- który raz skazany.
Zmienne zależne wynikające z badań to: rodzaje i formy pomocy postpenitencjarnej, źródła informacji o możliwości uzyskania pomocy.
Metoda badań to określone sposoby postępowania badawczego z intencją zastosowania ich także przy powtórzeniu się identycznego zadania. „Proces badawczy (...) jest świadomą, celową i zamierzoną czynnością poznającego podmiotu (...) Przez metodę rozumie się na ogół system założeń i reguł pozwalających na takie uporządkowanie praktycznej lub teoretycznej działalności, aby można było osiągnąć cel, do jakiego się świadomie zmierza.”19.
W moich przedsięwzięciach badawczych zastosowałem badania ankietowe oraz wywiad. „Badania ankietowe stosuje się najczęściej w celu możliwie szybkiego przebadania bardzo licznych zbiorowości. Polegają one na swoistym typie wywiadu -mianowicie na wywiadzie pisemnym, w którym istotną rolę odgrywa właśnie ankieta. (...) przeprowadzający badania tego typu zamiast organizowania spotkań i odbywania czasochłonnych rozmów z każdym z respondentów z osobna, może znacznie szybciej przebadać nawet liczną zbiorowość, rozprowadzając albo rozsyłając odpowiednią ilość ankiet, jakie są następnie wypełniane bez jego udziału.”20.
W ramach omówionych metod badań stosowane są różne techniki. Techniki badawcze natomiast są bliżej skonkretyzowane sposobami realizowania zamierzonych badań. Podporządkowane są one metodom badawczym, pełniąc wobec nich służebną rolę. Są jakby „ostatnim akordem” zastosowanej metody badań, która obejmuje z reguły kilka technik badawczych. Przeto właściwy ich wybór zależy od dobrej znajomości metody badań, do której one przynależą21. Techniki badań to czynności praktyczne, regulowane starannie wypracowanymi dyrektywami, pozwalającymi na uzyskanie optymalnie sprawdzalnych informacji, opinii, faktów22.
W podjętych badaniach niezbędne informacje dla weryfikacji przyjętych hipotez uzyskałem przy pomocy dwu technik badawczych: kwestionariusza wywiadu i ankiety. Wywiad jest rozmową badającego z respondentami według opracowanych wcześniej
19 J. Sztumski, Wstąp..., s.68.
20 J. Sztumski, Wstęp..., s.170.
21 M. Łobocki, Metody badań pedagogicznych, Warszawa 1978, s. 115.
22 A. Kamiński, Metoda, technika, procedura badawcza w pedagogice empirycznej, Wrocław' 1974