10427

społeczeństw w tradycyjnych strukturach symbolizowanych przez państwo, naród czy kościół Instynicje te słabną na rzecz różnego rodzaju mniejszych organizacji, w których ludzie organizują się wedle własnych potrzeb i zainteresowali. Proces ten zadaniem Kapuścińskiego ma zarówno pozytywne, jak i negatywne strony. Do negatywnych zalicza on brak możliwości jakiejkolwiek kontroli tego typu organizacji, co może być bardzo niebezpieczne, o czym najdobitniej świadczą zamachy z 11 września¹'.

Zdaniem Katarzyny Marzędy istotą procesów globalizacji jest zmiana. Dotychczasowe pojęcia miejsca, dystansu, czy granic straciły swe pierwotne znaczenie, a procesy i zjawiska społeczne zachodzą bez wyraźnej lokalizacji terytorialnej, ponad granicami państw narodowych. Zmianie uległo więc nie tylko znaczenie terytorialnych odległości, ale również rola i znaczenie paiistw narodowych, organizacji międzynarodowych oraz wszystkich innych podmiotów, na które procesy globalizacyjne oddziały wują".

Spadek znaczenia państw narodowydi jest bardzo często podkreślanym aspektem zmian globalizacyjnydr. Na globalnym rynku państwo nie jest w stanie kontrolować i regulować procesów gospodarczych w takim stopniu jak dawiuej. Zostaje ono w tej sferze zastępowane przez takie organizacje jak Międzynarodowy Ftuidnsz Finansowy, Bank Światowy czy korporacje transnarodowe. Coraz częśdej też powstają różnego rodzaju instytucje ponadnarodowe, także o charakterze politycznym, czego najlepszym przykładem jest Unia Europejska

Prowadzi to do zacieśnienia się więzi i wzajemnych współzależności między państwami, oraz do przekazywania coraz większej liczby uprawnień instytucją o charakterze ponadnarodowym. Ten proces integracji wraz z międzynarodową współzależnością i postępem naukowo-technicznym stanowi zdaniem A. Żorskiej zasadniczą cechę procesu globalizacji".

Olbrzymią rolę w opisanych powyżej procesach pehii rozwój nowych tecluiologii na czele z Internetem. Świat za sprawą rozwoju nowoczesnych środków komunikowania i przekazywania informacji coraz bardziej się „kurczy”, upodabniając się do McLuhanowskiej "globalnej wioski” W rezultacie tej „kompresji czasu i przestrzeni" następuje znikanie dystansu między ludźmi, przy jednoczesnym zacieśnianiu się więzów współzależności, co tworzy coraz bardziej rozbudowany mechanizm sprzężenia zwrotnego.

Taka sytuacja z kolei rodzi konieczność usuwania wszelkich barier kulturowych i opierania wszelkich stosunków na relacjach uniwersalnych, czytelnych i zrozumiałych w każdym miejscu i czasie. Doprowadza to do uniformizacji w skali globalnej wartości, standardów zachowali, aspiracji, celów i dążeń, co G. Ritzer nazywa procesem „macdonaldyzacji społeczeństw"¹⁷.

Rewolucja informacyjna a globalizacja

Gwałtowny rozwój mediów elektronicznych oraz dynamiczna ekspansja tecluiologii informacyjno • komunikacyjnej zrewolucjonizowała praktycznie wszystkie dziedziny ludzkiego życia. Rozwój nowych tecluiologii w sferze komiuiikowania oraz pozyskiwania i dostępu do informacji uruchomił proces określany mianem rewolucji informacyjnej bądź elektronicznej.

Owa rewolucja informacyjna zdaniem A. Giddensa jest pierwszym i najważniejszym czynnikiem globalizacji. Należy jednak pamiętać, iż dostęp do zaawansowanych technologii, będących przecież nośnikiem informacji nie jest równomierny w skali całego globu, a nawet w miejscach gdzie jest on możliwy nie wszyscy mogą w równym stopniu z niego korzystać. Tnidno mówić o rewolucji komunikacyjnej w skali światowej, gdy tylko 2% ludzi na świecie ma dostęp do Internetu. Cala rewolucja tecluiologiczna i informacyjna dokonuje się więc w świecie ludzi bogatych. Cywilizacja zachodnia wytwarza dziś połowę światowego PKB. którym dysponuje jednak jedyne 15%¹⁸ ludzkości. Główny więc problemem wiążącym się z globalizacją, to wyłączenie z tego