NADZÓR SANITARNO 
NADZÓR SANITARNO 
EPIDEMIOLOGICZNY
EPIDEMIOLOGICZNY
W POLSCE
W POLSCE
Przygotowała:
Przygotowała:
Janina Rogalińska
Janina Rogalińska
Państwowa Inspekcja Sanitarna
Państwowa Inspekcja Sanitarna

Państwowa Inspekcja Sanitarna
Państwowa Inspekcja Sanitarna
(PIS, zwyczajowa nazwa: Sanepid) -
(PIS, zwyczajowa nazwa: Sanepid) -
wyspecjalizowana instytucja wykonująca
wyspecjalizowana instytucja wykonująca
zadania z zakresu zdrowia publicznego,
zadania z zakresu zdrowia publicznego,
poprzez sprawowanie kontroli i nadzoru
poprzez sprawowanie kontroli i nadzoru
nad warunkami higieny w różnych
nad warunkami higieny w różnych
dziedzinach życia. Inspekcja gromadzi
dziedzinach życia. Inspekcja gromadzi
również dane epidemiologiczne dotyczące
również dane epidemiologiczne dotyczące
niektórych chorób.
niektórych chorób.
Organizacja Państwowej Inspekcji
Organizacja Państwowej Inspekcji
Sanitarnej
Sanitarnej

Inspekcja Sanitarna została powołana w celu ochrony zdrowia przed
Inspekcja Sanitarna została powołana w celu ochrony zdrowia przed
wpływem czynników szkodliwych i uciążliwych, a w szczególności w celu
wpływem czynników szkodliwych i uciążliwych, a w szczególności w celu
zapobiegania powstawaniu chorób zakaz
nych i zawodowych.
zapobiegania powstawaniu chorób zakaz
nych i zawodowych.

Zajmuje się nadzorem nad warunkami:
Zajmuje się nadzorem nad warunkami:

higieny środowiska,
higieny środowiska,

higieny pracy w zakładach pracy,
higieny pracy w zakładach pracy,

higieny radiacyjnej,
higieny radiacyjnej,

higieny w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych,
higieny w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych,
szkołach wyższych oraz w ośrodkach wypoczynku,
szkołach wyższych oraz w ośrodkach wypoczynku,

zdrowotnymi żywności i żywienia,
zdrowotnymi żywności i żywienia,

higieny wypoczynku i rekreacji.
higieny wypoczynku i rekreacji.

Ponadto sprawuje nadzór nad stanem sanitarnym zakładów opieki
Ponadto sprawuje nadzór nad stanem sanitarnym zakładów opieki
zdrowotnej oraz przestrzeganiem zasad profilaktyki zakażeń szpitalnych.
zdrowotnej oraz przestrzeganiem zasad profilaktyki zakażeń szpitalnych.
Organizacja Państwowej Inspekcji
Organizacja Państwowej Inspekcji
Sanitarnej
Sanitarnej

Wykonywanie zadań polega na
Wykonywanie zadań polega na
sprawowaniu zapobiegawczego i
sprawowaniu zapobiegawczego i
bieżącego nadzoru sanitarnego oraz
bieżącego nadzoru sanitarnego oraz
prowadzeniu działalności zapobiegawczej i
prowadzeniu działalności zapobiegawczej i
przeciwepidemicznej w zakresie chorób
przeciwepidemicznej w zakresie chorób
zakaz
nych i innych chorób powodowanych
zakaz
nych i innych chorób powodowanych
warunkami środowiska
warunkami środowiska
Nadzór zapobiegawczy a nadzór
Nadzór zapobiegawczy a nadzór
bieżący
bieżący

Nadzór sprawowany jest przez Inspekcję z mocy ustawy nad
Nadzór sprawowany jest przez Inspekcję z mocy ustawy nad
wszelkimi podmiotami, których działalność może wywierać
wszelkimi podmiotami, których działalność może wywierać
skutki dla stanu higieny środowiska, zakładów pracy, szkół i
skutki dla stanu higieny środowiska, zakładów pracy, szkół i
uczelni, ośrodków sportowych lub rekreacyjnych, jednostek
uczelni, ośrodków sportowych lub rekreacyjnych, jednostek
organizacyjnych służby zdrowia oraz żywności, żywienia i
organizacyjnych służby zdrowia oraz żywności, żywienia i
przedmiotów użytku.
przedmiotów użytku.

W zależności od zamierzonego celu organy administracji
W zależności od zamierzonego celu organy administracji
sanitarnej mogą korzystać ze środków nadzoru
sanitarnej mogą korzystać ze środków nadzoru
prewencyjnego lub bieżącego.
prewencyjnego lub bieżącego.

Celem tego pierwszego jest niedopuszczenie do powstawania
Celem tego pierwszego jest niedopuszczenie do powstawania
zagrożeń sanitarnych. Drugi zmierza do weryfikacji
zagrożeń sanitarnych. Drugi zmierza do weryfikacji
prawidłowości spełniania norm, likwidacji nieprawidłowości i
prawidłowości spełniania norm, likwidacji nieprawidłowości i
rozpoznawania nowych z
ródeł ewentualnych zagrożeń dla
rozpoznawania nowych z
ródeł ewentualnych zagrożeń dla
zdrowia publicznego.
zdrowia publicznego.
Organizacja Państwowej Inspekcji
Organizacja Państwowej Inspekcji
Sanitarnej- Inspektorzy Sanitarni
Sanitarnej- Inspektorzy Sanitarni

Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o
Ustawa z dnia 14 marca 1985 r. o
Państwowej Inspekcji Sanitarnej określa
Państwowej Inspekcji Sanitarnej określa
zasady powoływania i odwoływania
zasady powoływania i odwoływania
państwowych inspektorów sanitarnych.
państwowych inspektorów sanitarnych.
Państwowym inspektorem sanitarnym, zgodnie z
Państwowym inspektorem sanitarnym, zgodnie z
art. 13 ustawy o Inspekcji Sanitarnej, może być
art. 13 ustawy o Inspekcji Sanitarnej, może być
osoba, która:
osoba, która:

jest obywatelem polskim,
jest obywatelem polskim,

ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta
ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta
w pełni z praw publicznych,
w pełni z praw publicznych,

jest lekarzem i uzyskała kierunkową specjalizację w
jest lekarzem i uzyskała kierunkową specjalizację w
trybie przewidzianym w odrębnych przepisach, albo
trybie przewidzianym w odrębnych przepisach, albo
uzyskała specjalizację z dziedziny medycyny lub
uzyskała specjalizację z dziedziny medycyny lub
ukończyła studia podyplomowe o kierunku zdrowia
ukończyła studia podyplomowe o kierunku zdrowia
publicznego lub zarządzanie w służbie zdrowia,
publicznego lub zarządzanie w służbie zdrowia,

swoją postawą daje rękojmie należytego wykonywania
swoją postawą daje rękojmie należytego wykonywania
zadań pracownika organu państwowego,
zadań pracownika organu państwowego,

posiada stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na
posiada stan zdrowia pozwalający na zatrudnienie na
określonym stanowisku.
określonym stanowisku.
Struktura organizacyjna i podporządkowanie
Struktura organizacyjna i podporządkowanie
w Państwowej Inspekcji Sanitarnej
w Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Obecnie zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Obecnie zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej
wykonują następujące organy:
wykonują następujące organy:
f& Główny Inspektor Sanitarny,
f& Główny Inspektor Sanitarny,
f& Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny,
f& Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny,
f& Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny,
f& Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny,
f& Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny dla
f& Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny dla
obszarów przejść granicznych drogowych,
obszarów przejść granicznych drogowych,
kolejowych, lotniczych, rzecznych i morskich,
kolejowych, lotniczych, rzecznych i morskich,
portów lotniczych i morskich oraz jednostek
portów lotniczych i morskich oraz jednostek
pływających na obszarze wód terytorialnych
pływających na obszarze wód terytorialnych
Struktura organizacyjna i podporządkowanie
Struktura organizacyjna i podporządkowanie
w Państwowej Inspekcji Sanitarnej
w Państwowej Inspekcji Sanitarnej

Ze struktury organizacyjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Ze struktury organizacyjnej Państwowej Inspekcji Sanitarnej
usunięty został portowy inspektor sanitarny, a wprowadzono nowy
usunięty został portowy inspektor sanitarny, a wprowadzono nowy
organ w postaci państwowego granicznego inspektora sanitarnego.
organ w postaci państwowego granicznego inspektora sanitarnego.

W związku z tym portowe stacje sanitarno-epidemiologiczne
W związku z tym portowe stacje sanitarno-epidemiologiczne
przejęte zostają przez właściwe stacje graniczne.
przejęte zostają przez właściwe stacje graniczne.

Nowy organ powołano wyłącznie do sanitarnego zabezpieczenia
Nowy organ powołano wyłącznie do sanitarnego zabezpieczenia
granic państwa, który to cel był dotychczas realizowany przez
granic państwa, który to cel był dotychczas realizowany przez
wojewodów i powiatowych inspektorów sanitarnych.
wojewodów i powiatowych inspektorów sanitarnych.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
Zgodnie z nowelizacją ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej
państwowi graniczni inspektorzy sanitarni zaczęli działać od
państwowi graniczni inspektorzy sanitarni zaczęli działać od
początku 2003 roku, a tym samym przestali funkcjonować portowi
początku 2003 roku, a tym samym przestali funkcjonować portowi
inspektorzy sanitarni.
inspektorzy sanitarni.
Główny Inspektorat Sanitarny
Główny Inspektorat Sanitarny

Główny Inspektorat Sanitarny ustala
Główny Inspektorat Sanitarny ustala
ogólne kierunki działania Państwowej
ogólne kierunki działania Państwowej
Inspekcji Sanitarnej. Inspektoratem
Inspekcji Sanitarnej. Inspektoratem
kieruje Główny Inspektor Sanitarny,
kieruje Główny Inspektor Sanitarny,
który jest centralnym organem
który jest centralnym organem
administracji rządowej podległym
administracji rządowej podległym
Ministrowi Zdrowia.
Ministrowi Zdrowia.
Organizacja Głównego Inspektora
Organizacja Głównego Inspektora
Sanitarnego:
Sanitarnego:

Departament Przeciwepidemiczny
Departament Przeciwepidemiczny

Departament Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia
Departament Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia

Departament Higieny Środowiska
Departament Higieny Środowiska

Departament Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia
Departament Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia

Departament Prawny
Departament Prawny

Departament Ekonomiczno-Administracyjny
Departament Ekonomiczno-Administracyjny

Biuro Dyrektora Generalnego
Biuro Dyrektora Generalnego

Biuro Głównego Inspektora
Biuro Głównego Inspektora

Wydział Informatyzacji
Wydział Informatyzacji

Samodzielne stanowisko d/s audytu.
Samodzielne stanowisko d/s audytu.
Rada Sanitarno-
Rada Sanitarno-
Epidemiologiczna
Epidemiologiczna

Organem doradczym i opiniodawczym Głównego Inspektora Sanitarnego w
Organem doradczym i opiniodawczym Głównego Inspektora Sanitarnego w
sprawach objętych zakresem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest
sprawach objętych zakresem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest
Rada Sanitarno-Epidemiologiczna.
Rada Sanitarno-Epidemiologiczna.

Powołuje się ją na okres trzech lat (art. 9 ust. 1).
Powołuje się ją na okres trzech lat (art. 9 ust. 1).

Składa się ona z przewodniczącego, sekretarza i 15 członków, których
Składa się ona z przewodniczącego, sekretarza i 15 członków, których
powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek
powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek
Głównego Inspektora Sanitarnego.
Głównego Inspektora Sanitarnego.

Jej członkami mogą być pracownicy nauki oraz osoby posiadające wybitne
Jej członkami mogą być pracownicy nauki oraz osoby posiadające wybitne
przygotowanie praktyczne z dziedziny sanitarno-epidemiologicznej.
przygotowanie praktyczne z dziedziny sanitarno-epidemiologicznej.

W pracach Rady, na zaproszenie Głównego Inspektora Sanitarnego, mogą
W pracach Rady, na zaproszenie Głównego Inspektora Sanitarnego, mogą
uczestniczyć przedstawiciele centralnych organów administracji rządowej,
uczestniczyć przedstawiciele centralnych organów administracji rządowej,
jednostek samorządu terytorialnego oraz związków zawodowych, organizacji
jednostek samorządu terytorialnego oraz związków zawodowych, organizacji
pracodawców i organizacji społecznych statutowo zajmujących się
pracodawców i organizacji społecznych statutowo zajmujących się
problemami sanitarno-epidemiologicznymi.
problemami sanitarno-epidemiologicznymi.
Terenowe organy Inspekcji
Terenowe organy Inspekcji
Sanitarnej
Sanitarnej

Terenowymi organami PIS są państwowi inspektorzy
Terenowymi organami PIS są państwowi inspektorzy
sanitarni, pod kierunkiem których działają stacje
sanitarni, pod kierunkiem których działają stacje
sanitarno-epidemiologiczne.
sanitarno-epidemiologiczne.

Stacje posiadają status zakładu opieki zdrowotnej.
Stacje posiadają status zakładu opieki zdrowotnej.

W każdym z województw działa wojewódzka stacja
W każdym z województw działa wojewódzka stacja
sanitarno-epidemiologiczna, której podlegają stacje
sanitarno-epidemiologiczna, której podlegają stacje
powiatowe i graniczne.
powiatowe i graniczne.

Każdą ze stacji kieruje odpowiednio:
Każdą ze stacji kieruje odpowiednio:
- państwowy wojewódzki inspektor sanitarny,
- państwowy wojewódzki inspektor sanitarny,
- państwowy powiatowy inspektor sanitarny,
- państwowy powiatowy inspektor sanitarny,
- państwowy graniczny inspektor sanitarny
- państwowy graniczny inspektor sanitarny
Wojewódzkie Stacje Sanitarno 
Wojewódzkie Stacje Sanitarno 
Epidemiologiczne w Polsce:
Epidemiologiczne w Polsce:

WSSE w Białymstoku WSSE w A
odzi
WSSE w Białymstoku WSSE w A
odzi

WSSE w Bydgoszczy WSSE w Olsztynie
WSSE w Bydgoszczy WSSE w Olsztynie

WSSE w Gdańsku WSSE w Opolu
WSSE w Gdańsku WSSE w Opolu

WSSE w Gorzowie Wlkp. WSSE w Poznaniu
WSSE w Gorzowie Wlkp. WSSE w Poznaniu

WSSE w Katowicach WSSE w Rzeszowie
WSSE w Katowicach WSSE w Rzeszowie

WSSE w Kielcach WSSE w Szczecinie
WSSE w Kielcach WSSE w Szczecinie

WSSE w Krakowie WSSE w Warszawie
WSSE w Krakowie WSSE w Warszawie

WSSE w Lublinie WSSE we Wrocławiu
WSSE w Lublinie WSSE we Wrocławiu
Resortowe inspekcje sanitarne
Resortowe inspekcje sanitarne

Dwa ministerstwa (MON oraz MSWiA)
Dwa ministerstwa (MON oraz MSWiA)
posiadają własne inspekcje sanitarne 
posiadają własne inspekcje sanitarne 
odpowiednio:
odpowiednio:

Wojskową Inspekcję Sanitarną oraz
Wojskową Inspekcję Sanitarną oraz

Państwową Inspekcję Sanitarną MSWiA.
Państwową Inspekcję Sanitarną MSWiA.
Kontrola sanitarna obejmuje :
Kontrola sanitarna obejmuje :

kontrolę dokumentacji zgłoszonej partii towaru,
kontrolę dokumentacji zgłoszonej partii towaru,

ustalenie, czy na skutek transportu nie doszło do
ustalenie, czy na skutek transportu nie doszło do
pogorszenia jakości zdrowotnej środków spożywczych,
pogorszenia jakości zdrowotnej środków spożywczych,

oględziny partii towaru,
oględziny partii towaru,

pobranie próbek i przeprowadzenie badań
pobranie próbek i przeprowadzenie badań
laboratoryjnych,
laboratoryjnych,

ustalenie czy sprowadzane materiały i wyroby
ustalenie czy sprowadzane materiały i wyroby
przeznaczone do kontaktu z żywnością spełniają normy
przeznaczone do kontaktu z żywnością spełniają normy
określone w przepisach o materiałach i wyrobach
określone w przepisach o materiałach i wyrobach
przeznaczonych do kontaktu z żywnością
przeznaczonych do kontaktu z żywnością