11339

metodologia ■ „to nauka o nauce” - formułuje uniwersalne zasady badania zjawisk i procesów, jest *dzialem*/dziedziną epistemologii; to system jasno określonych reguł i procedur, do których odwołują się badania będące podstawą ewaluacji wiedzy;

metodologia dostarcza reguł wnioskowania - same obserwacje empiryczne nie mówią same za siebie, głównym narzędziem podejścia naukowego jest logika - system reguł wnioskowania, metodologia wymaga kompetencji w logicznym wnioskowaniu oraz analizowaniu;

metodologia dostarcza reguł intersubiektywności - metodologia wyjaśnia akceptowane kryteria empiiycznej obiektywności (prawdy) oraz metody i techniki jej weryfikacji = obiektywność i trafność (zależą od siebie, obiektywność zależy jeszcze od weryfikacji), intersubiektywność, która jest wymianą informacji wśród naukowców, informacji dotyczących wyników obserwacji i faktów, jest niezbędna, ponieważ samo myślenie logiczne nie gwarantuje jeszcze empiiycznej obiektywności;

..prawdziwość twierdzenia wynika z doświadczenia, trafność twierdzenia wynika zaś z jego wewnętrznej zgodności lub zgodności tego twierdzenia z innymi twierdzeniami”; trafność wniosków wynika z przyjętych wcześniej założeń,

ich prawdziwość jednak nie może zostać ustalona czy potwierdzona jedynie na drodze logicznej,

być intersubiektywnym oznacza, że wiedza (ogólnie) i metodologia nauk (szczególnie) muszą być „ komunikowałne” - jeżeli jeden naukowiec prowadzi badanie, to inny może je powtórzyć i porównać ze sobą dwa zbiory wyników;

nauka

-    to całokształt wiedzy osiągniętej za pomocą metodologii naukowej;

-    sama nauka nie ma własnego przedmiotu badawczego;

-    nie odnosi się do ogólnej czy konkretnej wiedzy, odnosi się do odmiennej metodologii;

-    słowo „nauka” pochodzi od łac. słowa „scire”, oznaczającego „wiedzieć”;

-    w przeszłości człowiek zdobywał wiedzę na 3 sposoby, stosując 3 modele: 1. oparty na autorytecie, 2. oparty na wierze, 3. model racjonalny (odwdanie się do logiki);

-    nauk(i) dzielimy na 3 podstawowe: 1. realne (przyrodnicze, humanistyczne - np. społeczne), 2. formalne (matematyczne, logiczne), 3. dedukcyjne indukcyjne (wyróżnione ze względu na sposoby wnioskowania);

• przestrzeń społeczna = przedmiot badań metodologii nauk społecznych

podsło.węwę założenia przyjmowane w nauce;

1. natura jest uporządkowana - zdarzenia nie pojawiają się losowo, istnieje rozpoznawalny, regularny porządek w świecie, każda zmiana ma własny schemat i może być zrozumiana, w nauce rzeczywistość (.naturą) składa się z yyszystkich

empirycznie obseny.owalaydi. .obiektów, warunków., i. .Łdaizeii .które., istnieją

niezależnie od ludzkiej interwencji:

2. natura jest poznawalna - istoty ludzkie są częścią natury, tak jak inne obiekty, warunki i zdarzenia, jednostki i zjawiska społeczne wykazują wystarczającą powtarzalność, uporządkowanie i dające się empirycznie udowodnić wzorce, aby

2