plik


ÿþBudowa, wystpowanie oraz aktywno[ farmakologiczna glikoglicerolipidów Jacek Achrem-Achremowicz1, Karolina Grabowska2, Marek Ellnain2 1 Katedra Surowców i Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego WydziaBu Technologii {ywno[ci Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona KoBBtaja w Krakowie 2 Katedra Farmakognozji Collegium Medium UJ w Krakowie Adres do korespondencji: Jacek Achrem-Achremowicz, Katedra Surowców i Przetwórstwa Owocowo-Warzywnego, ul. Balicka 122, 30-149 Kraków, tel./faks: 012 662 47 57, e-mail: mfachrem@cyf-kr.edu.pl natomiast  digalaktozylodiacyloglicerol  (DGDG) Structure, occurrence and pharmacological activity of glycoglycero­  zawierajcy dwie czsteczki galaktozy poBczone lipids · Glycoglycerolipids are predominant lipids in chloroplast where wizaniem 1’!6 ±-glikozydowym, stanowi okoBo 20% they play a fundamental role in photosynthesis. Different classes of lipidów chloroplastów. glycoglycerolipids have also been found in procaryotic cells and animal tissues. Galaktolipidy w fizjologicznym pH nie s zjoni- The biological functions, occurence and distribution of glycoglycerolipids are zowane, przez co s jedynymi lipidami obojtnymi an area of great interest and investigation. Recent studies have revealed their bBon tylakoidów. PozostaBe lipidy tych organelli  antifungal, antitumor, antibacterial, antileishmanial and antiinflammatory sulfochinowozylodiacyloglicerol (SQDG) i fosfatydy- activity. loglicerol (PG) przy fizjologicznym pH maj Badunki Keywords: glycoglycerolipids, antitumour activity, anti-inflammatory activity. ujemne [2]. Badania nad rol galaktoglicerolipidów w ro[li- © Farm Pol, 2009, 65(3): 184­191 nach zostaBy ostatnio uBatwione dziki odkryciu ge- nów kodujcych syntazy MGDG i DGDG, co pozwala na zbadanie funkcji tych czsteczek przez ró|ne eks- likoglicerolipidy s klas zBo|onych lipidów zbu- perymenty z mutacjami cz[ciowo lub caBkowicie po- Gdowanych z glicerolu oraz jednej lub wikszej zbawiajcymi te geny aktywno[ci. Dziki temu mo|na liczby czsteczek cukru i kwasow tBuszczowych. Gli- u ro[lin spowodowa fragmentaryczne lub prawie zu- cerol jest w nich poBczony z cukrem1 wizaniem peBne niedobory galaktolipidów [1]. glikozydowym, natomiast czsteczki kwasów tBusz- czowych wizaniami estrowymi z jedn lub pozo- staBymi dwiema grupami hydroksylowymi glicerolu (rycina 1). Ze wzgldu na tak budow glikoglicero- lipidy stanowi swoiste interfejsy (Bczniki) midzy [rodowiskiem wodnym i hydrofobowymi lipidami. Obecnie znana jest budowa i rozmieszczenie tych zwizków w przyrodzie, jednak rola, jak peBni nie jest do koDca wyja[niona. W[ród glikoglicerolipidów najbardziej rozpo- wszechnione s galaktoglicerolipidy (w skrócie na- zywane dalej galaktolipidami). S one gBównym skBadnikiem lipidów tylakoidów2 glonów i ro[lin wy|- szych, tote| s najcz[ciej wystpujcymi w przyro- dzie lipidami bBonowymi [1]. W ro[linach wy|szych wystpuj gBównie dwa typy galaktolipidów. Jeden z nich  monogalaktozylodiacyloglicerol (MGDG)  Rycina 1. Ogólny schemat budowy glikoglicerolipidów. R1, stanowi prawie poBow lipidów chloroplastów. Drugi R2  reszty kwasów tBuszczowych; Cuk  BaDcuch cukrowy 1 W omawianych przypadkach zawsze w formie glukopiranozylowej. 2 Pcherzykowatych struktur, bdcych podstawowym elementem budowy wewntrznej chloroplastów komórek ro[linnych. 184 Tom 65 · nr 3 · 2009 I N F O R M AC JA O L E KU Badania rentgenograficzne wykazaBy, |e ga- O-mirystoilo-1-O-(²-D-glukozylo)-sn-glicerol jest sub- laktolipidy wystpuj w strukturach kompleksów stratem ludzkiej lizosomalnej glukozyloceramidazy fotosyntetyzujcych, co sugeruje ich udziaB w tym (EC 3.2.1.45). U ssaków ten enzym rozkBada glukoce- procesie [2]. rebrozydy na glukoz i ceramidy a jego niedobór jest W warunkach stresu fizjologicznego, polegajce- zwizany z chorob Gauchera [4]. go na niedoborze fosforu w glebie, u ro[lin w bBonach Jedn z funkcji galaktoglicerolipidów jest sygna- pozaplastydowych wzrasta poziom digalaktozylo- lizacja zewntrzkomórkowa. Niedawno odkryto, |e diacyloglicerolu (DGDG). Zwizek ten, jako polarny, patogenne galaktoglicerolipidy z bakterii Borrelia prawdopodobnie cz[ciowo zastpuje fosfatydylo- burgdorferi, powodujcej u ludzi borelioz (chorob glicerol, dziki czemu odpowiednie wBa[ciwo[ci fazo- z Lyme), s rozpoznawane przez mysie komórki NKT we bBony lipidowej pozostaj niezaburzone. W DGDG niezmiennej linii V±14, i powoduj proliferacj tych dziki obecno[ci dwóch czsteczek galaktozy, polar- komórek. SiBa odpowiedzi obronnej zale|y od budo- no[  gBówki jest wiksza i w mieszaninach z wod wy patogennych glikolipidów, tj. od dBugo[ci i stop- tworzy fazy lamelarne L± (warstewkowe). Podobnie nia nienasycenia przyBczonych BaDcuchów kwasów do DGDG zachowuj si pozostaBe lipidy tylakoidów tBuszczowych [5]. Obecno[ galaktolipidów w nie- (SQDG i PG) i s zaliczane do lipidów tworzcych których patogenach mo|e by odpowiedzialna za in- dwuwarstw. Inaczej MGDG, tworzy fazy heksago- dukowanie pewnych chorób autoimmunogennych, nalne odwrócone (HII), z grupami polarnymi skierowa- jak zespóB Guillain-Barré. Wprawdzie gBównymi po- nymi do wntrza miceli lub struktury rurkowatej. We dejrzanymi o takie dziaBanie czsteczkami s gliko- wszystkich organizmach stosunek lipidów tworz- ceramidy, jednak nie jest tu wykluczona tak|e rola cych dwuwarstw do nietworzcych jej jest krytycz- glikoglicerolipidow [6]. ny dla prawidBowego faBdowania i wbudowywania w ni biaBek, jak rownie| ich odpowiedniego adreso- Zmodyfikowane glikoglicerolipidy wania w transporcie wewntrzkomórkowym [2]. Pro- porcja MGDG do DGDG jest w chloroplastach [ci[le Wprawdzie wikszo[ ro[linnych glikoglicerolipi- regulowana, co wpBywa na ich funkcjonowanie. Po- dów stanowi MGDG i DGDG, jednak poznano liczne twierdzono to, badajc mutanta Arabidopsis dgd1 zwizki pochodne, których rola fizjologiczna dla ro- o ograniczonej w 90% syntezie DGDG, u którego wy- [lin i potencjalne zastosowania medyczne s inten- stpowaBy zaburzenia importu biaBek prekursoro- sywnie badane. wych kierowanych do wntrza chloroplastów [2]. Pozbawione Busek nasiona owsa obok dominuj- WpByw glikolipidów na czynno[ bBon komórko- cego w[ród galaktolipidów DGDG i MGDG, zawieraj wych badano równie| u bakterii i wykazano, |e mono- tak|e inne galaktolipidy i ich pochodne. S to triga- glukozylodiacyloglicerol mógB cz[ciowo zastpowa laktozylodiacyloglicerol (TriGDG), tetragalaktozylodia- fosfatydyloetanoloamin (PE). {ywotno[ mutantow cyloglicerol (TetraGDG) oraz estolidy DGDG, TriGDG, bakterii Escherichia coli ze zmutowanym genem kodu- TertraGDG. Estolidy to galaktolipidy, w których grupy jcym kluczowy enzym odpowiedzialny za syntez PE hydroksylowe specyficznych hydroksykwasów tBusz-  syntez fosfatydyloserynow  byBa obni|ona. Mu- czowych s dodatkowo zestryfikowane. W nasionach tacja spowodowaBa tak|e zmniejszenie integralno[ci owsa tym hydroksykwasem jest kwas awenolowy komórek wskutek upo[ledzenia wielu innych funkcji czyli 15(R)-hydroksylinolowy. Jest on przyBczony do bBony. Wprowadzenie obcego dla E. coli monogluko- glicerolu w pozycji sn-2, a kolejna czsteczka kwasu zylodiacyloglicerolu, syntetyzowanego przez inn awenolowego jest powizana estrowo z grup 15-hy- bakteri Acholeplasma laidlawii znaczco poprawi- droksylow kwasu awenolowego poBczonego z gli- Bo funkcjonalno[ bBon, a przez to |ywotno[ E. coli cerolem (rycina 2). i funkcjonowanie wielu biaBek zale|nych od PE [3]. W owsie zidentyfikowano dotychczas mono- di- Glikoglicerolipidy wystpuj równie| u zwie- i triestolidy. Acznie estolidy stanowi ok. 30% galak- rzt. Najcz[ciej s to alkiloacylo-3-glikoglicerole. tolipidow wystpujcych w jdrach nasiennych owsa W tych lipidach jedna z grup hydroksylowych glice- [7]. Z kolei w rzodkiewniku pospolitym (Arabidopsis rolu tworzy poBczenie eterowe3 z alkoholem tBusz- thaliana) wystpuj inne ciekawe poBczenia galakto- czowym, zamiast estrowego z kwasem tBuszczowym. lipidowi, nazywane arabidopsydami. S to mono- lub Alkiloacyloglicerole wystpuj u ssaków w jdrach, digalaktoglicerolipidy, w których glicerol w pozycjach tkankach o[rodkowego ukBadu nerwowego, s te| sn-1 i sn-2 jest zestryfikowany pochodnymi kwasu obecne w ludzkiej [linie [4]. Niektóre diacyloglice- 12-okso-fitodienowego i jego dinor-pochodnej (kwa- roglikolipidy maj pewien stopieD topologiczne- su dinor-12-okso-fitodienowego) [8]. go podobieDstwa do cerebrozydów  pochodnych W innych badaniach wykryto równie| inne kwa- glikozylo-N-acylosfingozyny. PrzykBadowo 2,3-di- sy, tzw. ketolowe  12-okso-13-hydroksy-9(Z), 15(Z)- 3 Podobnie, jak w plazmogenach. Tom 65 · nr 3 · 2009 185 Rycina 2. Estolid monogalaktozylodiacyloglicerolu oktadekadienowy i 9-hydroksy-12-okso-10(E), Flokulozyna, analog glikoglicerolipidowy wyizolowany 15(Z)-oktadekadienowy oraz ich 16-wglowe analogi z grzyba Pseudozyma flocculosa Boekhout i Traquair, (dinor) [9]. Zwizki takie s prekursorami fitohormo- wykazaBa dziaBanie przeciwgrzybicze w badaniach in nów pochodnych kwasu jasmonowego (jasmonidów). vitro wobec takich patogenów grzybowych, jak Can- Ich biosynteza jest aktywowana m.in. pod wpBywem dida albicans, Candida glabrata, Candida lusitaniae, uszkodzeD mechanicznych lub patogenów bakteryj- Saccharomyces cerevisiae, Trichosporon asahii. Floku- nych. Arabidopsydy s prawdopodobnie magazynem lozyna dziaBaBa synergistycznie razem z amfoterycyn prekursorów jasmonidów, ale mog rownie| hamo- B, silnym antybiotykiem przeciwgrzybiczym, pozwa- wa rozwój grzybów, jak np. Botrytis cinerea [9]. lajc zmniejszy dawk toksycznej amfoterycyny B nawet wobec patogenów grzybowych dotychczas PrzeksztaBcenia glikoglicerolipidow uznawanych za oporne na ten antybiotyk (C. glabra- w przewodzie pokarmowym ta, C. lusitaniae). Istotny jest równie| fakt, i| flokulo- zyna nie wykazaBa dziaBania cytotoksycznego wobec Zarówno MGDG jak i DGDG s cz[ciowo trawio- ludzkich linii komórek nowotworowych (T24  pche- ne w przewodzie pokarmowym. W do[wiadczeniach rza moczowego, Rupp2  nerki, Lovo  jelita grubego, na szczurach wykazano, |e obydwa typy zwizków s HepG2  wtroby, HACAT  skóry, CHODOFF  nerki) szybko rozkBadane do wolnych kwasów tBuszczowych w st|eniach nawet do 250 ¼g/ml, podczas gdy am- i mono- lub digalaktozyloglicerolu (MGG, DGG). Z po- foterycyna B byBa toksyczna wobec tych linii ju| przy wodu braku ±-galaktozydazy, MGG ani DGG nie s da- st|eniach rzdu 4 ¼g/ml. Flokulozyna podawana ra- lej trawione w jelicie i nie wchBaniaj si z przewodu zem z amfoteryczn B dziaBaBa synergistycznie, znacz- pokarmowego. Galaktozyloglicerole te staj si do- nie obni|ajc jej MIC (najmniejsze st|enie dziaBajce piero substratami dla jelitowych bakterii fermentacyj- hamujco  ang. minimal inhibitory concentration), nych, znajdujcych si w ktnicy (jelicie [lepym). DGG nie zwikszajc przy tym jednak cytotoksyczno[ci jest równie| cz[ciowo rozkBadany w jelicie grubym do antybiotyku [12]. galaktozy i MGG [10]. U ssaków enzymy odszczepiajce z galaktolipidów kwasy tBuszczowe znajduj si gBów- Aktywno[ przeciwnowotworowa nie w soku trzustkowym  cielca pankreatyna tra- glikolipidów wi ok. 40% DGDG z oleju owsianego; DGDG stanowi w tym oleju 3% lipidów [11]. Korzystne dziaBanie galak- JapoDscy badacze wykazali, |e frakcja glikolipido- tozylogliceroli mo|e zatem wynika z ich od|ywczego wa szpinaku (Spinacia oleracea), zawierajca w swo- dziaBania na bakterie jelita grubego i [lepego [10]. im skBadzie MGDG, DGDG i SQDG ma potencjalne wBa[ciwo[ci przeciwnowotworowe. Zwizki te ha- Aktywno[ przeciwgrzybicza glikolipidow muj ±-polimeraz DNA [13] i wzrost komórek nowo- tworowych oraz wywieraj dziaBanie antyangiogenne Niektóre glikolipidy odznaczaj si dziaBaniem (hamuj tworzenie nowych naczyD krwiono[nych) przeciwgrzybiczym wobec wielu grzybów bd- w obrbie guza. Frakcja glikolipidowa szpinaku wy- cych niebezpiecznymi patogenami dla czBowieka. woBaBa supresj wzrostu nastpujcych linii ludzkich 4 GOPO. 186 Tom 65 · nr 3 · 2009 I N F O R M AC JA O L E KU komórek nowotworowych w badaniach in vitro: mie istotne znaczenie w prewencji tego rodzaju A-549 (nowotwór pBuca), BALL-1 (ostra biaBaczka schorzeD [17]. limfoblastyczna B), HeLa (nowotwór szyjki macicy), Podobn aktywno[ wobec wirusa EBV w bada- Molt-4 (ostra biaBaczka limfoblastyczna T), NUGC-3 niach in vitro wykazaBy równie| galaktolipidy wy- (nowotwór |oBdka) oraz linii mysich komórek no- izolowane z li[ci Citrus hystrix  ro[liny stosowanej wotworowych (nowotwór jelita grubego). Aktywno[ w tajskiej medycynie naturalnej [17] oraz sinic Phormi- przeciwnowotworow glikolipidowej frakcji szpina- dium tenue [18]. Ponadto galaktolipidy z Phormidium ku przebadano ponadto in vivo na myszach, którym tenue, nale|ce do grupy DGDG, skutecznie bloko- uprzednio wszczepiono podskórnie komórki nowo- waBy powstawanie brodawczaka (ang. papilloma) tworu jelita grubego. Glikolipidy szpinaku, podawa- indukowanego estrami forbolu oraz metylobenzo- ne per os w dawce 20 mg/kg masy ciaBa dziennie antracenem na skórze myszy [19]. Galaktolipidy po- znacznie zahamowaBy powstawanie nowych naczyD siadaj tak|e wBa[ciwo[ci indukujce apoptoz, które krwiono[nych w obrbie guza u myszy z zaindukowa- zostaBy udowodnione w badaniach in vitro na mysich nym nowotworem, w porównaniu z grup kontroln. liniach komórkowych (dzikie W2 i D3 z niefunkcjonal- Mo|na zatem wnioskowa o antyangiogennej aktyw- nymi genami bax i bak6). Zwizki te zostaBy wyizolo- no[ci tego rodzaju zwizków [14]. Istniej tak|e ba- wane z morskiego gatunku okrzemek Phaeodactylum dania dowodzce, |e za dziaBanie hamujce wzrost tricornutum i nale| do grupy MGDG. Nie jest dokBad- komórek nowotworowych in vitro mog odpowiada nie poznany mechanizm dziaBania tego typu zwiz- same MGG oraz DGG. Wykazano, i| diglukozyloglice- ków, ale badania nad nimi mog wyznaczy nowy rol samodzielnie okazaB si silniejszym inhibitorem kierunek w poszukiwaniach proapoptotycznych leków wzrostu komórek HM02 (gruczolakorak |oBdka) oraz przeciwnowotworowych [20]. DziaBanie takie wykazaB HepG2 (nowotwór wtroby) ni| w poBczeniu z kwa- tak|e w badaniach in vitro na ludzkich liniach komó- sami tBuszczowym [15]. rek nowotworu |oBdka SNU-1 SQDG. Zwizek ten do- WedBug niektórych badaczy MGDG mo|e tak|e dawany do hodowli komórek w st|eniu 100 ¼M/ml dziaBa chemoprewencyjnie przez hamowanie w ko- powodowaB ich [mier poprzez indukcj apoptozy, co mórkach nadmiernej produkcji tlenku azotu (NO). potwierdzaBa fragmentacja BaDcucha DNA wykryta DziaBanie to udowodniono w badaniach in vitro na na drodze cytometrii przepBywowej. Ostateczne po- komórkach RAW 264.7 (mysie makrofagi). Testowany twierdzenie mechanizmu dziaBania SQDG oraz ocena zwizek, 1,2-di-O-±-linolenoilo-3-O-²-D-galaktozylo- jego przydatno[ci jako [rodka chemioterapeutyczne- sn-glicerol (dlGG4), w znaczcy sposób zahamowaB go czy chemoprewencyjnego w nowotworach |oBd- wytwarzanie tlenku azotu w makrofagach RAW 264.7, ka wymaga jednak dalszych badaD [21]. stymulowanych lipopolisacharydem bakteryjnym. Istniej tak|e doniesienia o antymitotycznym dzia- Wykazano tak|e zdolno[ dlGG do  zmiatania NO Baniu gliceroglikolipidow. PrzykBadem mog by od- w warunkach in vivo. Tlenek azotu oraz jego metabo- kryte niedawno nigrikanozydy A i B wyizolowane lity s mutagenami, które mog powodowa deami- z zielenic Avrainvillea nigricans. Zwizki te, od pospo- nacj DNA oraz inaktywowa enzymy odpowiadajce licie wystpujcych w [wiecie ro[linnym i zwierzcym za napraw uszkodzonego BaDcucha DNA. Zwizki ha- gliceroglikolipidów, odró|nia wizanie eterowe, jakim mujce produkcj NO, bdz obni|ajce jego poziom oksylipiny s poBczone ze sob oraz z reszt galakto- w komórce mog zatem odegra istotn rol w che- zy. Aktywno[ antymitotyczna tych zwizków zosta- moprewencji chorób nowotworowych. Postulowane Ba wykazana w badaniach in vitro na ludzkich liniach s tak|e inne mechanizmy dziaBania przeciwnowo- komórkowych MCF-7 (nowotwór piersi) [22]. tworowego dlGG, m.in. wpByw na COX-2 (cyklook- sygenaz 2) oraz iNOS (indukowaln syntaz tlenku Aktywno[ przeciwzapalna glikolipidów azotu), enzymy odgrywajce istotn rol w procesie zapalenia [16]. W licznych badaniach wykazano mo|liwo[ zasto- Ponadto wykazano, |e MGDG szpinaku s inhi- sowania glikolipidów, jako czynników o aktywno[ci bitorami aktywacji wirusa EBV (Epstein-Barr Virus). przeciwzapalnej. Reakcja zapalna jest zBo|onym, dy- W przeprowadzonym te[cie in vitro na komorkach namicznym procesem, w którym uczestnicz komór- Raji5 induktorem aktywacji wirusa byBa teleocydy- ki ukBadu odporno[ciowego (leukocyty, makrofagi, na B. Wirus EBV jest odpowiedzialny m.in. za powsta- neutrofile), mediatory zapalenia (interleukiny, TNF7, wanie takich schorzeD, jak mononukleoza zakazna, histamina) oraz enzymy odpowiedzialne za tworzenie rak jamy nosowogardBowej czy chBoniak Burkitta. prostaglandyn oraz leukotrienów (cyklooksygenazy, Skuteczne blokowanie jego aktywacji mo|e zatem gBównie COX-2, oraz 5-lipooksygenaza  5-LX). 5 Linia komórek limfatycznych uzyskana z chBoniaka Burkitta. 6 Czyli niepodlegajcych apoptozie 7 Tumor Necrosis Factor  czynnik martwicy nowotworu. Tom 65 · nr 3 · 2009 187 Rycina 3. GOPO  przykBad digalaktozylodiacyloglicerolu (DGDG) Odkrycie frakcji galaktozylogliceroli zestryfikowa- [28]. Chemotaksja wielojdrzastych leukocytów (ang. nych kwasami mirystynowym, palmitynowym oraz PMNs  polymorphonuclear leukocytes), pobudzana 8-heksadecenowym w Phyllospongia foliascens, gb- ZAS (ang. zymosan-activated human serum) ulegBa ce morskiej z okolic Okinawy, byBo jednym z pierw- znaczcemu spadkowi po preinkubacji komorek PMNs szych doniesieD na temat aktywno[ci przeciwzapalnej z GOPO w st|eniach 100, 50, 10, 1 i 0,1 ¼g/ml. Najwik- glikoglicerolipidów [23]. sze obni|enie migracji (o 82%) wykazano dla leukocy- Dalsze badania wykazaBy istnienie zwizków o ana- tów preinkubowanych z GOPO w st|eniu 100 ¼g/ml. logicznej strukturze w[ród ro[lin wy|szych, od dawna Zastosowanie ni|szych st|eD galaktolipidu, 50, 10, 1 stosowanych jako surowce przeciwzapalne [24].W licz- i 0,1 ¼g/ml, spowodowaBo inhibicj migracji komórek nych badaniach zaobserwowano hamowanie reakcji odpowiednio o 77, 62, 64 i 7% [28]. zapalnej przez wycigi przygotowane z owoców dzi- Podobne wyniki osignito w kolejnym badaniu. kiej ró|y (Rosa canina) [25]. W analizach in vitro stwier- Galaktolipid podany w st|eniach 50, 25, 10, 1 ¼g/ml dzono, |e wycig heksanowy oraz dichlorometanowy hamowaB stymulowan ZAS chemotaksj leukocytów hamowaBy COX-1, COX-2 oraz LX, podczas gdy wy- odpowiednio o 99, 52, 62, 64%. Zastosowany w st- cig metanolowy wykazywaB aktywno[ antyoksy- |eniach 50 ¼g/ml i 100 ¼g/ml nie wywieraB toksycz- dacyjn [26]. Ponadto analizy przeprowadzone na nego wpBywu na PMNs [29]. zdrowych ochotnikach oraz osobach cierpicych na Przeprowadzono równie| ocen wpBywu galaktoli- chorob zwyrodnieniow stawów wykazaBy wpByw pidu GOPO na zmniejszanie reakcji oksydacyjnej leu- spo|ycia owoców dzikiej ró|y pochodzcych z duD- kocytów, tzw. wybuch tlenowy. Nadmierny napByw skich upraw na obni|anie parametrów leukocytów do ogniska zapalenia oraz generowanie zapalenia. Podanie preparatu dostar- przez nie znacznych ilo[ci wolnych rodników mo|e Glikoglicerolipidy s czonego przez firm Hyben Vital (Da- doprowadzi do destrukcji elementów strukturalnych klas zBo|onych lipidów nia), w dawce 45 g/dzieD przez okres stawów i jest jednym z czynników w etiopatogenezie zbudowanych z glicerolu oraz 28 dni spowodowaBo spadek pozio- choroby reumatoidalnej. Do analizy wykorzystano jednej lub wikszej liczby mu markera ostrej fazy stanu zapal- test chemiluminescencji po pobudzeniu PMNs opso- czsteczek cukru i kwasów nego (CRP), kreatyniny oraz redukcj nizowanym zymozanem. Preinkubacja leukocytów tBuszczowych. Glicerol jest chemotaksji leukocytów o blisko 60% z galaktolipidem w analizowanych st|eniach 10, 25 w nich poBczony z cukrem [27]. Dalsze badania in vitro wykazaBy, i 50 ¼g/ml spowodowaBa obni|enie generowania wol- wizaniem glikozydowym, |e najsilniejsz aktywno[ci hamuj- nych rodników odpowiednio o 37, 19 i 13% [29]. natomiast czsteczki c chemotaksj odznacza si wycig Efektem odkrycia galaktolipidu GOPO byBo wpro- kwasów tBuszczowych dichlorometanowy. Stwierdzono, |e wadzenie na polski rynek farmaceutyczny doustne- wizaniami estrowymi jednym ze skBadników odpowiedzial- go preparatu zawierajcego zmielone owoce rosncej z jedn lub pozostaBymi nych za przeciwzapaln aktywno[ w Danii dzikiej ró|y. Specyfik jest zalecany pacjen- dwiema grupami jest galaktolipid GOPO [(2S)-1,2-di-O- tom cierpicym na chorob zwyrodnieniow stawów. hydroksylowymi glicerolu. [(9Z,12Z, 15Z)-oktadeka-trienylo]-3- Producenci uwa|aj, |e skuteczno[ medykamentu O-²-D-galaktozyloglicerol] (rycina 3) jest zwizana z wysok zawarto[ci galaktolipidu. 188 Tom 65 · nr 3 · 2009 I N F O R M AC JA O L E KU Sugeruj, |e znaczna ilo[ GOPO wynika z zastosowa- podczas gdy deksametazon o 92%. Dalsze badania nia specjalnego procesu suszenia surowca [29]. wykazaBy niewielki wpByw DGDG na redukcj obrz- W ostatnich latach, w Danii i Norwegii przeprowa- ku uszu myszy indukowanego jednorazowym dzia- dzono randomizowane badania kliniczne, majce na Baniem TPA. Inugalaktolipid A podany miejscowo, celu ocen skuteczno[ci i bezpieczeDstwa stosowa- w dawce 0,5 mg/ucho nie osignB nawet 50% inhi- nia standaryzowanego preparatu z owoców dzikiej bicji stanu zapalnego. Ponadto nie wykazywaB ak- ró|y wobec placebo [30 32]. Poddano metaanalizie tywno[ci in vivo, w modelach zapalenia wywoBanych badania opublikowane w latach 2003 2005, w któ- podaniem kwasu arachidonowego oraz podskórnym rych wziBo udziaB Bcznie 306 osób z lekk i ci|k wstrzykniciem karageniny. Wyniki przytoczonych postaci choroby zwyrodnieniowej stawów. Bada- badaD sugeruj, |e inugalaktolipid A podawany miej- no gBównie osoby cierpice na zwyrodnienie w obr- scowo ma niewielk aktywno[ hamujc ostry stan bie stawu kolanowego (61,4% ). Zrednia wieku w[ród zapalny. Zastosowany wielokrotnie jednak skutecz- pacjentów wynosiBa 65,6 lat. Badania trwaBy 3 lub 4 nie zapobiega rozwojowi zapalenia, dlatego mo|e miesice, w czasie których osobom podawano stan- by wykorzystywany w miejscowym leczeniu prze- daryzowany preparat z owoców ró|y (Hyben Vital, Da- wlekBych stanów zapalnych skóry, w których docho- nia) w dawce 5 g/dzieD lub placebo. W grupie chorych dzi do kumulacji neutrofili [34]. uczestniczcych w analizach, w porównaniu z grup Niedawno wykazano równie| aktywno[ prze- kontroln (placebo), stwierdzono redukcj bólu sta- ciwzapaln dla gliceroglikolipidów z nadziemnych wów. Wielko[ efektu (ES) wyniosBa 0,37, co [wiadczy cz[ci Euphorbia nicaeensis. Anali- o umiarkowanej redukcji bólu, przy przedziale ufno- za struktury zwizków pozwoliBa na [ci (CI): 0,13-0,60, (p=95%). Efekt zaobserwowano okre[lenie ich struktury jako: (2S)- W[ród glikoglicerolipidów u 61,4% osób przyjmujcych preparat. Sprawdzano 2,3-O-di-(9,12, 15-oktadekatrienoilo)- najbardziej równie| wpByw podawania specyfiku z ró|y na u|y- O-²-Dgalaktozylo-glicerol (MGDG-1), rozpowszechnione s cie [rodków przeciwbólowych przez pacjentów do- (2S)-2,3-O-di-(heksadekanoilo)-O-²-D- galaktoglicerolipidy tknitych chorob. Stwierdzono zmniejszenie u|ycia galaktozyloglicerol (MGDG-2), (2S)-2,3- (w skrócie nazywane dalej analgetyków (ES = 0,28, CI: 0,05 0,51, p=95%)  re- O-di-(9,12,15-oktadekatrienoilo)- galaktolipidami). S one dukcja u|ycia leków byBa znaczca jedynie w grupie 1-O-[±-D-galaktozylo-(1 ’!6 )-O- gBównym skBadnikiem pacjentów cierpicych na wczesn faz choroby. Po- ²-D-galaktozylo]-glicerol (DGDG), lipidów tylakoidów glonów nadto zaobserwowano bardzo dobr tolerancj pre- (2S)-3-O-(9, 12, 15-oktadekatrienoilo)- i ro[lin wy|szych, tote| s paratu. DziaBania niepo|dane w grupie przyjmujcej O-²-D-galaktozylo]-glicerol (MGMG-1), najcz[ciej wystpujcymi preparat byBy takie same, jak w grupie placebo. Nale- (2S)-3-O-(9, 12-oktadekadienoilo)-O-²- w przyrodzie lipidami |y jednak zaznaczy, |e przeprowadzone analizy byBy D-galaktozylo]-glicerol (MGMG-2). Ak- bBonowymi. krótkoterminowe i dotyczyBy okresu 3-4 miesicy. Ba- tywno[ przeciwzapaln zbadano in dania wykazaBy umiarkowan, lecz klinicznie znacz- vivo, na podstawie testu obrzku ucha c skuteczno[ preparatu z owoców duDskiej dzikiej myszy indukowanego olejem krotonowym. Wyizolowa- ró|y w redukcji bólów kostnych u pacjentów z choro- ne glikoglicerolipidy podawano miejscowo w dawce 1 b zwyrodnieniow stawów [33]. ¼M/cm2. Równocze[nie zastosowano indometacyn Obecno[ glikolipidów o dziaBaniu przeciwza- w dawce 0,25 ¼M/cm2 jako lek referencyjny. Najaktyw- palnym stwierdzono równie| w omanie lepkim Inu- niejszy okazaB si MGDG-1, który hamowaB stan zapalny la viscosa. Jednym z aktywnych skBadnikow okazaB o 92%, podczas gdy indometacyna tylko o 48,6%. Po- si DGDG (1-Oheksadekanoilo-2-O-(9Z,12Z, 15Z-ok- zostaBe glikoglicerolipidy w mniejszym stopniu hamo- tadekatrienoilo)-3-O-[±-D-galaktozylo(1 ’!6 )-O-²-D- waBy obrzk zapalny. MGDG-2 o 65%, DGDG o 82,9%, galaktozylo]-glicerol), okre[lony jako inugalaktolipid A. a MGMG-1 i MGMG-2 o 61% [35]. Zaobserwowano, |e wyizolowany DGDG wykazywaB Obecno[ MGDG-1 orazMGMG-1 stwierdzono znaczn aktywno[ w modelu przewlekBego zapa- tak|e w innych gatunkach z rodziny Euphorbiace- lenia skóry indukowanego przez TPA (13-octan-12- ae, m.in. Euphorbia peplis [35]. Z ro[liny tej wy- O-tetradekanoiloforbolu). Aplikowany miejscowo izolowano ponadto DGDG  (2S)-2,3-O-di-(9,12, w dawce 0,5 mg/ucho dwa razy dziennie przez 4 dni 15-oktadekatrienoilo)- 1-O-[±-D-galaktozylo-(1 ’!6 )- hamowaB odczyn zapalny o 97%. ZapobiegaB m.in. O-²-D-galaktozylo]-glicerol. DGDG aplikowany powstawaniu obrzku, kumulacji leukocytów oraz miejscowo w dawce 1 ¼M/cm2 ujawniB znaczc ak- hiperplazji naskórka. Porównywalny efekt uzyskano tywno[ w modelu zapalenia indukowanego olejem stosujc deksametazon w dawce 0,05 mg/ucho, który krotonowym. Galaktolipid zmniejszaB obrzk uszu wykazywaB inhibicj o 92%. W badaniu analizowano myszy o 82,9%, podczas gdy podanie leku referencyj- równie| wpByw DGDG na aktywno[ mieloperoksyda- nego  indometacyny w dawce 0,25 ¼M/cm2 powodo- zy (MPO), która jest gBównym enzymem zwizanym waBo redukcj obrzku jedynie o 48,6% [36]. Zwizki z pobudzeniem czynno[ci metabolicznej neutrofili. o analogicznej strukturze i aktywno[ci, m.in. 1-O-(²- Wykazano, |e inugalaktolipid A hamuje enzym o 84%, D-glukozylo)-3-heksadekanoiloglicerol (MGMG), Tom 65 · nr 3 · 2009 189 1-O-(²-D-glukozylo)-3-heksadekanoilo-2-(oktadeka- reszt kwasu dekadowego przy atomie sn-1 glicero- 9 Z,12 Z, 15 Z-trienoilo)glicerol (MGDG) oraz 1-O-(²- lu byBy bardzo aktywne wobec S. aureus, E. faecalis D-glukozylo)-2,3-di(oktadeka-9 Z,12 Z, 15 Z-trienoilo) i B. subtilis, nie wykazujc przy tym aktywno[ci wo- glicerol (MGDG), odkryto równie| w E. cyparissias bec M. tuberculosis [41]. [37, 38]. Aktywno[ przeciwbakteryjn wobec E. faeca- Skuteczno[ w modelu obrzku ucha myszy wy- lis wykazaB tak|e spongilipid wyizolowany z gb- woBanego olejem krotonowym wykazano równie| ki gatunku Spongia hispida. Zwizek ten nale|y do dla MGDG i DGDG z sinic Phormidium ETS-05. Po 72 grupy MGMG i jest 1-palmitylo-3-²-D-galaktozylo- godzinach 2% MGDG redukowaB obrzk ucha o 53%, sn-glicerolem [42]. podczas gdy 2% DGDG o 43%. Analiza struktury Z krasnorostu Hydrolithon reinboldii wyizolowano MGDG ujawniBa 30% udziaB kwasu ste- litonozyd (ang. lithonoside)  zwizek o umiarkowa- arydonowego. Podczas dalszych ba- nej aktywno[ci antyneoplastycznej (IC50 = 19,8 ¼M) Jedn z funkcji daD zaobserwowano, |e 1% MGDG po i sBabej przeciwmalarycznej (IC50 = 72 ¼M). Po okre[le- galaktoglicerolipidów 24 godzinach hamowaB obrzk ucha niu jego struktury okazaBo si, |e jest to galaktolipid jest sygnalizacja myszy wywoBany olejem krotonowym z do[ typowymi kwasami tBuszczowymi  palmity- zewntrzkomórkowa. o 19,1%, podczas gdy uwodorniony nowym i arachidonowym (1-O-(palmitoilo)-2-O-(5Z, Niedawno odkryto, MDGD tylko o 5,9%. Autorzy badaD 8Z, 11Z, 14Z-eikozatetraenoilo)-3-O-²-D-galaktozylo- |e patogenne sugeruj istnienie zale|no[ci midzy glicerol) [43]. galaktoglicerolipidy stopniem nasycenia kwasu tBuszczo- z bakterii Borrelia wego budujcego glikolipid a siB jego Podsumowanie burgdorferi, powodujcej dziaBania przeciwzapalnego [39]. u ludzi borelioz powoduj Glikoglicerolipidy stanowi obszern klas lipi- proliferacj pewnego rodzaju Inne profile aktywno[ci dów o do[ zró|nicowanej strukturze. Analizujc mysich komórek NKT. SiBa glikolipidów zgromadzone dane stwierdzono, |e aktywno[ far- odpowiedzi obronnej zale|y makologiczna tych zwizków jest bardzo ró|norod- od budowy patogennych Badania przeprowadzone przez in- na, co czyni je interesujcym obiektem dalszych glikolipidów, tj. od dBugo[ci dyjskich uczonych wykazaBy, |e gliko- badaD. Nale|y jednak pamita, |e wikszo[ eks- i stopnia nienasycenia lipidy mog okaza si skutecznym perymentów majcych na celu zdeterminowanie przyBczonych BaDcuchów [rodkiem w walce z paso|ytem czBo- aktywno[ci farmakologicznej glikoglicerolipidów kwasów tBuszczowych. wieka i zwierzt  pierwotniakiem przeprowadzono w warunkach in vitro, zatem nie- Obecno[ galaktolipidów Leishmania donovani. Z gatunku De- zbdne s dalsze badania, majce na celu okre[le- w niektórych patogenach smodium gangeticum wyizolowano nie przydatno[ci tych zwizków w terapii ró|nego mo|e odpowiada za glikolipid zawierajcy w cz[ci cukro- rodzaju schorzeD. Wyjtkiem s tu badania klinicz- indukowanie niektórych wej grup aminow poBczon z glu- ne dotyczce preparatu zawierajcego galaktolipid chorób autoimmunogennych, koz (aminoglukoglicerolipid). Zwizek GOPO, które przeprowadzono na ludziach. Sku- jak zespóB Guillain-Barré. ten w badaniach in vitro przeprowa- teczno[ preparatu w redukcji bólów zwyrodnie- dzonych na makrofagach chomika za- niowych stawów oceniono jako umiarkowan, ale infekowanych tym pierwotniakiem, znaczc klinicznie. Istotny jest jednak fakt, |e ga- w znacznym stopniu zahamowaB rozwój amastygo- laktolipidy nie wchBaniaj si z przewodu pokarmo- tów  wewntrzkomórkowych form paso|yta. Wyka- wego ssaków, lecz s cz[ciowo trawione do MGG zano, |e indukuje wytwarzanie tlenku azotu, który i DGG, bdcych substratami fermentacji bakteryj- niszczy amastygoty wewntrz makrofagów [40]. nej w okr|nicy. Zasadne wydaje si zatem rozwa- WedBug wBoskich badaczy glikolipidy wykazuj |enie alternatywnych dróg podania tego rodzaju aktywno[ przeciwbakteryjn, przy czym jest ona zwizków. w du|ej mierze zale|na od rodzaju kwasu tBusz- czowego, jakim zestryfikowany jest glicerol przy Przyjto: 2008.12.19 · Zaakceptowano: 2009.01.22 atomach wgla 1 i 2. Zsyntetyzowano kilkana[cie pochodnych 1,2-O-diacyl-3-O-²-D-galaktozylowych, Pi[miennictwo których aktywno[ przeciwbakteryjn zbadano in 1. Hölzl G., Dörmann P.: Structure and function of glycoglycerolipids in vitro wobec ró|nych szczepów bakterii patogennych plants and bacteria, Prog. Lipid Res. 2007, 46 (5), 225-243. dla czBowieka, m. in. S. aureus, E. coli, P. aeruginosa, 2. Dörmann P., Benning C.: Galactolipids rule in seed plants, Trends B. subtilis, M. tuberculosis. Wykazano, i| najwiksz Plant Sci. 2002, 7 (3), 112-118. 3. Wikström M., Xie J., Bogdanov M. i wsp.: Monoglucosyldiacylglyce- aktywno[ci przeciwbakteryjn wobec B. subtilis, rol, a Foreign Lipid, Can Substitute for Phosphatidylethanolamine in M. tuberculosis oraz S. aureus cechuj si glikolipidy Essential Membrane-associated Functions in Escherichia coli, The Jo- urnal of Biological Chemistry 2004, 279 (11), 10484-10493. majce reszt kwasu oktanowego przy atomie w- 4. Glew R., Gopalan V., Hubbell C. i wsp.: 2, 3-di-O-tetradecyl-1-O-(²- gla sn-1 glicerolu oraz nienasycony kwas tBuszczo- D-glucopyranosyl)-sn-glycerol is a substrate for human glucocere- wy przy atomie sn-2. Z kolei glikolipidy zawierajce brosidase., Biochem. J. 1991, 274, 557-563. 190 Tom 65 · nr 3 · 2009 I N F O R M AC JA O L E KU 5. Kinjo Y., Tupin E., Wu D. i wsp.: Natural killer T cells recognize diacyl- a Potential Anti-Inflammatory and Antitumor Agent, J. Food Lipids glycerol antigens from pathogenic bacteria, Nat. Immunol. 2006, 7, 2007, 14 (3), 272-279. 978-986. 25. Deliorman Orhan D., Harteviolu A., Küpeli E. i wsp.: In vivo anti- 6. Klement M., Ojemyr L., Tagscherer K. i wsp.: A processive lipid glyco- inflammatory activity of the crude extract and fractions from Rosa syltransferase in the small human pathogen Mycoplasma pneumo- canina L. fruits, J. Ethnopharmacol. 2007, 112 (2), 394-400. niae: involvement in host immune response, Mol. Microbiol. 2007, 26. Wenzig E., Widowitz U., Kunert O. i wsp.: Phytochemical composi- 65 (6), 1444-1457. tion and in vitro pharmacological activity of two rose hip (Rosa ca- 7. Moreau R., Doehlert D., Welti R. i wsp.: The Identification of Mono-, nina L.) preparations, Phytomedicine 2008, 15 (10), 826-835. Di-, Tri-, and Tetragalactosyl-diacylglycerols and their Natural Esto- 27. Winther K., Rein E., Kharazmi A.: The anti-inflammatory properties lides in Oat Kernels, Lipids 2008, 43 (6), 533-548. of rose-hip, Inflammopharmacology 1999, 7 (1), 63-68. 8. Hisamatsu Y., Goto N., Sekiguchi M. i wsp.: Oxylipins arabidopsides 28. Larsen E., Kharazmi A., Christensen L. i wsp.: An Antiinflammatory C and D from Arabidopsis thaliana, J. Nat. Prod. 2005, 68 (4), 600- Galactolipid from Rose Hip (Rosa canina) that Inhibits Chemotaxis 603. of Human Peripheral Blood Neutrophils In Vitro, J. Nat. Prod. 2003, 9. Kourtchenko O., Andersson M., Hamberg M. i wsp.: Oxo-Phytodie- 66 (7), 994-995. noic Acid-Containing Galactolipids in Arabidopsis: Jasmonate Signa- 29. Kharazmi A., Laboratory and preclinical studies on the anti- ling Dependence, Plant Physiology 2007, 145 (4), 1658. inflammatory and anti-oxidant properties of rosehip powder  10. Sugawara T., Miyazawa T.: Digestion of plant monogalactosyldia- Identification and characterization of the active component GOPO®, cylglycerol and digalactosyldiacylglycerol in rat alimentary canal, J. Osteoarthritis Cartilage 2008, 16, 5-7. Nutr. Biochem. 2000, 11 (3), 147-152. 30. Rein E., Kharazmi A., Winther K.: A herbal remedy, Hyben Vital 11. Moreau R., Hicks K.: The in vitro hydrolysis of phytosterol conjuga- (stand. powder of a subspecies of Rosa canina fruits), reduces pain tes in food matrices by mammalian digestive enzymes, Lipids 2004, and improves general wellbeing in patients with osteoarthritis? 39 (8), 769-776. 12. Mimee B., Labbe C., Pelletier R. i wsp.: Antifungal Activity of Floccu- A double-blind, placebo-controlled, randomised trial, Phytomedici- losin, a Novel Glycolipid Isolated from Pseudozyma flocculosa, An- ne 2004, 11 (5), 383-391. timicrob. Agents Chemother. 2005, 49 (4), 1597-1599. 31. Winther K., Apel K., Thamsborg G.: A powder made from seeds 13. Kuriyama I., Musumi K., Yonezawa Y. i wsp.: Inhibitory effects of gly- and shells of a rose-hip subspecies (Rosa canina) reduces symp- colipids fraction from spinach on mammalian DNA polymerase ac- toms of knee and hip osteoarthritis: a randomized, double-blind, tivity and human cancer cell proliferation, J. Nutr. Biochem. 2005, 16 placebo-controlled clinical trial, Scand. J. Rheumatol. 2005, 34 (4), (10), 594-601. 302 308. 14. Maeda N., Kokai Y., Ohtani S. i wsp.: Anti-Tumor Effect of Orally Ad- 32. Warholm O., Skaar S., Hedman E. i wsp.: The Effects of a Standardi- ministered Spinach Glycolipid Fraction on Implanted Cancer Cells, zed Herbal Remedy Made from a Subtype of Rosa canina in Patients Colon-26, in Mice, Lipids 2008, 43 (8), 741-748. with Osteoarthritis: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Control- 15. Ramm W., Schatton W., Wagner-Döobler I. i wsp.: Diglucosyl-glyce- led Clinical Trial, Curr. Ther. Res. Clin. Exp. 2003, 64 (1), 21-31. rolipids from the marine sponge-associated Bacillus pumilus stra- 33. Christensen R., Bartels E., Altman R. i wsp.: Does the hip powder of in AAS3: their production, enzymatic modification and properties, Rosa canina (rosehip) reduce pain in osteoarthritis patients?  A me- Appl. Microbiol. Biotechnol. 2004, 64 (4), 497-504. ta-analysis of randomized controlled trials, Osteoarthritis Cartilage 16. Hou C., Chen Y., Wu J. i wsp.: A Galactolipid Possesses Novel Cancer 2008, 16 (9), 965-972. Chemopreventive Effects by Suppressing Inflammatory Mediators 34. MaHez S., Del Carmen Recio M., Gil I. i wsp.: A Glycosyl Analogue of and Mouse B16 Melanoma, Cancer Res. 2007, 67 (14), 6907-6915. Diacylglycerol and Other Antiinfiammatory Constituents from Inu- 17. Wang R., Furumoto T., Motoyama K. i wsp.: Possible Antitumor Pro- la viscosa, J. Nat. Prod. 1999, 62, 601-604. moters in Spinacia oleracea (Spinach) and Comparison of their Con- 35. Cateni F., Falsone G., Zilic J. i wsp.: Glyceroglycolipids from Euphor- tents among Cultivars, Biosci., Biotechnol., Biochem. 2002, 66 (2), bia nicaeensis All. with antiinflamatory activity, Arkivoc 2004, 5, 54- 248-254. 18. Shirahashi H., Murakami N., Watanabe M., et al., Isolation and iden- 65. tification of anti-tumor-promoting principles from the fresh-water 36. Ivanova A., Khozin-Goldberg I., Kamenarska Z. i wsp.: Lipophylic cyanobacterium Phormidium tenue, Chem. Pharm. Bull. 1993, 41 (9), Compounds from Euphorbia peplis L.  a Halophytic plant from the 1664-1666. Bulgarian Black Sea Coast., Z. Naturforsch. Sect. C, Biosci. 2003, 58 19. Tokuda H., Nishino H., Shirahashi H. i wsp.: Inhibition of 12-Otetra- (11/12), 783-788. decanoylphorbol-13-acetate promoted mouse skin papilloma by di- 37. Cateni F., Falsone G., Zilic J.: Terpenoids and Glycolipids from Euphor- galactosyl diacylglycerols from the fresh water cyanobacterium biaceae, Mini-Rev. Med. Chem. 2003, 3, 425-437. Phormidium tenue, Cancer Lett. 1996, 104 (1), 91-95. 38. Shi Q., Su X., Kiyota H.: Chemical and Pharmacological Research of 20. Andrianasolo E., Haramaty L., Vardi A. i wsp.: Apoptosis-Inducing Ga- the Plants in Genus Euphorbia, Chem. Rev. 2008, 108, 4295-4327. lactolipids from a Cultured Marine Diatom, Phaeodactylum tricor- 39. Bruno A., Rossi C., Marcolongo G. i wsp.: Selective in vivo anti- nutum, J. Nat. Prod. 2008, 71, 1197-1201. inflammatory action of the galactolipid monogalactosyldiacylgly- 21. Quasney M., Carter L., Oxford C. i wsp.: Inhibition of proliferation cerol, Eur. J. Pharmacol. 2005, 524 (1-3), 159-168. and induction of apoptosis in SNU-1 human gastric cancer cells by 40. Mishra P., Singh N., Ahmad G. i wsp.: Glycolipids and other consti- the plant sulfolipid, sulfoquinovosyldiacylglycerol, J. Nutr. Biochem. tuents from Desmodium gangeticum with antileishmanial and im- 2001, 12 (5), 310-315. munomodulatory activities, Bioorg. Med. Chem. Lett. 2005, 15 (20), 22. Williams D., Sturgeon C., Roberge M. i wsp.: Nigricanosides A and 4543-4546. B, Antimitotic Glycolipids Isolated from the Green Alga Avrainvillea 41. Cateni F., Bonivento P., Procida G. i wsp.: Chemoenzymatic synthe- nigricans Collected in Dominica, J. Amer. Chem. Soc. 2007, 129 (18), sis and antimicrobial activity evaluation of monogalactosyl diglyce- 5822-5822. rides, Eur. J. Med. Chem. 2008, 43 (1), 210-221. 23. Kikuchi H., Tsukitani Y., Manda T. i wsp.: Marine Natural Products. 42. Pettit G., Bond T., Herald D. i wsp.: Isolation and structure of spon- X. Pharmacologically Active Glycolipids from the Okinawan Marine gilipid from the Republic of Singapore marine porifera Spongia cf. Sponge Phyllospongia foliascens (PALLAS), Chem. Pharm. Bull. 1982, hispida, Can. J. Chem. 1997, 75 (6), 920-925. 30 (10), 3544-3547. 24. Larsen E., Christensen L.: Common Vegetables and Fruits as a Sour- 43. Jiang R., Hay M., Fairchild C. i wsp.: Antineoplastic unsaturated fat- ce of 1, 2-di-O-±-linolenoyl-3-O-²-D-Galactopyranosyl-sn-Glycerol, ty acids from Fijian macroalgae, Phytochem. 2008, 69, 2495-2500. Tom 65 · nr 3 · 2009 191

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Alergie polekowe oraz ich farmakoterapia
WYSTĘPOWANIE ORAZ CZYNNIKI RYZYKA OBRZĘKU CHÅONNEGO
0202 04 03 2009, wykład nr 2 , Budowa i funkcje błony komórkowej oraz transport przez błony(1)
6) Wyznaczanie stałej Michaelisa Menten (Km), Vmax oraz określanie typu inhibicji aktywności fosfata
Rola żywienia i aktywności fizycznej w zapobieganiu nadwadze i otyłości oraz przewlekłym chorobom ni
Aktywność fizyczna i jakość życia po endoprotezoplastyce bezcementowej oraz kapoplastyce stawu biodr
Występowanie pasterelozy w stadach drobiu oraz charakterystyka wyizolowanych szczepów Pasteurella sp
Budowa metali i stopów oraz ich właściwości
Aktywność ruchowa a występowanie infekcji górnych dróg oddechowych u osób w starszym wieku
2Procesy emocjonalne, zab aktywności oraz świadomości
10) Ilościowe oznaczenie glikogenu oraz badanie niektórych jego właściwości
budowa lunety?lowniczej
Budowa robotow dla poczatkujacych budrob
Makroskopowa budowa mięśnia
Budowanie wizerunku firmy poprzez architekturÄ™

więcej podobnych podstron