7506567239

18

Rys. 16. Przykłady mechanizmów: a) jarzmowy, b) krzywkowy, c) zębaty z członem czynnym w postaci siłownika hydraulicznego

wia zamianę względnego ruchu postępowego w siłowniku hydraulicznym AB na ruch obrotowy koła (5).

2.    Istnieje wiele urządzeń o budowie opartej na łańcuchu kinematycznym, które nie spełniając wszystkich w/w kryteriów - nie zasługują na miano mechanizmu. Są więc urządzenia, które służą do przekazywania sił, jednak bez udziału ruchu, a więc jako łańcuchy sztywne, przynajmniej w pewnych fazach pracy. Są łańcuchy kinematyczne niejednobieżne, występują wreszcie łańcuchy kinematyczne bez wyraźnie akcentowanej podstawy itp. Wszystkie takie urządzenia, wraz z całą grupą zdefiniowanych mechanizmów, będziemy obejmować szerokim pojęciem układów mechanicznych lub układów kinematycznych.

Przykładem układu mechanicznego może być urządzenie zaczepowe (rys. 17a) umożliwiające przeniesienie siły uciągu ciągnika na ramę maszyny. Układ ten wykonuje swoje zadanie w zasadzie bez udziału ruchu względnego tworzących go członów. Ruch względny członów, potrzebny w fazie jego ustawiania, występuje w tym przypadku przed jego obciążeniem.

Na rysunku 17b przedstawiono schematycznie układ pewnego zawiesia do przenoszenia ładunków paletowych. Układ ten, dzięki odpowiednio dobranym przeciwciężarom, wisi swobodnie i umożliwia przeniesienie elementów, zachowując potrzebne poziome ich położenie. Istotny jest tu więc nie ruch względny czy wzajemne położenie członów, lecz położenie jednego członu (2) względem ziemi.

3.    W języku potocznym pojęcie maszyny odnosi się do wielu różnorakich urządzeń i podkłada się pod nie różne znaczenia. Tu maszyną będziemy nazywać urządzenie, w którym z udziałem ruchu mechaniczengo zachodzi proces energetyczny polegający na wykonywaniu pracy użytecznej lub przekształceniu energii. Stosownie do tego, maszyny dzielimy na:

1. Maszyny robocze, w których właściwy efekt uzyskuje się przez zamianę dostarczonej energii w pracę (tokarka, prasa, koparka).