11228

Mechanizm powstawania łańcuchów górskich.

Nie jest jeszcze do końca wyjaśniony mechanizm powstawania gór, a w ogóle trudno go wyjaśnić.

Powstała teoria geosynklin - basenów sedymentacyjnych, bardzo długich i bardzo wąskich. Baseny te miały się cechować istnieniem silnej subsydencji- obiżania się, pogrążania dna basenu. Dno basenu obniżało sie pod wpływem nacisku osadów, które wciąż się na siebie nakładały. Osady te ulegały deformacji. Geosynklina zamykała się i osady zostały wypiętrzone. Jest to teoria nieaktualna.

Obecnie mechanizmy powstania gór próbuje się pogodzić z teorią płyt litosferycznych. Góry powstają wtedy, gdy w strefie subdukcji spotykają się dwa bloki skorupy kontynentalnej. Następuje zgniecenie i wypiętrzenie osadów, które zbierały się w morzu. Powstanie Himalajów tłumaczy się zderzeniem kry indyjskiej w euroazjatycką jakieś 40-50 min lat temu. Osady połączyły się- nastąpiło ich nasunięcie. Zderzeniu towarzyszyła olbrzymia energia. Kra indyjska pękła. {} Nastąpiło spiętrzenie osadów. Powstały Himalaje, których szczyty sbudowane są z paleozoicznych osadów kry indyjskiej.

Typy gór występujących w obrębie pasm orogenicznych.

Góry wulkaniczne- kształt stożkowaty, ich powstanie ma związek z gromadzeniem się produktów erupcji wulkanicznej.

Góry fałdowe- do powstania tego rodzaju gór prowadzą fałdowe deformacje tektoniczne skał (np. Karpaty).

Góry kopułowe- w wyniku wciskania się lawy pomiędzy leżące wyżej warstwy skalne, powstaje wybrzuszenie.

Góry załomowe- przyczyną powstania gór załomowych jest zapadnięcie się centralnego bloku skorupy ziemskiej i wypchnięcie do góry sąsiednich bloków. Góry tego typu charakteryzują zachodnie stany USA

Góry zrębowe- powstaje tu system uskoków- wielki zrąb tektoniczny wyniesiony w górę (Sudety)

Góry płaszczowinowe- w wyniku nasunięcia się warstw jedna na drugą.

Pojęcia:

Geosynklina - nieaktualna teoria powstawania gór, która mówiła, że orogeneza polegała na wypiętrzeniu się osadów morskich zalegających w basenie sedymentacyjnym.

Góry fałdowe - góry powstałe w wyniku fałdowych deformacji tektonicznych skał (np. Karpaty); są skutkiem zderzenia dwóch płyt kontynentalnych.

Góry załomowe - przyczyną powstania gór załomowych jest zapadnięcie się centralnego bloku skorupy ziemskiej i wypchnięcie do góry sąsiednich bloków. Góry tego typu charakteryzują zachodnie stany USA

Góry zrębowe - góry powstałe w skutek utworzenia systemu uskoków jako zrąb tektoniczny.

Orogen - górotwór, część skorupy ziemskiej, która została sfałdowana i wypiętrzona w wyniku działalności ruchów górotwórczych.