plik


ÿþProf. dr hab. Magdalena Jerzemowska Katedra Finansów Przedsibiorstwa WydziaB Zarzdzania Uniwersytet GdaDski Corporate Governance Nadzór korporacyjny - wykBady Problemy Geneza nadzoru korporacyjnego Pojcie nadzoru korporacyjnego Najwa|niejsze modele nadzoru korporacyjnego Znaczenie nadzoru korporacyjnego Regulacje nadzoru korporacyjnego  ponadnarodowe i krajowe Tendencje zmian nadzoru korporacyjnego i ich konsekwencje Pomiar jako[ci nadzoru korporacyjnego Analiza przestrzegania zasad nadzoru korporacyjnego Z teoretycznego punktu widzenia& Teoria praw wBasno[ci: Zasoby s najefektywniej wykorzystywane je|eli wBa[ciciel dysponuje peBn wizk praw wBasno[ci. Wizka praw wBasno[ci: " Posiadanie " U|ywanie " Korzystanie z po|ytków " Wykluczenie osób trzecich z korzystania " Przeniesienie praw na inne osoby " Zniszczenie, przeobra|enie, zmiana Corporate Governance  The directors of such companies, however, being the managers rather of other people's money than of their own, it cannot well be expected, that they should watch over it with the same anxious vigilance with which the partners in a private copartnery frequently watch over their own .... Negligence and profusion, therefore, must always prevail, more or less in the management of the affairs of such a company? Adam Smith, An Inquiry into the Nature and Causes of The Wealth of Nations (1776) Corporate Governance " Wówczas, kiedy Adam Smith pisaB  The Wealth of Nations spóBki byBy w Wielkiej Brytanii ju| od 50 lat zabronion form prawn. " Dlaczego? " Kompania Mórz PoBudniowych - 1720rok South Sea Bubble nð The South Sea Company was set up in 1711 nð It was granted a monopoly of British trade with South America and the islands of the Pacific Ocean nð Monopoly based on the expectation of obtaining extensive trading concessions from Spain in a peace treaty & but these concessions barely materialized nð Nonetheless, in 1720 the South Sea Company proposed that it should assume responsibility for the entire national debt, offering its own stock in exchange for government bonds nð Between January and July of 1720, the stock grew eight times in value, attracting speculators nð By November 1720, however, nearly nine-tenths of the value of the stock of the company had vanished nð The directors of the company were found to have collaborated in falsifying the company s accounts nð The Bubble Act of 1721 forbade the founding of joint-stock companies without a royal charter nð & only revoked in 1825 1 1 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 ANGLIA XVII i XVIII wiek " GieBda autonomiczna " Surowe regulacje odno[nie uczestnictwa i profesji (jobber, broker)  Bubble Act skasowaB 202 fikcyjne spóBki South Sea Bubble " dziaBalno[ Kompanii skupiaBa si prawie wyBcznie na transporcie do Ameryki PoBudniowej niewolników, kupowanych w Zachodniej Afryce (25 lat -34 tys.). " wyrafinowane przedsiwzicie Roberta Harleya, dziki któremu zamierzaB on pozyska mechanizm finansowania po|yczek rzdowych poprzez spekulacyjn gr na wzro[cie kursu akcji Kompanii. " Do gorczki zakupowej z 1720 r. przyczyniBy si plotki rozpowszechniane przez mocodawców Kompanii, zgodnie z którymi miaBa ona osign w przyszBo[ci "ogromne zyski". Oprócz tego Kompania "sprzedawaBa" (w rzeczywisto[ci przekazywaBa za darmo) akcje znanym osobisto[ciom, które uwiarygadniaBy caBe przedsiwzicie swoimi nazwiskami. " Akcje SSC : £200 tys. sprzedano za £1,5 mln South Sea Bubble " Kurs akcji wspiB si ze £100 do £1000. Po osigniciu poziomu £1000 cena akcji Kompanii zaczBa z powrotem spada i osignBa ponownie £100 przed koDcem 1720 r. Taka gwaBtowna zmiana pocignBa za sob fal bankructw, w szczególno[ci w[ród inwestorów, którzy pozacigali kredyty na kupno akcji. " Rzdowi udaBo si przekona akcjonariuszy do pokrycia 10 mln funtów krótkoterminowych zobowizaD paDstwa, w zamian za emisj nowej serii akcji. W zamian za to rzd Jej Królewskiej Mo[ci miaB wypBaca Kompanii wieczyst "rent", która wynosiBa 6% rocznie od powy|szych 10 mln. " Wszczte na polecenie Parlamentu [ledztwo w sprawie Kompanii z 1721 r. wykazaBo ogromn skal nadu|y i nieprawidBowo[ci w[ród jej dyrektorów. South Sea Bubble " Sir Isaac Newton made a loss of £ 20 000 in 1720 due to his investments in the South Sea Company "  I can calculate the motions of heavenly bodies, but not the madness of the people Czy Adam Smith pierwszy spostrzegB ten problem & ? Czy krach tulipanowy to jedyny skandal? HOLANDIA XVII wiek " Gorczka tulipanowa - krach 1637 " Tulipany przybyBy do Antwerpii w 1562 r. " 3 skarby Holandii: - pot|na flota - wielka swoboda - bogactwo tulipanów " tulipanowe tabele o zmiennym kursie "  Semper Augustus  5 tys. Florenów (60 tys.$) Mania Tulipanowa " tulipanowa hossa, która trwaBa w przybli|eniu od 1634 do 1637 roku, na cebulki zaczto wymienia nawet wBasny dobytek, na przykBad ziemi, klejnoty i meble. " Opcja kupna dawaBa jej posiadaczowi prawo do zakupu cebulek tulipanów (|dania ich dostawy) po okre[lonej cenie (zbli|onej do aktualnej ceny rynkowej) przez dany okres. Za prawo to nale|aBo zapBaci premi opcyjn - 15-20% aktualnej ceny rynkowej. Mania Tulipanowa " Mackay's Madness of Crowds " Goods allegedly exchanged for a single bulb of the Viceroy " Two lasts of wheat - 448’ " Four lasts of rye - 558’ " Four fat oxen - 480’ " Eight fat swine - 240’ " Twelve fat sheep - 120’ " Two hogsheads of wine - 70’ " Four tuns of beer - 32’ " Two tons of butter - 192’ " 1,000 lb. of cheese - 120’ " A complete bed - 100’ " A suit of clothes - 80’ " A silver drinking cup - 60’ Total 2500’ FRANCJA  XVIII wiek - The Mississippi Company (1684) Jej pierwotnym celem byB handel z francuskimi koloniami w Ameryce PóBnocnej, potem z Indiami i Chinami 1715 - pierwszy prywatny bank francuski " ByB wBasno[ci kompanii wspieranej przez regenta " Zamiana zBota na banknoty w celu zintensyfikowania obrotu pienidza " Za akcj wart 500 liwrów pBacono 18.000 " Podniesiono dywidend z 12% na 40% " 3 mld warto[ rynkowa  120 mln majtku  (21 mln gotówka) Trzy rewolucje przemysBowe Trzy rewolucje przemysBowe -XVIII/XIX wiek  zastosowanie w procesie -XVIII/XIX wiek  zastosowanie w procesie produkcji nowych zródel energii produkcji nowych zródel energii - XIX/XX wiek  powstanie i rozwój nowych - XIX/XX wiek  powstanie i rozwój nowych [rodków transportu i komunikacji oraz [rodków transportu i komunikacji oraz opakowaD opakowaD - 1973 rok  zmiany technologiczne, polityczne, - 1973 rok  zmiany technologiczne, polityczne, regulacyjne i ekonomiczne inicjuj przej[cie do regulacyjne i ekonomiczne inicjuj przej[cie do kapitalo-intensywnej produkcji, szybki wzrost kapitalo-intensywnej produkcji, szybki wzrost standardów |yciowych, powstanie standardów |yciowych, powstanie zhierarchizowanych spólek, dynamiczny wzrost zhierarchizowanych spólek, dynamiczny wzrost efektywno[ci i standardów |yciowych, efektywno[ci i standardów |yciowych, nadprodukcja, przeinwestowanie nadprodukcja, przeinwestowanie Na rozwój korporacji istotny wpByw wywarBy cztery nastpujce cechy: - ograniczona odpowiedzialno[ inwestorów; - swoboda przepBywu kapitaBów (obrót walorami); - cechy wynikajce z uzyskania osobowo[ci prawnej, czyli siBy wynikajcej z atrybutów firmy, okresu i celu jej dziaBania; - scentralizowane zarzdzanie. Nadzór korporacyjny model podstawowy Shareholders Akcjonariusze SBaby nadzór " KapitaB wBasny " Prawo gBosu I do korporacyjny " Wybiera dyrektorów dywidendy pomniejsza Definicja: Spólka wpBywy kapitaBu Mechanizm, za do jego wBa[cicieli Rada dyrektorów pomoc którego i powiksza interesariusze ryzyko Raportuje i monitoruje raportuje spóBki akcjonariuszy wspóBpracuj ze Dobry nadzór mened|erowie sob i promuj korporacyjny swoje interesy zachca do Prawa w dodatkowych przypadku bankructwa KapitaB obcy inwestycji i pomniejsza koszt Wierzyciele kapitaBu 7 7 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 Czym jest nadzór korporacyjny? Trzy podej[cia Najszersza definicja skupia si na odpowiedzialno[ci spólki : Prawa akcjonariuszy Dobry nadzór korporacyjny Odpowiedzialno[ spoeczna spólki uwzgldnia wszystkich interesariuszy i odpowiedzialno[ spoeczn spólki Szersza definicja skupia si na Wyniki spólki wynikach : h Dobry nadzór warunkuje efektywno[/ rentowno[ spólki Wska definicja skupia si na Prawa akcjonariuszy warto[ci dla akcjonariuszy : Slaby nadzór powiksza koszt (ogranicza dostp do) kapitalu 8 8 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 Celem nadzoru korporacyjnego jest: " w ujciu szerokim: poszukiwanie i zapewnienie prorozwojowej równowagi pomidzy interesami wszystkich podmiotów zaanga|owanych w funkcjonowanie przedsibiorstwa (OECD, IBnGR) " w ujciu w|szym: skBonienie mened|erów do dziaBania w najlepszym interesie akcjonariuszy (Shleifer&Vishny, Keasey&Wright) W dalszych rozwa|aniach skupimy si na w|szym ujciu nadzoru korporacyjnego. NADZÓR KORORACYJNY - odnosi si do zasad dziaBania, procedur, systemów i struktur za pomoc których rada nadzorcza nadzoruje i kieruje dziaBaniami spóBki majc na wzgldzie interes akcjonariuszy. - stanowi instrument okre[lajcy i umo|liwiajcy efektywne relacje pomidzy czBonkami rady nadzorczej a dyrektorami spóBki oraz akcjonariuszami, którym sBu|. Nadzór korporacyjny obejmuje: " Wielko[, struktura ( czBonkowie) rady (nadzorczej) i jej komisje; " Sposób monitorowania i wybierania czBonków rad (nadzorczych) i komisji; " Prawa i obowizki czBonków rad nadzorczych i zarzdu; " Prawa i obowizki akcjonariuszy; " Zasady dziaBania i procedury dotyczce ksigowo[ci, prowadzenia audytów i sporzdzania raportów finansowych; " Zasady dziaBania i procedury dotyczce wynagrodzeD czBonków zarzdu. Znaczenie nadzoru korporacyjnego dla akcjonariuszy " Silny i skuteczny nadzór korporacyjny sBu|y za system kontroli i równowagi, który uwzgldnia interesy akcjonariuszy bez niepotrzebnego ograniczania funkcji zarzdu. " CEL  maksymalizacja dBugoterminowej warto[ci spóBki Z teoretycznego punktu widzenia& O ile sprawa w przypadku jednego wBa[ciciela jest stosunkowo prosta, o tyle w przypadku, gdy jest ich kilku, kwestie poszczególnych praw i obowizków wymagaj dodatkowego uregulowania w postaci kontraktu. ’! Teoria kontraktów Z teoretycznego punktu widzenia& Teoria kontraktów: Nie jest mo|liwe zawarcie umowy uwzgldniajcej wszystkie okoliczno[ci, jakie mog mie miejsce podczas realizacji kontraktu. Tzw.  kontrakty niekompletne Dodatkowo sam fakt zawarcia kontraktu wcale nie oznacza, |e strony bd postpowa zgodnie z zadeklarowanymi zobowizaniami. Z teoretycznego punktu widzenia& Mocodawca ponosi dodatkowe koszty (tzw.koszty agencji): aby zabezpieczy wBasne interesy " koszty konstrukcji kontraktów " koszty monitorowania i kontroli postpowania agenta " koszty zapewnienia zbie|no[ci interesów oraz bdce wynikiem zBych decyzji agenta " koszty utraconych korzy[ci inwestycyjnych (niewBa[ciwe decyzje inwestycyjne, zatrzymywanie wolnej gotówki) " koszty reorganizacji i bankructwa Z teoretycznego punktu widzenia& Teoria agencji: Agent (mened|er) z natury ma skBonno[ do oportunistycznych zachowaD, czyli maksymalizowania wBasnych korzy[ci kosztem Mocodawcy (wBa[ciciela). - Maksymalizacja korzy[ci pieni|nych i pozapieni|nych - NiewBa[ciwe gospodarowanie zasobami spóBki (relacja ryzyko-zysk) - Krótkowzroczno[ w zarzdzaniu - Uchylanie si od obowizków, pozostawanie na stanowisku pomimo braku kompetencji - W skrajnych wypadkach - nadu|ycia finansowe Z teoretycznego punktu widzenia& Obni|enie Wy|sza wycena Przestrzeganie kosztów przedsibiorstwa zasad nadzoru agencji i i lepsze wyniki korporacyjnego lepsze finansowe zarzdzanie Modele nadzoru korporacyjnego " Anglo-AmerykaDski (US/UK)  Separacja wlasno[ci i kontroli  Konflikt: mened|erowie vs. akcjonariusze  Dominacja rynku kapitaBowego w systemie finansowym " Kontynentalno - japoDski - Dominujcy akcjonariusz (rodzina) kontroluje spóBk - Konflikt: dominujcy vs. mniejszo[ciowy akcjonariusz - Dominacja banku w systemie finansowym Modele nadzoru korporacyjnego Anglo-AmeriykaDski Kontynentalno-jap  Impatient Capital  Patient Capital akcjonariusze akcjonariusze Firma (management) Firma Main Bank (management) Banki pracownicy Krytykowany za brak Krytykowany za krótkoterminow zyskowno[ odpowiedzialno[ci wobec i brak koncentracji na dlugo-terminowym akcjonariuszy i uwzgldnianie |daD wzro[cie rozproszonych akcjonariuszy 10 10 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 Model Anglo-AmerykaDski Model  zewntrzny (UK i US) " Rozproszona wBasno[ akcji " Du|a wBasno[ inwestorów instytucjonalnych " Prymat interesów akcjonariuszy sankcjonowany przez prawo " Nacisk na ochron inwestorów mniejszo[ciowych (regulacje) " Relatywnie du|e wymogi stawiane sprawozdawczo[ci " Dobrze uregulowany i pBynny rynek kapitaBowy " Niskie warto[ci wskaznika dBug/kapitaB wBasny " Banki dostarczaj kapitaBów krótkoterminowych i dystansuj si od klientów korporacji " Dobrze funkcjonujcy rynek kontroli korporacji " Jednowarstwowa struktura zarzdu Tablica 1.1 Cechy alternatywnych modeli zarzdzania spóBk Cecha Model Model anglo-amerykaDski (zewntrzny) kontynentalno-japoDski (wewntrzny) WBasno[ akcji rozproszona skoncentrowana Zaanga|owanie banku w operacje spóBki nieznaczne znaczne Krzy|owe posiadanie akcji nieznaczne znaczne Struktura zarzdu jednowarstwowa przewa|nie dwuwarstwowa WpBywy zarzdu du|e niewielkie Ochrona akcjonariuszy mniejszo[ciowych wa|na mniej istotna Legislacja w zakresie upadBo[ci nacisk na ochron przed wierzycielami nacisk na ochron wierzycieli Ksigowo[ i wymogi jawno[ci surowe mniej surowe Rynek kontroli spóBek aktywny sBaby Zachty kierownicze RozlegBe Niewielkie GAÓWNE DETERMINANTY ZMIAN NADZORU KORPORACYJNEGO " rosnca rola inwestorów instytucjonalnych " integracja rynków kapitaBowych " wzrost aktywno[ci akcjonariuszy " prywatyzacja Governance practices are important in selecting companies in which to invest  How important is corporate governance* relative to financial issues, e.g. profit performance and growth potential, in evaluating which companies you will invest in ? 100 % More important 15% Governance factors appear to be at least 56% if not more important 41% than financial issues Same in stock selection Less important 44% * Defined as effective boards of directors; broad disclosure, and strong rights and equal treatment for shareholders Western Europe Source: McKinsey Global Investor Opinion Survey on Corporate Governance, 2002 14 14 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 An overwhelming majority of investors are willing to pay a premium for well governed companies 100% No 22 % Corporate Governance Yes 78% increases long-term shareholder value Western Europe Source: McKinsey Global Investor Opinion Survey on Corporate Governance, 2002 15 15 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 Average premium investors would be willing to pay differs by country and regions % 50 Average 30% 41% Morocco 40 Egypt Average 22% Russia Average 22% Average 14% 30 China 25% Average 13% Turkey 24% Argentina Philippines 23% Poland South Africa Thailand 19% Mexico 20 22% Columbia Italy 19% Taiwan USA Spain Chile 11% Canada 18% 10 12% United Kingdom 0 E Europe/Africa Latin America Asia Western Europe Northern America Source: McKinsey Global Investor Opinion Survey on Corporate Governance, 2002 16 16 Kevin Campbell, University of Stirling, November 2005 W praktyce& Zdecydowana wikszo[ z badanych podmiotów (ponad 80%) zadeklarowaBa, |e byBaby skBonna zapBaci wicej za akcje spóBki z wdro|onymi dobrymi praktykami w zakresie organów zarzdzajco-kontrolnych. Zrednia warto[ dodatkowej premii wahaBa si w granicach 17,9% (Wielka Brytania) do 27,6% (Indonezja) Ale to tylko deklaracje& Midzy teori a praktyk& Je|eli znajdziemy dwie porównywalne spóBki: SpóBka A SpóBka B Niski poziom Wysoki poziom nadzoru korp. nadzoru korp. To: " inwestor bdzie gotów zapBaci wicej za akcje spóBki B. " spóBka B bdzie osiga lepsze wyniki finansowe ni| A.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
NADZÓR KORPORACYJNY 2
herdan a nadzór korporacyjny
Nadzór Korporacyjny 1 uzupełnione
Nadzór korporacyjny wykłady z poprzednich lat
NADZÓR KORPORACYJNY 3
Nadzór korporacyjny notatki
test nadzór korporacyjny
Ustawa o nadzorze nad rynkiem finansowym
KRAKOW OLSZANICA 31 PLAN STANOWISKA POPRAWKI MAJ 2014 WERSJA KONSERWATORSKA Z OBIEKTAMI Z
Nadzor sanit epidemiol

więcej podobnych podstron