wobec niezamierzonych wpływów wychowawczych, ponieważ nabierają one coraz większego znaczenia w procesie wychowania. Ich oddziaływanie może być współdziałające lub sprzeczne z założeniami wychowania organizowanego celowo w podmiotach edukacyjno-wychowawczych. Dlatego nauczyciel wychowawca musi brać pod uwagę istnienie wpływów niezamierzonych i przeprowadzać ich ocenę pod kątem swoich celów wychowawczych. Uczeń-wychowanek również będzie ocenia! doświadczenia i przeżycia wynikające z oddziaływań tych bodźców. Jego zdolność oceny będzie zależeć od stopnia świadomości w tym względzie.

Środowiska wychowawcze powinny zadbać o to, aby wychowanie dzieci i młodzieży było świadome, celowe i ukierunkowane co do celów i zadań, które literatura przedmiotu ujmuje następująco:

1. Wychowanie człowieka wszechstronnie i harmonijnie rozwiniętego zdolnego do pełnego udziału w rożnych formach

16