11248

Filozofia presokratejska ( presokra(ycy)

1.    Jońscy filozofowie przyrody: Tales (624-547); Anaksymander (610-547); Anaksymenes (585-525).

2.    Heraklit z Efezu (544-484) i jego następcy.

3.    Eleaci (szkoła elejska): Parmenides o poglądach przeciwnych Heraklitowi.

4.    Tzw. fizycy V w. prz. Chr.: Empedokles, Anaksagoras oraz atomiści ( Leukipp i Demokryt) którzy usiłowali pogodzić sprzeczne poglądy Heraklita i szkoły egejskiej ( Parmenidesa).

Tales ( 624-547 ): wszystko powstało z wody i z wody się składa. Pierwsze zagadnienie filozofii to zagadnienie początku świata. Pierwsi filozofowie głoszą hilozoizm: życie, zdolność ruchu związane są z materią.

Anaksymander ( 610-547 ): stawia pytanie o „początek”, „zasadę” rzeczy ( gr. arche, lac. principium). Arche to wg. Anaksymandra apeiron, czyli bezkres. Używa też terminu „przyroda”

( natura, gr. fizys) jako tego, co w rzeczy niezmienne. To, co było na początku nie przestaje istnieć, lecz przyjmuje inne formy.

Anaksymenes ( 585-525 ): Zajmował się głównie meteorologią. Wedle jego poglądów arche to powietrze: jest ono ilościowo nieskończone, wypełnia bezkres, wszystko, co ruchome posiada duszę, a tą wyobrażali sobie Grecy jako powietrze właśnie (tchnienie).

Heraklit („ciemny filozof’): 1) arche to ogień; 2) wariabilizm ( pogląd o powszechnej zmienności rzeczy ( panla rei ): 3) relatywizm ( przeciwieństwa się przenikają ); 4) koncepcja Logosu: świat jest materialny i rozumny zarazem oraz odwieczny.

Parmenides ( Ksenofanes): 1) pojęcie bytu: byt jest to to, co jest. Byt jest, a Niebytu nic ma. Byt nie ma początku ani końca, jest niezmienny, niepodzielny, stały i jeden; 2) Byt i Myśl są tym samym: 3) Myśl jest różna od spostrzeżenia; 4) Dialektyka jako metoda filozofii.

Zenon z Elei ( 490-430) i jego paradoksy, np. paradoks żółwia i Achillesa, paradoks mety pokazywały, że ruch jest niemożliwy,a skoro ruch jest formą zmiany, zatem zmiana nie jest możliwa, czyli byt ( rzeczywistość ) jest niezmienny.

Powstał problem: czy rzeczywistość jest zmienna czy niezmienna?

Anaksagoras ( 500-427): 1) teoria Ducha ( Nous); 2) Infinitystyczna koncepcja przyrody (w szystko składa się z pierwiastków).Pierwiastków tych jest nieskończenie wiele, podobnie jak właściwości, cech rzeczy.

Demokryt z Abdery (460-360): 1) teoria atomów; 2) atomy są nie podzielne; 3) są w wiecznym ruchu; 4) ruch ten odbywa się w próżni ( która jest niebytem ); 5) atomy posiadają cechy ilościowe: kształt, położenie, porządek; 6) własności rzeczy są subiektywne.

Empedokles (490-470): istnieją cztery elementy ( Ziemia, Ogień, Woda i Powietrze) oraz dwie siły ( Miłość i Niezgoda). Z tych czterech niezmiennych elementów składają się wszystkie zmienne rzeczy.

Pitagoras (570-497). Założył związek o charakterze etyczno- religijnym. Działali w Italii ( nurt italski filozofii). Poglądy: l)liczby są zasadą wszystkich rzeczy ( rozw inęli badania matematyczne); 2) koncepcja duszy, którą przejęli od tzw. Kultu orfickiego: dusza jest niematerialna, doskonalsza od ciała, może łączyć się z dowolnym ciałem, ciało jest dla duszy

2